Im bliżej narodzin dziecka, tym bardziej kobiety w ciąży zastanawiają się, co będzie dalej. Coraz częściej też w rozmowach przewija się urlop macierzyński. Jakie przysługują prawa młodej mamie? Czym różnią się urlop macierzyński i rodzicielski?
Urlop macierzyński – ile trwa?
Czasem kobiety chcą szybko wrócić do pracy, a czasem chcą jak najdłużej zostać z maleństwem w domu. Jeśli przed zajściem w ciążę kobieta była zatrudniona na umowie o pracę, należy jej się urlop macierzyński . Według przepisów jego podstawowy wymiar wynosi 20 tygodni po narodzinach dziecka. Sześć tygodni urlopu macierzyńskiego może być wziętych przed porodem , z czego również część pań korzysta. Wydłużony urlop macierzyński należy się kobietom rodzącym bliźnięta i wieloraczki. Wiele emocji wzbudza dodatkowy urlop macierzyński, czyli 6 tygodni, które zostały dodane do urlopu rodzicielskiego. Oznacza to, że poza 20 tygodniami urlopu macierzyńskiego są jeszcze 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego.
Urlop macierzyński a wynagrodzenie
Pomimo tego, że urlop macierzyński jest czasem mylony z zasiłkiem macierzyńskim, nie znaczy tego samego. Urlop macierzyński dotyczy przerwy w pracy, z kolei zasiłek to pieniądze, jakie przysługują młodej mamie. Wysokość świadczenia jest różna, w zależności od tego, ile kobieta wcześniej zarabiała. Na urlopie macierzyńskim należy się kwota odpowiadająca równowartości wynagrodzenia, natomiast po 20 tygodniach świadczenie obejmuje 60 procent jej pensji.
Możliwy jest również roczny urlop macierzyński , wtedy też wysokość zasiłku przez cały rok wynosić 80 procent wynagrodzenia. Jednak wiąże się to ze wcześniejszym złożeniem odpowiednich dokumentów. Urlop macierzyński i rodzicielski dotyczą opieki nad nowonarodzonym dzieckiem, jednak różnica jest między nimi taka, że pierwszy przechodzi w drugi i pieniędzy kobieta dostaje mniej. Kto płaci za urlop macierzyński? Składki rentowe i emerytalne są płacone przez ZUS. Zasiłek macierzyński także opłaca państwo.
Urlop macierzyński a umowa zlecenie
Do urlopu macierzyńskiego mają prawo kobiety, które opłacają składkę na ubezpieczenie chorobowe. Obowiązek ten dotyczy wszystkich osób zatrudnionych na umowę o pracę, ale składka może też być opłacana dobrowolnie. W ten sposób prawo do urlopu macierzyńskiego mogą uzyskać panie pracujące na umowie zlecenie i prowadzące własną działalność. Nie mogą natomiast się o niego starać studentki przed ukończeniem 26. roku życia i kobiety pracujące w oparciu o umowę o dzieło.
Powrót do pracy na urlopie macierzyńskim
Patrząc na to, ile wynosi urlop macierzyński, kobieta powinna być przez 20 tygodni w domu z dzieckiem. Tymczasem, jeśli zajdzie taka potrzeba i chce wrócić do pracy, jest to możliwe po wykorzystaniu 14 tygodni. Warunek jest taki, że 6 tygodni, jakie pozostały, będą wykorzystane przez ojca dziecka. Ten wymiar urlopu macierzyńskiego jest dostępny dla par, w których mężczyzna jest pracownikiem etatowym lub przerwie działalność, by zająć się dzieckiem. Koniecznie musi posiadać ubezpieczenie chorobowe. Chcąc wcześniej wrócić do pracy na urlopie macierzyńskim , należy złożyć wniosek najpóźniej 7 dni przed planowanym powrotem wraz z wnioskiem ojca dziecka o przydział pozostałych kilku tygodni.
W zależności od tego, ile trwa urlop macierzyński, kobieta może starać się o powrót do pracy na pół etatu. Jeśli podstawowy wymiar urlopu macierzyńskiego się skończył, a młoda mama jest na urlopie dodatkowym lub rodzicielskim, może wrócić do pracy u wcześniejszego pracodawcy. Otrzymuje wtedy połowę zasiłku i połowę wynagrodzenia.
Urlop macierzyński – jakie jeszcze prawa ma młoda mama?
Młoda mama powinna być świadoma swoich praw, w tym tego, że ma prawo wykorzystać urlop wypoczynkowy po macierzyńskim. Jeśli kobieta była przed zajściem w ciążę zatrudniona co najmniej przez pół roku u obecnego pracodawcy, ma prawo do pójścia na urlop wychowawczy. W przeciwieństwie do urlopu macierzyńskiego jest on bezpłatny. Czas trwania to nawet 3 lata, ale maksymalnie do ukończenia 5. roku życia dziecka.
Ważne jest to, że niezależnie od tego, jaka jest długość urlopu macierzyńskiego , pracodawca nie może kobiety zwolnić. Jest to uzasadnione jedynie w przypadku likwidacji przedsiębiorstwa lub ogłoszenia upadłości. Jeśli umowa o pracę wygasa podczas urlopu rodzicielskiego, mama nadal ma prawo do zasiłku, ale traci prawo do urlopu rodzicielskiego.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: OJO Images RF
