Okno życia – czym jest i jak działa?

Noworodek
Jak działa okno życia
Źródło: Sally Anscombe/Getty Images
Okno życia to miejsce w którym matka może anonimowo i bezpiecznie zostawić nowo narodzone dziecko, którym nie chce lub z różnych powodów nie może się zajmować. W Polsce od 2006 r. działa ponad 60 takich punktów, a liczba uratowanych dzieci przekracza setkę.

Historia okien życia jako miejsc, gdzie matki mogły pozostawiać dzieci, którymi nie były w stanie się zajmować, sięga XII w. – to wtedy w Rzymie, z papieskiej inicjatywy, powstał pierwszy taki punkt. Rozkwit idei nastąpił w trudnym dla Europy XIX w. Do Polski wróciły w 2006 r. z inicjatywy Kościoła. Czy słusznie?

Co wpływa na rozwój dziecka?

dziecko
Źródło: Dzień Dobry TVN
Jak wspomagać rozwój ruchowy malucha?
Jak wspomagać rozwój ruchowy malucha?
Bawimy się we… wspomaganie rozwoju ruchowego malucha
Bawimy się we… wspomaganie rozwoju ruchowego malucha
Wpływ tańca na rozwój dziecka
Wpływ tańca na rozwój dziecka
Jak krzyk wpływa na rozwój dziecka?
Jak krzyk wpływa na rozwój dziecka?
Zabawa lalkami – jaki ma wpływ na rozwój dziecka?
Zabawa lalkami – jaki ma wpływ na rozwój dziecka?

Czym jest okno życia dla dzieci?

Okna życia jest miejscem, w którym rodzice mogą pozostawić dziecko bez konsekwencji prawnych. W momencie umieszczenia niemowlęcia w wyznaczonym punkcie uruchamia się dyskretny alarm, który powiadamia osobę dyżurującą po drugiej stronie okna. Rodzice tracą prawo do opieki nad dzieckiem, a ono trafia do rodziny adopcyjnej . Okna są pomysłem Kościoła na zapobieganie aborcjom i porzucaniu dzieci w niebezpiecznych miejscach. Zazwyczaj działają przy zgromadzeniach zakonnych, które współpracują z instytucjami medycznymi i opiekuńczymi. Pierwsze okno w Polsce powstało w 2006 r. w Krakowie, przy ul. Przybyszewskiego. Od tamtej pory pojawiło się aż 65 takich punktów w całym kraju. 

Adopcja dzieci pozostawionych w oknie życia

Jak wyglądają losy opuszczonego niemowlęcia? Po wyjęciu go z niewielkiego pomieszczenia z łóżeczkiem, osoba dyżurująca (zwykle siostra zakonna) umieszcza dziecko w inkubatorze i natychmiast wzywa karetkę. Maluch jest przewożony do szpitala, gdzie spędza około dwóch tygodni na badaniach i obserwacji. Równolegle rozpoczyna się procedura adopcji dziecka z okna życia oraz nadania mu imienia i nazwiska . Na czas trwania całego procesu dziecko przebywa zwykle w rodzinie preadopcyjnej (pogotowiu rodzinnym). Po około 4 tygodniach jest już ze swoimi nowymi rodzicami.

Krytyka okien życia

Jednak od lat są krytykowane – mówi się o tym, że zwiększają liczbę porzuconych dzieci, nie wpływają na zmniejszenie przypadków dzieciobójstwa, a także odcinają pozostawionym dzieciom im możliwość poznania własnej tożsamości , co jest elementarnym prawem człowieka. Wątpliwości budzi też kwalifikacja czynu dokonanego przez rodziców. Zgodnie z prawem, dziecko pozostawione w oknie nie jest porzucane, lecz opuszczane. Według artykułu 210. Kodeksu karnego za porzucenie dziecka do lat 15 bez opieki grozi do 3 lat więzienia. Tymczasem rodzice umieszczający potomka w oknie życia pozostają bezkarni. Maksymalny wiek dziecka, które można zostawić w oknie nie jest sprecyzowany.

Komitet Praw Dziecka ONZ w 2015 r. wezwał Polskę do wprowadzenia zakazu korzystania z okien życia i zwiększenia wsparcia dla innych metod zrzekania się praw do opieki nad dzieckiem. Komitet powoływał się na art. 6–9 i 19 Konwencji o prawach dziecka.

Inne możliwości oddania dziecka do adopcji

Bardziej rozsądną możliwością zrzeczenia się praw do opieki nad dzieckiem jest pozostawienie go w szpitalu bez konsekwencji. W Polsce rocznie jest 700 takich przypadków . Szpital jest lepszym wyborem ze względu na bezpieczeństwo porodu i możliwość uzyskania opieki dla matki i dziecka (dzieci umieszczane w oknie życia często rodzą się w tajemnicy w domu) oraz szansę na wykonanie wywiadu rodzinnego na temat chorób genetycznych – taka wiedza może przydać się przyszłym rodzicom adopcyjnym. Znaczące jest także szybkie uregulowanie statusu prawnego malucha i natychmiastowe przekazanie go do adopcji oraz zapewnienie mu prawa do poznania swojej tożsamości (jeśli będzie miało taką potrzebę w przyszłości), co w przypadku okna życia jest niemożliwe – tożsamość rodziców pozostaje zagadką.

Czy istnieje okno życia dla zwierząt?

Nowatorski pomysł utworzenia miejsca, gdzie właściciel może anonimowo zostawić psa, którym nie jest w stanie się zajmować, został zrealizowany w Warszawie w 2012 r. Specjalne okienko życia dla psów zostało stworzone przy ul. Wolskiej 60, przy stowarzyszeniu „Straż dla Zwierząt”. Niestety, w ciągu zaledwie kilku dni trzeba było je zamknąć z powodu braku miejsc dla kolejnych zwierzaków . Właściciele porzucili kilkadziesiąt pupili, przy czym stowarzyszenie dysponowało ograniczoną liczbą miejsc – dla 27 psów i 16 kotów. Okno życia dla psów został przygotowane z myślą o właścicielach, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji – np. są w podeszłym wieku i nie mają siły zajmować się zwierzęciem, trafiają do szpitala czy znajdują się w innej trudnej sytuacji. Tymczasem okazało się, że miejsce traktowane było jako punkt odbioru zwierząt, które już się znudziły, a liczba codziennie porzucanych zwierząt jest ogromna. Krytycy zarzucali także, że punkt jest usankcjonowaniem przestępstwa, którym jest porzucenie zwierzęcia . Z tego względu okno już nie funkcjonuje, jednak organizacja wciąż pomaga znajdować nowy dom dla niechcianych psów i kotów.

Zobacz także:

podziel się:

Pozostałe wiadomości