- Serial "Czterdziestolatek", którego premiera miała miejsce 16 maja 1975 roku, stał się kultowym obrazem PRL-u, trafnie ukazując codzienne życie i dylematy przeciętnego Polaka w epoce Gierka.
- Tytułowy bohater, inżynier Karwowski, grany przez Andrzeja Kopiczyńskiego, to uczciwy, naiwny idealista, który mimo braku sprytu stara się realizować narzucone odgórnie zasady - często z komicznymi, ale też prawdziwymi konsekwencjami.
- Dzięki autentycznym postaciom, licznym smaczkom obyczajowym i trafnym obserwacjom społecznym, "Czterdziestolatek" pozostaje aktualny i lubiany do dziś, pełniąc rolę humorystycznej kroniki lat 70.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
"Czterdziestolatek" ma 50 lat. Za co pokochali go polscy widzowie?
16 maja 1975 roku odbyła się premiera serialu "Czterdziestolatek". Jak przypomina PAP, 21-odcinkowy serial zdobył serca widzów dzięki przedstawieniu losów zwykłego, uczciwego inżyniera, który - choć chwilami naiwny i nieporadny - uosabiał przeciętnego Polaka epoki Gierka. Miał żonę Magdę (Anna Seniuk), dwójkę nastoletnich dzieci, mieszkanie w bloku i marzył o działce za miastem. Jego codzienność to m.in. zmagania z kryzysem wieku średniego, próby zerwania z nałogiem, poszukiwania pasji, a także przypadkowy romans, który posłużył za kanwę pełnometrażowego filmu "Motylem jestem, czyli romans 40-latka". Wszystkie te doświadczenia były bliskie wielu Polakom, co znacząco wpłynęło na popularność produkcji.
- Idealista, pozbawiony sprytu, trochę fajtłapa, uczciwy i naiwny marzyciel. Śmieszność tej postaci polegała na tym, że wszystkie zalecenia "odgórne", nawet te absurdalne i propagandowe, traktował serio i próbował je realizować. Dlatego nieuchronnie wpadał na minę prawdziwego życia - wspominał w 1993 roku reżyser Jerzy Gruza, który wraz ze scenarzystą Krzysztofem Toeplitzem stworzył scenariusz do "Czterdziestolatka".
- Staraliśmy się [...] nasycić scenariusz masą charakterystycznych epizodów, konkretów i szczegółów wziętych z tzw. życia. Na 300 stronach maszynopisu stworzyliśmy 145 postaci. Gdzie jeszcze znaleźć można taką galerię postaw i typów zachowań charakterystycznych dla naszych czasów? - kontynuował twórca.
"Czterdziestolatek" - Serial ponadczasowy i bliski rzeczywistości
Choć "Czterdziestolatek" powstał w realiach lat 70. i dobrze wpisywał się w ówczesną propagandę sukcesu, jego siłą było pokazywanie tego, o czym oficjalnie się nie mówiło – np. partyjnych układów, nieefektywności pracy czy marzeń o bogatszym stylu życia. Główny bohater nie był jednak częścią tych układów, jego awans na dyrektora nastąpił dzięki komputerowi, który wziął pod uwagę tylko jego cechy i kompetencje.
- Główną osią serii są postacie bohaterów - ludzi, którzy ukończyli lat czterdzieści. Wiek ten jest momentem, w którym jedynie od decyzji samych czterdziestolatków zależy, czy są młodzi, czy już dojrzali i stateczni. Jest to wiek, w którym człowiek jest jeszcze w pełni sił, zdolny do idealizmu, bezinteresowności, a także skłonny ulegać najrozmaitszym pokusom i atrakcjom życia, a równocześnie jest już głęboko pogrążony w koniecznościach, obligacjach i obciążeniach, zarówno życia społecznego, jak i osobistego - czytamy w opisie idei serialu z 1973 roku, który przypomniał z okazji jubileuszu PAP.
Twórcy umiejętnie łączyli komedię z obserwacją codzienności, dzięki czemu poruszali ważne tematy w przystępny sposób. Widzowie zapamiętali nie tylko głównych bohaterów, ale też postacie drugoplanowe - na przykład kobietę pracującą graną przez Irenę Kwiatkowską, "łuki Karwowskiego", czyli jeden z elementów wystroju wnętrz, czy byłego sportowca z kultowym cytatem: "Chlejesz pan? Bo ja chleję!". Serial był też swego rodzaju kroniką tamtej epoki - pokazywał duże inwestycje, takie jak Dworzec Centralny, Trasę Łazienkowską i Ursynów. Promował również "malucha", który był wówczas marzeniem wielu Polaków.
Produkcja była emitowana w latach 1975-1978. Doczekała się kontynuacji w postaci serialu "Czterdziestolatek - 20 lat później", a także wspomnianego już wcześniej pełnometrażowego filmu o romansie czterdziestolatka. Serial zyskał miano kultowego i nadal jest uwielbiany przez miliony Polaków.
Zobacz także:
- Wspominamy Jerzego Gruzę. Jego przyjaciel, Jacek Fedorowicz: "Do końca byliśmy na »pan«"
- Do zobaczenia inżynierze Karwowski
- Jak dobrze pamiętasz stare polskie filmy i seriale? Sprawdź się w naszym quizie!
Autor: Regina Łukasiewicz
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: YT, Facebook