FOMO - na czym polega?
FOMO oznacza lęk przed odłączeniem od Internetu i mediów społecznościowych.
- To problem współczesnego świata. FOMO (Fear of Missing Out) to lęk przed odłączeniem. Poczucie, że jak na chwileczkę odłączę się od mojego telefonu, pozwolę sobie na czas offline, to coś mnie ominie, coś stracę - tłumaczyła Anna Rywczyńska, kierownik zespołu edukacji cyfrowej NASK w rozmowie z Katarzyną Jaroszyńską.
- Niestety problem jest taki, że jak chcemy być ze wszystkim na bieżąco, to w niczym nie będziemy uczestniczyli, więc tu już mamy element straty, bo nie możemy być wszędzie. Po drugie, jak coś wybierzemy, to będzie nam się wydawało, że źle wybraliśmy - dodała.
FOMO - kogo najczęściej dotyka?
Anna Rywczyńska zwróciła uwagę, że lęk przed życiem poza siecią szczególnie niepokojący jest wśród najmłodszych.
- Taki lęk może prowadzić do tego, że przestajemy móc żyć poza siecią. Zwłaszcza w kontekście młodych ludzi jest to bardzo niepokojące. Jesteśmy tuż przed publikacją badań, które zostały przygotowane przez prof. Annę Jupowicz-Ginalską. One pokazują, że największy problem tego wysokiego syndromu FOMO, mówimy tutaj o osobach, które w zasadzie już każdą czynność życiową podporządkowują temu, jak to pokażą w sieci, ile "like'ów" otrzymają, to jest grupa 15-19 lat. Nawet 30 proc. młodych ludzi czuje takie lęki - mówiła nasza rozmówczyni.
Jak podkreśliła ekspertka, niektóre dzieci w pewnym momencie mówią, że ich życie bez telefonu jest puste.
- Nie widzą nic atrakcyjniejszego. Boją się, że ich znajomi mają ciekawsze, fajniejsze życie. Dochodzimy już do poważnych problemów, które mogą się kończyć zaburzeniami somatycznymi, poczuciem lęku, problemem ze snem, a nawet depresją. Jeśli świat dorosłych nie zareaguje odpowiednio wcześniej, nie popracuje nad bezpiecznymi praktykami związanymi z mediami, to potem może być problem - podkreśliła.
Jak walczyć z FOMO? Czy powinniśmy się martwić, jeśli dziecko spędza kilka godzin w Internecie? - to przykładowe pytania, które zadali widzowie na naszym czasie. Anna Rywczyńska skrupulatnie na nie odpowiadała.
Czat z Anną Rywczyńską, ekspertką Państwowego Instytutu Badawczego NASK
Witam. W jaki sposob odstawic zatem dziecko od telefonu? Przychodzi ze szkoly i laczy sie z kolezankami i rozmawiaja lub oglada you toube??
Anna Rywczyńska, kierownik Zespołu Edukacji Cyfrowej w NASK Dzień dobry, przede wszystkim warto porozmawiać z córką, co faktycznie robi z telefonem po powrocie ze szkoły. Dzieci zwłaszcza w pandemii ogromny procent swojego życia społecznego przeniosły do sieci, więc musimy być bardzo uważni, kiedy chcemy interweniować. Najważniejsze, żeby nie ograniczać się do zabierania telefonu, czy ograniczania czasu, ale przede wszystkim umieść przenieść zainteresowanie dziecka na inne zajęcia. Dzieci często mówią, że siedzą w telefonie po prostu z nudów. Rozwijanie dziecięcych pasji, zainteresowań może pomóc, żeby ten świat poza siecią była również atrakcyjny. Pamiętajmy też, że przykład idzie z góry.
Witam, coraz częściej my dorośli zaczynamy zauważać jak zły wpływ na psychikę naszych dzieci ma pisiadanie przez nich telefonu z internetem. Prowadzi to do szeregu różnych uzależnień a potem, w konsekwencji, do problemów w relacjach z innymi ludźmi. Czy myśli pani, że w przyszłości telefon jako źródło uzależnienia będzie zakazany prawnie dla osób niepełnoletnich zupełnie jak inne "uzależniacze"?
Anna Rywczyńska, kierownik Zespołu Edukacji Cyfrowej w NASK Przyszłość nas zawsze zaskakuje, ale na ten moment wydaje się, że użyteczność tego typu urządzeń będzie zawsze wygrywać nad potencjalnymi ryzykami, ale nie możemy ich bagatelizować. W związku z tym, że telefony trafiają w ręce coraz młodszych dzieci, to od początku musimy pracować nad higieną cyfrową - dobrymi praktykami, podkreślając równowagę pomiędzy byciem online i offline.
Moja córka ma 15 lat i zawsze po szkole spędza kilka godzin w internecie. Czy powinnam się martwić?
