Celem Niebieskiej karty jest walka z przemocą w rodzinie. Procedurę zakładania karty wprowadzono do powszechnego użycia w 1998 roku. W przypadku wystąpienia jednorazowych lub powtarzających się incydentów przemocy w rodzinie karta taka może zostać założona przez funkcjonariusza policji, pracowników pomocy społecznej czy też przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Niebieska karta służy monitorowaniu sytuacji w danej rodzinie i jest informacją o zdarzeniach związanych z użyciem przemocy.
Procedura zakładania Niebieskiej karty
Niebieska karta najczęściej zakładana jest przez funkcjonariuszy policji, którzy w trakcie swoich interwencji zauważają symptomy występowania przemocy domowej. Nie oznacza to jednak, że tylko oni mogą taką procedurę rozpocząć. Założenie Niebieskiej karty jest proste i przeprowadzane przez pracowników pomocy społecznej czy służby zdrowia. O założenie karty może wystąpić szkoła, jeśli podejrzewa, że dobro dziecka jest zagrożone, a ono samo doświadcza aktów przemocy. Często o Niebieską kartę wnioskują sami zainteresowani, którzy żyją w ciągłym zagrożeniu. Procedura założenia karty rozpoczyna się od wypełnienia przez dane służby formularza oznaczonego symbolem „A”. Dokument ten sporządza się w obecności osoby, wobec której jest stosowana przemoc. Wypełniony formularz trafia dalej, do Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, który działa w każdej gminie. Zespół taki zrzesza osoby będące przedstawicielami różnych instytucji, których zadaniem jest przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Dokument musi zostać przekazany w przeciągu 7 dni od momentu jego sporządzenia przewodniczącemu zespołu, który z kolei ma 3 dni na zapoznanie z nim pozostałych członków komisji.
Jak wygląda Niebieska karta rodziny?
Dokument składa się z kilku części, z których pierwsza oznaczona jako „A” jest formularzem rozpoczynającym procedurę. Kolejny element to formularz „B”, wypełniany przez osobę, która została dotknięta przemocą. Jeśli Niebieska karta zakładana jest dla dziecka, przy wypełnianiu dokumentu powinni być również rodzice. Najczęściej jednak dziecko doświadcza przemocy właśnie z ich strony, wtedy zostają oni wykluczeni z uczestnictwa w procedurze. Przy dziecku powinna przebywać inna pełnoletnia osoba, a jeśli to możliwe, również psycholog. Pozostałe formularze Niebieskiej karty wypełnia zespół interdyscyplinarny. Jeden z nich dotyczy osoby, wobec której stosowana jest przemoc, a drugi osoby, która tej przemocy się dopuszcza. Zespół zajmujący się wypełnianiem dokumentów wzywa do siebie zarówno ofiarę, jak i agresora, jednak ich niestawiennictwo nie skutkuje wstrzymaniem prac. Co dalej dzieje się z Niebieską kartą? Komisja przygotowuje plan pomocy dla danej rodziny, który stara się wcielić w życie. Jak długo jest ważna Niebieska karta? Karta przestaje obowiązywać, gdy problem udaje się wyeliminować; w tym samym momencie wszystkie podmioty uczestniczące w postępowaniu zostają poinformowane o rozwiązaniu konfliktu i zamknięciu procedury.
Skutki założenia Niebieskiej karty
Założenie Niebieskiej karty ma swoje konsekwencje choćby w postaci działań podjętych wobec osoby podejrzanej o stosowanie przemocy w rodzinie. Może prowadzić do złożenia wniosku w sądzie w przypadku podejrzenia dokonania przestępstwa, wtedy Niebieska karta może zostać uznana za dowód w sprawie. Sprawa w sądzie może także dotyczyć przymusowego skierowania osoby podejrzanej o stosowanie przemocy na leczenie odwykowe lub na specjalne zajęcia edukacyjne. Niebieska karta bywa pomocna w procesie rozwodowym, gdy jedna ze stron żąda rozwodu z orzeczeniem winy współmałżonka, który stosował w rodzinie przemoc, umożliwia także eksmisję małżonka. Czynności podejmowane w ramach procedury związanej z założeniem Niebieskiej karty obejmują ochronę życia, zdrowia, a także mienia osób zgłaszających problem z przemocą domową. W razie podejrzenia, że życiu dziecka zagraża niebezpieczeństwo, pracownik socjalny może odebrać dziecko z rodziny i umieścić np. w rodzinie zastępczej.
Odwołanie Niebieskiej karty
Niebieska karta jest ważna tak długo, jak długo mamy do czynienia z przemocą w rodzinie. Procedura kończy się w momencie poprawy sytuacji, czyli gdy przemoc ustaje, a także, gdy został zrealizowany plan pomocy. Zdarza się, że procedura zamknięta zostaje na podstawie przesłanek stwierdzających brak zasadności i skuteczności planowanych i przeprowadzanych działań. Czy Niebieską kartę można wycofać lub odwołać? Procedury nie można zakończyć na wniosek złożony przez osobę z rodziny dotkniętej przemocą, jeżeli członkowie zespołu interdyscyplinarnego uznają, że przemoc występuje.
Zobacz też:
- Przemoc domowa – gdy dom przestaje być ostoją bezpieczeństwa.
- Przemoc psychiczna w związku. Jak rozpoznać, że twój partner znęca się nad tobą emocjonalnie?
- W Polsce nie ma przemocy domowej?
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: E+