Około trzy kilometry na zachód od Zwierzyńca przebiega granica między wapienno–piaskowcowym Roztoczem Środkowym a lessowym Roztoczem Zachodnim. Miasteczko ze wszystkich stron otoczone jest lasami, zajmuje powierzchnię ponad 6 km². Zwierzyniec jest oddalony o około 30 kilometrów od Zamościa i 95 kilometrów od Lublina.
Zwierzyniec (Roztocze) – historia miasta
Zwierzyniec został założony w 1593 roku, cztery lata po założeniu Ordynacji Zamojskiej. Ród Zamoyskich zbudował sobie w mieście letnią rezydencję, którą ulubiła sobie szczególnie żona IIII ordynata Jana "Sobiepana" Zamoyskiego – Marysieńka. Zanim Zwierzyniec stał się miejscowością letniskową, na jego terenach istniała osada, w której funkcjonował ogromny zwierzyniec. W XIX wieku działał tu browar, tartak oraz fabryki posadzek, bryczek i maszyn rolniczych. Za czasów Ordynacji Zamojskiej na wodzie wzniesiono letni pałacyk matki Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Gryzeldy z Zamoyskich Wiśniowieckiej. W czasie II wojny światowej Niemcy założyli w Zwierzyńcu obóz dla ludności cywilnej, a także obóz przejściowy dla wysiedleńców z Zamojszczyzny, po wojnie w tym miejscu wzniesiono kościół parafialny pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski.
Zwierzyniec – atrakcje. Co warto zobaczyć w mieście i okolicach?
- Stawy Echo (Zwierzyniec) – jest to niezwykły kompleks czterech stawów, który znajduje się na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego. Ich powierzchnia ogroblowana to aż 39,87 ha. Kompleks stawów został utworzony w latach 1920–1934 w miejscu mokradeł dorzecza strugi Świerszcz, w czasie okupacji hitlerowskiej został dodatkowo rozbudowany. Stawy napełniane są wodą wczesną wiosną. Piękno krajobrazu można podziwiać tam z platformy widokowej i pomostów.
- Browar Zwierzyniec – główny budynek browaru znajduje się przy ulicy Browarnej 7. Posiada on długą i bogatą historię. Został założony przez Stanisława Kostkę Zamoyskiego na początku wieku XIX. Co ciekawe, na początku wytwarzano tam piwo angielskie. Współcześnie dzierżawcą browaru jest lublińska firma Perła, ale rodzina Zamoyskich usilnie stara się odzyskać budynki. W browarze warzy się piwo Zwierzyniec, którego można także skosztować w barze, który znajduje się na terenie zakładów. W sprzedaży dostępne są dwie marki piwa Zwierzyniec: Zwierzyniec Pils i Zwierzyniec Premium.
- Kościół na wodzie w Zwierzyńcu – jest to świątynia pod wezwaniem św. Jana Nepomucena, znajduje się na wyspie stawu, który został uformowany przez tatarskich i tureckich jeńców. Kościół jest połączony z lądem przez most, został wzniesiony w latach 1741–1742 przez Tomasza Antoniego Zamoyskiego i jego żonę Teresę z Michowskich w intencji powrotu do zdrowia Zamoyskiego i w podziękowaniu za narodziny wyczekiwanego syna – Klemensa. Miał zostać zaprojektowany przez architekta Andrzeja Bema i wybudowany przez mistrza Jana Columbaniego. Przed wejściem do świątyni znajduje się interesująca stara kamienna kropielnica. Szczególnie warto zobaczyć świątynię w nocy, wtedy świetlna iluminacja dodaje jej tajemniczego uroku.
- Kajaki w Zwierzyńcu – spływy kajakowe są niezwykle popularne w tym regionie. Jeśli poszukujesz drogi na aktywne podziwianie natury, to stanowią doskonałą alternatywę dla spaceru. W okolicy funkcjonuje kilka firm, które zapewnią ci bezpieczeństwo, malowniczą trasę i wspaniałą rozrywkę dla każdego.
- Zespół pałacu Plenipotenta w Zwierzyńcu – nazywany Plenipotentówką. Zabytkowa willa znajduje się przy ulicy Plażowej. Została wzniesiona w stylu szwajcarskim w latach 1880–1890, za czasów XIV ordynata Franciszka Zamoyskiego. W skład zespołu wchodzą także: stajnia z 1885 roku, drewniana studnia z 1885 roku i tajemniczy ogród. Cały teren jest ogrodzony ozdobnym płotem i drewnianą bramą wjazdową.
- Cmentarz żydowski w Zwierzyńcu – powstał w XIX wieku przy ulicy Monopolowej. Do czasów współczesnych na terenie cmentarza przetrwało dwadzieścia macew.
- Koniki polskie – pojawiły się nad stawami Echo już w lipcu 1942 roku. Właśnie wówczas założono hodowlę rezerwatową. W odległości około 2 kilometrów od Zwierzyńca znajduje się wieża widokowa, z której jest doskonały widok na koniki polskie. Jeśli chcemy podziwiać zwierzęta z bliska i pogłaskać je, to najlepiej wybrać się tam w letnie popołudnie, w czasie upałów zwierzęta szukają schronienia w lesie. Wybieg dla zwierząt ma powierzchnię 180 hektarów! Na jego terenie znajdują się lasy, łąki, dolina rzeki Świerszcz, a także wspomniane wyżej stawy Echo.
Zobacz także:
- Dzięki pandemii odkryli Polskę na nowo. "Bardzo nas zaskoczyły niektóre regiony"
- Pieniny – szlaki turystyczne i rezerwaty przyrodnicze
- Inspirujące Aix-en-Provence. Co zobaczyć w mieście fontann i malarzy?
Zobacz wideo: Zwierzyniec na wakacje
Autor: Adrian Adamczyk
