Budowanie odporności dziecka
Proces kształtowania odporności jest niezwykle skomplikowany i długotrwały – trwa przez cały okres 1000 pierwszych dni życia, a nawet znacznie dłużej, aby zakończyć się dopiero ok. 12. roku życia dziecka. To bardzo ważny etap, dlatego rodzice powinni dołożyć wszelkich starań, by wspierać rozwój układu odpornościowego pociechy, m.in. poprzez wykonywanie szczepień ochronnych, dbanie o wypoczynek i spokojny sen niemowlęcia czy chodzenie z nim na spacery w każdą pogodę. Fundamentem budowania odporności jest także odpowiedni sposób żywienia.
W początkowym okresie życia niemowlęcia kobiecy pokarm zaspokaja wszystkie jego potrzeby żywieniowe. Zawiera składniki biologicznie czynne, a także odżywcze, w tym witaminy i składniki mineralne niezbędne do właściwego rozwoju niemowlęcia, w tym jego układu odpornościowego. Dlatego nie bez powodu mówi się, że mleko mamy jest fundamentem odporności.
Dobroczynne właściwości mleka mamy
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby w 6 pierwszych miesiącach życia niemowlę było karmione wyłącznie piersią[1]. Dopiero po upływie tego czasu należy stopniowo rozszerzać dietę pociechy i wprowadzać nowe składniki do jadłospisu, m.in. warzywa, owoce, produkty zbożowe, mięso, ryby czy przetwory mleczne. Matczyny pokarm powinien pozostać ważnym elementem żywienia dziecka nawet do około 2. roku życia lub dłużej – wszystko zależy od tego, jak długo będzie tego chciała i mama, i jej maluch.
Mleko kobiety jest skarbnicą składników odżywczych niezbędnych do właściwego rozwoju organizmu niemowlęcia, w tym także jego odporności. Posiada właściwości antybakteryjne, a także przeciwciała, które chronią malucha przed chorobotwórczymi drobnoustrojami. Z kolei oligosacharydy prebiotyczne stymulują aktywność dobrych bakterii w przewodzie pokarmowym dziecka. W matczynym mleku znajdują się witaminy, tj. A, C, D, E oraz składniki mineralne, w tym m.in. żelazo oraz cynk. Każdy z tych składników wpływa na prawidłowe działanie układu immunologicznego i wspiera odporność[2].
Czy wiesz, że?
Witamina A pomaga w zapobieganiu infekcjom, wspomaga proces gojenia się ran oraz utrzymuje integralność błon śluzowych, co jest pierwszą linią obrony organizmu przed patogenami[3]. Pomaga także w produkcji białek zaangażowanych w obronę przed bakteriami i wirusami[4].
Witamina C wspiera produkcję białek immunologicznych, zwanych przeciwciałami, które pomagają organizmowi w zwalczaniu infekcji. Witamina C ma także właściwości antyoksydacyjne, pomagając w ochronie komórek przed uszkodzeniem[5].
Witamina D wspiera aktywację komórek układu odpornościowego, zwłaszcza limfocytów T, które odgrywają kluczową rolę w zwalczaniu infekcji. Odpowiednia ilość witaminy D pomaga w zapobieganiu infekcjom[6].
Cynk jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania komórek immunologicznych. Wspomaga produkcję przeciwciał i uczestniczy w procesie fagocytozy, czyli pochłaniania i "trawienia" patogenów przez komórki odpornościowe[7]. Cynk jest także niezbędny do aktywacji limfocytów, w tym limfocytów T, co ma kluczowe znaczenie w odpowiedzi immunologicznej przeciwko infekcjom[8].
Kiedy mama nie może karmić piersią – co wtedy?
W sytuacjach, kiedy mama nie może kontynuować karmienia piersią w drugim półroczu życia dziecka lub chce zmienić jego sposób żywienia, warto skonsultować się z pediatrą, aby pomógł wybrać mleko następne dopasowane do potrzeb i etapu rozwoju niemowlęcia.
Bebilon 2 Advance PRONUTRA to mleko następne odpowiednie dla niemowląt po 6. miesiącu życia, które posiada kompletną kompozycję składników[9] inspirowaną składem mleka matki.
Produkt zawiera m.in. immuno-kompozycję, czyli witaminy A, C i D oraz cynk – składniki ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.
To mleko następne numer 1 w rekomendacji pediatrów w Polsce[10].
W jaki jeszcze sposób można wspierać odporność pociechy?
Bardzo ważnym elementem jest regeneracja, czyli odpoczynek i sen. Niemowlęta od 4. do 12. miesiąca życia powinny regularnie spać od 12 do 16 godzin na dobę[11]. Ponadto warto hartować organizm malucha i wychodzić z nim na spacery bez względu na pogodę – trzeba wtedy zadbać o strój odpowiednio dopasowany do warunków atmosferycznych. Niekorzystne jest zarówno przegrzanie, jak i wyziębienie organizmu.
Rozwój układu immunologicznego dziecka jest długotrwałym procesem, jednak zwracając uwagę na te ważne aspekty życia codziennego, rodzice dbają o odporność malucha, aby niczym tarcza chroniła jego organizm przed infekcjami – teraz i w przyszłości.
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
''Materiał reklamowy na zlecenie Nutricia''
[1] World Health Organization, Infant and young child feeding, 2009.
[2] Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2021.
[3] Ross, A. C. Vitamin A and retinoic acid in T cell-related immunity. Am J Clin Nutr. 2012;96(5):1166S-1172S.
[4] Brown, K. H., Rivera, J. A., Bhutta, Z., Gibson, R. S., King, J. C., Lönnerdal, B. & Ruel, M. T. (2004). International Zinc Nutrition Consultative Group (IZiNCG) technical document #1. Assessment of the risk of zinc deficiency in populations and options for its control. Food and Nutrition Bulletin, 25(1_suppl1), S99-S203.
[5] Carr, A. C., & Maggini, S. (2017). Vitamin C and immune function. Nutrients, 9(11), 1211.
[6] Aranow, C. Vitamin D and the Immune System. J Investig Med. 2011;59(6):881-886.
[7] Prasad, A. S. Zinc in Human Health: Effect of Zinc on Immune Cells. Mol Med. 2008;14(5-6):353-357.
[8] Shankar, A. H., & Prasad, A. S. (1998). Zinc and immune function: the biological basis of altered resistance to infection. The American journal of clinical nutrition, 68(2), 447S-463S.
[9] Kompletna kompozycja Bebilon 2 zgodna z przepisami prawa zawiera m.in. witaminy A, C, D i cynk dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, DHA i ALA dla rozwoju mózgu oraz żelazo i jod dla rozwoju poznawczego, wapń i magnez dla mocnych kości.
[10] Wśród mlek następnych, na podstawie badania przeprowadzonego przez Minds & Roses Sp. z o.o. w marcu 2023 r.
[11] Paruthi, S. i wsp., Recommended amount of sleep for pediatric populations: a consensus statement of the American Academy of Sleep Medicine. Journal of Clinical Sleep Medicine, 2016, 12.06: 785-786.
Źródło zdjęcia głównego: Sara Monika/Getty Images