Anna Rywczyńska, kierownik Zespołu Edukacji Cyfrowej w NASK Ostatnio coraz więcej się mówi, żeby kłaść nacisk na jakość, a nie ilość czas spędzanego online. Musimy więc przede wszystkim porozmawiać z córką i przyjrzeć się temu, co robi w Internecie. Dzieci są bardzo różne, mają różne pasje, zainteresowania, więc każde działanie musimy uzależnić od konkretnej sytuacji. Jeżeli widzimy, że córka "zabija czas" w Internecie, wówczas powinniśmy starać się temu przeciwdziałać i przenosić jej zainteresowania na inne zajęcia.
Jeśli wiemy już, że nastolatek ma problem, co krok po kroku należy zrobić? Przecież odebranie telefonu będzie wiązało się z buntem i zamknięciem się w sobie? Dokąd z dzieckiem pójść, jak porozmawiać, krok po kroku... proszę o podpowiedź. Nastolatki na Instagramie śledzą trendy (cały czas śledzenie tego, co jest na tzw. ,,feedzie"), od tictockerek uczą się nowych sztuczek (jak coś nagrać), na youtube'ie poznają recencje produktów, szukają rozwiązań (nawet uczą się na youtube'ie - zamiast samodzielnie czytać książki, poznają streszczenia, kilka filmików i literaturę już można zaliczać, po co czytać?), ponadto snapchat, znikające wiadomości, w których można napisać wszystko i to znika, idealne miejsce na plotki; itd; Mam wrażenie, że dziecko zaczyna mieć dwie tożsamości, jedną ,,dowową", ,,rodzinną", ,,realną" , i tę drugą ,,wirtualną" taką podążającą niemal za wszystkimi. Co z tym zrobić? Proszę o odpowiedź, Kaśka
Anna Rywczyńska, kierownik Zespołu Edukacji Cyfrowej w NASK Odebranie telefonu nigdy nie zadziała dobrze. Sam fakt śledzenia trendów czy uczenie się sztuczek filmowych z tik toka jest absolutnie normalnym zachowaniem dzieciaków, najważniejsze, żeby nie stało się to jedynym i głównym zajęciem dziecka. Jeżeli widzimy, że czas online wpływa negatywnie na życie dziecka, wówczas zacznijmy od otwartej rozmowy, postarajmy się wytłumaczyć dziecku nasz niepokój, zastanowić się razem, czy możemy postarać się wpłynąć na rytm dnia, zobaczmy czy dziecko już faktycznie ma problem z odłożeniem telefonu, czy od razu po odłożeniu sięga po niego z powrotem, czy tez bez problemu przyjmie naszą propozycję na spacer, czy jakąś aktywność bez telefonu. Jeżeli symptomy, które zauważymy bardzo nas zaniepokoją możemy skonsultować się ze specjalistami (psychologiem).
Dużo rozmawiam z synem o Internecie, ale myślę, że szkoła też powinna się w to zaangażować. Co Pani sądzi na ten temat?
Anna Rywczyńska, kierownik Zespołu Edukacji Cyfrowej w NASK Jak najbardziej szkoła ma ogromną rolę do odegrania w tym, żeby nauczyć dzieci świadomie, mądrze zarządzać swoim czasem online. W szkole jest też ten plus, że występuje element grupy. Możemy z całą klasą pracować i dyskutować nad tym w jaki sposób unikać nadużywania sieci. Możemy razem podjąć wyzwanie bycia czasem offline. I przede wszystkim mamy też ważny czas w postaci godzin wychowawczych, kiedy możemy o tym ważnym problemie z dziećmi rozmawiać. W ramach programu OSE (Projekt bezpieczni w sieci OSE) przygotowane zostały materiały dedykowane szkołom, w tym poradnik dla nauczycieli oraz gotowy scenariusz lekcji. Po szczegóły zapraszam na it-szkola.edu.pl
Witam, jak poradzić sobie z chęcią bycia wszędzie, poczuciem, ze coś mnie omija, jeśli nie ma mnie gdzie indziej, choć spedzam miło czas ?
Anna Rywczyńska, kierownik Zespołu Edukacji Cyfrowej w NASK FOMO to właśnie problem z poczuciem satysfakcji z życia, z poczuciem, że podejmujemy dobre wybory, odczuwamy stres informacyjny, swego rodzaju przeładowanie informacjami o tym, co robią nasi znajomi i obawiamy się, że to, co my robimy jest mniej atrakcyjne. Warto pamiętać, że po pierwsze obraz w Internecie będzie zawsze tym pozytywnym i wyidealizowanym, po drugie musimy zacząć pracować nad sobą, nad umiejętnością wyłączania się chociaż na chwilę, żeby złapać do tego, co w sieci, dystans. Starajmy się zrobić to małymi krokami, na początek choćby mały spacer bez telefonu.
Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Pełne odcinki znajdziesz w serwisie Player.
Zobacz też:
- Jak wykorzystuje się perswazję we współczesnym świecie?
- Nieodcięta pępowina rujnuje związki. "Mama zabierała mu pensję i wydzielała kieszonkowe"
- 12 tys. złotych na dziecko. Nowe świadczenie dla rodziców
Reporter: Katarzyna Jaroszyńska
Źródło zdjęcia głównego: Dzień Dobry TVN