Dlaczego język prawniczy jest niezrozumiały dla społeczeństwa?
Język prawniczy cechuje dość skomplikowana składnia i nie do końca typowe zastosowanie znaków przestankowych. Zdania są zazwyczaj długie i wielokrotnie złożone, ochoczo wykorzystywane są też powtórzenia i strona bierna. To wszystko sprawia, że teksty prawne czy dokumenty są dla społeczeństwa niezrozumiałe.
- Naukowcy z MIT dostali nagrodę, takiego humorystycznego Nobla, za odkrycie, że prawnicy celowo komplikują swój język. Jest to dość oczywista kwestia. Natomiast z drugiej strony będę broniła prawników o tyle, że przez 10 lat edukacji prawnej, którą my realizujemy, jesteśmy przesiąknięci tym językiem, jesteśmy uczeni w ten sposób mówić do ludzi. Nasze dokumenty, teksty prawne, to, co tworzymy, czego się uczymy, tak właśnie wygląda - wyjaśniła Izabela Turczyńska-Buszan.
Legal design - czym polega?
Okazuje się jednak, że język prawnicy wcale nie musi być trudny.
- Na Uniwersytecie Stanforda zostało opracowane podejście, które nazywa się legal design. [...] Mówi ono tak: Prawniku, możesz inaczej, tylko musisz trochę zmienić swój mindset. Jak tworzysz coś dla człowieka, zobacz, jakie ma ograniczenia, potrzeby. Zrozum, z czym on do ciebie przychodzi, ale używaj narzędzi, które są adekwatne do jego możliwości. Potem w tym prostym języku, plain language, skonstruuj te kwestie prawne, nie gubiąc tego, co najważniejsze, czyli poprawności prawnej - tłumaczyła nasza rozmówczyni.
Jak zaznaczyła, w tym podejściu ważne są też formy graficzne wspierające zrozumienie treści, bo według badań ludzki mózg odbiera obraz 60 tys. razy szybciej niż słowa. - Dążymy do tego, aby prawo włączało, a nie wykluczało - podkreśliła Izabela Turczyńska-Buszan.
Więcej na temat legal design w wideo zamieszczonym na górze strony.
Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Wszystkie odcinki znajdziesz na Player.pl.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Najczęstsze błędy językowe w Polsce. Czy należy zwracać innym uwagę?
- Jakie prawa ucznia są najczęściej łamane? "Prawdziwa krucjata"
- Igor Tuleya z międzynarodowym wyróżnieniem. "To nie jest zawód dla gbura i prostaka"
Autor: Dominika Czerniszewska
Źródło zdjęcia głównego: Adam Burakowski/East News