Grzyby rurkowe – trujące i niejadalne. Co je cechuje?

Grzybiarz na grzybach w lesie
Fot. Matilda Delves / Getty Images
Grzyby rurkowe mogą kojarzyć się ze smakiem najlepszych potraw, w końcu borowik – zaraz po trufli i smardzy – jest najbardziej docenianym składnikiem w kuchni. Jednak niektóre okazy wykazują właściwości toksyczne. Grzyby trujące rurkowe występują w Polsce stosunkowo rzadko.
  • Grzyby rurkowe – czy warto zbierać?
    • Grzyby rurkowe trujące – rodzaje
      • Jak wyglądają grzyby rurkowe niejadalne?

        Trujące grzyby rurkowe to przede wszystkim borowik szatański i purpurowy. Inne rodzaje to grzyby rurkowe niejadalne, które są niekiedy zbierane przez wytrawnych zbieraczy. Te okazy są albo niesmaczne, albo w wersji surowej wykazują właściwości trujące.

        Grzyby rurkowe – czy warto zbierać?

        Grzyby rurkowe to jedne z najpopularniejszych rodzajów grzybów kapeluszowych. Wśród nich znajdziemy okazy takie jak prawdziwki, borowiki, podgrzybki, koźlarze, maślaki i wiele innych. Są bardzo popularnym i cenionym składnikiem potraw domowych i restauracyjnych. Grzyby rurkowe poleca się szczególnie początkującym grzybiarzom, ponieważ w tej grupie grzybów nie ma okazów tak silnie (śmiertelnie) trujących, jak w przypadku owocników z blaszkami, np. muchomor sromotnikowy. Grzyby rurkowe trujące mają kilka odmian, a ich występowanie – szczególnie w Polsce – jest bardzo rzadkie, co zmniejsza prawdopodobieństwo pomyłki. Z kolei grzyby rurkowe niejadalne (lekko trujące) niekiedy spożywa się po wstępnym ugotowaniu, choć nie jest to praktyka zalecana. Zjedzenie ich w stanie surowym nie wywołuje silnego zatrucia, a jedynie problemy z układem pokarmowym – wymioty czy biegunkę.

        Grzyby rurkowe trujące – rodzaje

        Jeśli chodzi o okazy, których powinniśmy unikać, a więc grzyby rurkowe trujące i rodzaje , które można spotkać w Polskich lasach to przede wszystkim:

        · Borowik szatański – nie można go spożywać nawet po obróbce termicznej. Jest gatunkiem bardzo rzadkim, zagrożonym wyginięciem i podlega ścisłej ochronie. Trujące grzyby rurkowe w postaci borowika szatańskiego można spotkać szczególnie pod dębami i bukami w Europie, Maroko czy USA. Rośnie na przełomie późnego lata – lipca, sierpnia i września. Kapelusz grzyba jest dość duży, maksymalnie może mieć 25 cm średnicy. Jego kolor zmienia się wraz z wiekiem, może być zarówno szary, lekko żółty, a nawet zielonkawy. Powierzchnia jest gruba i sucha, nie oddziela się od kapelusza. Wewnętrzne rurki mają odcień żółty lub oliwkowy, po uszkodzeniu zmieniają kolor na siny. Trzon ma kształt kulisty, ma różne kolory, które zależą od wysokości grzyba – u góry trzon jest żółty, niżej różowy, na dole brązowy. Jego powierzchnia złożona jest z różowej siateczki. Miąższ po uszkodzeniu zmienia odcień na błękitny. Spożycie tego grzyba grozi podrażnieniem układu pokarmowego.

        · Borowik purpurowy – tak, jak borowik szatański, jest okazem bardzo rzadkim, zagrożonym wyginięciem i lubiącym podobne miejsca (dęby, buki). Kapelusz może mieć do 20 cm średnicy. Ma zaokrąglony kształt, który później zmienia się wraz z wiekiem w płaski. Może mieć odcień biały, żółty lub brązowy. Brzegi niekiedy czerwonawe, u młodych borowików występują w formie podwiniętej. Rurki wygięte przy trzonie są w kolorze żółtym lub zielonym. Trzon grzyba walcowaty lub kulisty, na powierzchni ma widoczną siateczkę w różnych kolorach czerwieni.

