Stadion Dziesięciolecia - miejsce ważnych wydarzeń sportowych oraz tragedii

Stadion Dziesięciolecia - miejsce ważnych wydarzeń sportowych oraz tragedii
70 lat od otwarcia największego stadionu w Polsce
Źródło: Dzień Dobry TVN
W 2025 roku mija 70 lat od otwarcia Stadionu Dziesięciolecia, który rozgrzewał publiczność sportowymi emocjami, ale był też areną propagandy PRL-u, a w latach 90. XX centrum handlowym. Jakie wydarzenia odbywały się na tym słynnym warszawskim obiekcie? Do jakiego dramatu tam doszło? Sprawdził to reporter Dzień Dobry TVN Szymon Brózda.
Kluczowe fakty:
  • Stadion Dziesięciolecia ukończono w 11 miesięcy. Wielkie otwarcie odbyło się 22 lipca 1955 roku.
  • 8 września 1968 roku, podczas jednej z imprez organizowanych na stadionie doszło do tragedii. W proteście filozof i żołnierz AK Ryszard Siwiec dokonał aktu samospalenia.
  • Pod koniec lat 80. XX wieku stadion, już mocno zniszczony, został wydzierżawiony do celów handlowych i w ten sposób powstał Jarmark Europa.

Stadion Dziesięciolecia - powstanie

Olimpijski stadion w stolicy miał zostać wybudowany z gruzów powojennej Warszawy. Zespołem projektantów przewodził Jerzy Hryniewiecki. Nazwę Dziesięciolecia obiekt miał zawdzięczać rocznicy podpisania Manifestu Lipcowego, słynnego dokumentu, który wyszedł spod ręki Stalina.

- Nie było cały czas funduszy na ten cel, aż do czerwca '54 roku, kiedy któreś państwo zrezygnowało z organizacji Festiwalu Młodzieży i Studentów, i ktoś wpadł na genialny pomysł, że zorganizujemy go w Warszawie. Wybuchł ogromny entuzjazm i jedyny problem polegał na tym, że do imprezy zostało nieco ponad rok. Ruszyły roboty - powiedziała varsavianistka Maria Paszyńska.

Dla wykonania robót skierowano wiele maszyn budowlanych.

- Nawet w nocy samochody z gruzem jechały właśnie w to miejsce, żeby celowo już na wytyczonym terenie pod główne trybuny, pod tę koronę stadionu rzucać gruz - powiedział historyk sportu prof. Robert Gawkowski.

Stadion Dziesięciolecia ukończono w 11 miesięcy. Wielkie otwarcie odbyło się 22 lipca 1955 roku. Kilka dni później został on główną areną Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów.

Stadion miał 71 tysięcy miejsc, a na głównych wydarzeniach gościło nawet 100 tysięcy osób.

- Zawsze był nadkomplet ludzi. Siedzieli w przejściach, gdzie normalnie nie wolno siedzieć, ale umówmy się: ludzie wtedy kochali sport jako taki, bo to był inny sport niż jest dzisiaj - stwierdził były trener reprezentacji Polski, komentator sportowy Andrzej Strejlau.

Stadion Dziesięciolecia - co się na nim wydarzyło?

Oprócz wydarzeń sportowych na Stadionie Dziesięciolecia odbywały się także wystawy psów, pokazy motocyklowe milicji obywatelskiej, pokazy nowych modeli samochodów.

8 września 1968 roku, podczas jednej z imprez organizowanych na stadionie doszło do tragedii. W proteście przeciw agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację filozof i żołnierz AK Ryszard Siwiec dokonał aktu samospalenia. Po kilku dniach zmarł.

- Nie można było tak o tym przeczytać za bardzo, bo cenzura bardzo dbała, żeby tego typu informacje nie przedostawały się do opinii publicznej, no bo jak to możliwe, żeby obywatel Polski protestował przeciwko polityce polskiego rządu - powiedział dziennikarz i historyk piłki nożnej Stefan Szczepłek.

Ważnym wydarzeniem zorganizowanym na Stadionie Dziesięciolecia była pielgrzymka Jana Pawła II w 1983 roku.

- Pamiętam, że wokół stadionu wytworzyła się taka atmosfera wolności. Gdzieś w promieniu kilometra od murawy żaden zomowiec, żaden funkcjonariusz milicji obywatelskiej nie mógł interweniować, żeby zdjąć nasze znaczki Solidarność albo zabrać nam transparenty - powiedział prof. Robert Gawkowski.

Jarmark Europa - czym był?

Pod koniec lat 80. XX wieku stadion, już mocno zniszczony, został wydzierżawiony do celów handlowych.

- Szybko jednak okazało się, że jarmark nazwany szumnie Jarmarkiem Europa stał się czymś więcej niż zwykłym bazarem - powiedziała varsavianistka Maria Paszyńska.

- Handlowano bronią, narkotykami, dokumentami, handlowano tutaj zwierzętami - dodał przewodni po Warszawie Łukasz Ostoja-Kasprzycki.

Kiedy zlikwidowano Jarmark Europa i zaczęto budować Stadion Narodowy? Jakie imprezy się na nim odbyły do tej pory? Odpowiedzi znajdziesz w naszym materiale.

Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Wszystkie odcinki znajdziesz na Player.pl.

Zobacz także:

podziel się:

Pozostałe wiadomości