        · Borowik ponury – ma działanie silnie trujące w postaci surowej, choć niektórzy spożywają go po wcześniejszym ugotowaniu go w wodzie (i wylaniu jej). Mimo to, nie zaleca się zbierania borowików ponurych ze względu na zawarte w nim różne toksyny. Występuje w lasach iglastych i liściastych w Europie, Ameryce czy Australii. Jak wyglądają grzyby rurkowe trujące w postaci borowika ponurego? Kapelusz maksymalnie ze średnicą 23 cm ma różny odcień – żółty, pomarańczowy, czasami zielonkawy. Jego kształt na początku półkolisty, później płaski z gładką powierzchnią. Rurki lekko żółte z czerwonymi porami, zaś trzon w odcieniach żółtych i pomarańczowych, pokryty jest czerwoną siateczką.

        · Borowik żółtopory – jego spożycie powoduje problemy z przewodem pokarmowym, które mogą wystąpić już po pół godziny od zjedzenia i utrzymywać się przez 2 dni. Występuje w lasach iglastych i liściastych od czerwca do listopada. Ma kapelusz w półkolistym kształcie, o szarym lub brązowym odcieniu z powierzchnią gładką i suchą. Posiada żółto zielone rurki oraz trzon walcowaty, niekiedy beczułkowaty w kolorze żółtym i czerwonym. Miąższ po uszkodzeniu zmienia barwę na niebieskozieloną.

        Jak wyglądają grzyby rurkowe niejadalne?

        Grzyby rurkowe to w zdecydowanej większości okazy jadalne. Poza wyjątkami trującymi są też okazy, które nie będą nadawać się do spożycia ze względu na brzydki zapach i gorzki smak. Oto jak wyglądają grzyby rurkowe niejadalne w zależności od rodzaju:

        · Borowik korzeniasty – jest gorzki i ma brzydki zapach. Występuje w lasach mieszanych na przełomie od lipca do października. Posiada zaokrąglony lub płaski kapelusz w kolorze siwym lub żółtobrązowym. Rurki żółte, po uszkodzeniu błękitne. Trzon grzyba zgrubiały, żółtobrązowy, w górnej części z siateczką.

        · Grzybiec purpurowozarodnikowy – ma ostry i gorzki smak oraz brzydki zapach. Jest okazem rzadkim, występuje od lipca do października. Ma półkolisty, niekiedy płaski kapelusz, o kolorze szarym, lekko czerwonym lub brązowym. Rurki jasnoszare, u starszych okazów ciemnieją. Trzon grzyba walcowaty koloru ciemnobrązowego, bez charakterystycznej siateczki.

        Zobacz film: Grzyby w kuchni, źródło: Dzień Dobry TVN

        Przeczytaj także artykuł: "Grzyby psiaki, czyli niejadalne odmiany grzybów. Jakich grzybów należy unikać?".

        Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

        podziel się:

        Pozostałe wiadomości

        Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

        Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

        Brytyjska prasa: Księżna Kate przyłapana na zakupach. Zwrócono uwagę na jej wygląd

        Brytyjska prasa: Księżna Kate przyłapana na zakupach. Zwrócono uwagę na jej wygląd

        Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

        Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

        Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

        Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

        Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

        Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

        Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

        Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

        Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły
        Materiał promocyjny

        Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły

        Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

        Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

        Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy
        Materiał promocyjny

        Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy

        Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

        Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

        Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

        Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

        Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

        Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

        Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką
        Materiał promocyjny

        Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką

        Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

        Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

        Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"
        Materiał promocyjny

        Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"

        "Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii
        Materiał promocyjny

        "Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii

        Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

        Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

        Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne
        Materiał promocyjny

        Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne

        Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

        Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

        Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?
        Materiał promocyjny

        Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?

        Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

        Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

        Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D
        Materiał promocyjny

        Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D

        Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

        Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

        Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

        Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

        Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

        Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

        Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego
        Materiał promocyjny

        Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego

        27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

        27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

        Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

        Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

        Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

        Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

        Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

        Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

        Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

        Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

        9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

        9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

        Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

        Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

        E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
        Materiał promocyjny

        E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

        "Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

        "Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

        Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

        Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

        Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

        Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

        Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

        Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

        "Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

        "Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

        Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

        Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

        Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

        Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

        Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

        Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

        #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

        #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas