Długowieczni ludzie żyją w wielu zakątkach świata. Najwięcej jest ich w Japonii. Szacuje się, że mieszka tam 70 tysięcy stulatków, a średnia życia wynosi około 85 lat. W Polsce długowieczność jest zjawiskiem stosunkowo rzadkim. Według danych GUS nad Wisłą mieszka ponad 4 tysiące stulatków, a średnia długość życia to 78 lat. W Europie za najbardziej długowieczny naród uchodzą Włosi, choć statystycznie dorównują im także Szwajcarzy i Islandczycy.
Czym uwarunkowana jest długowieczność?
Naukowcy są zdania, że układ genów umożliwia człowiekowi przeżycie nawet 120 lat. W praktyce jednak średnia światowa wynosi obecnie 70 lat. W wielu krajach oczekiwana długość życia jest od niej wyższa, ale nie przekracza 90 lat. O długowieczności zatem tylko w pewnym stopniu decyduje zapis DNA. W przypadku ludzi, którzy przeżywają więcej niż sto lat, kluczową rolę odgrywają czynniki środowiskowe. Wnioski wyciągane przez badaczy nie są zaskakujące – by długo żyć w dobrym zdrowiu, należy się prawidłowo odżywiać, zapewnić sobie odpowiednią dawkę aktywności fizycznej i wypoczynku, a także dbać o dobre samopoczucie. Co to oznacza w praktyce?
Długowieczność a dieta
Dieta śródziemnomorska i japońska nie bez przyczyny uchodzą za najzdrowsze na świecie – wywodzą się z regionów z rekordową liczbą długowiecznych ludzi. Co je łączy? Zarówno mieszkańcy Japonii, jak i basenu Morza Śródziemnego jedzą dużo produktów pochodzenia roślinnego – świeżych warzyw i owoców, roślin strączkowych, wyrobów zbożowych. Dzięki dostępowi do morza w ich diecie królują ryby, krewetki oraz małże. Niewiele jedzą mięsa (zwłaszcza czerwonego), a jeśli już, to najwyższej jakości (Japonia słynie z najcenniejszej na świecie wołowiny). Ważne miejsce w jadłospisie mieszkańców tych terenów zajmują tłuszcze roślinne (np. włoska oliwa z oliwek) i orzechy. Naukowcy coraz częściej skłaniają się ku tezie, że zdrowiu służy regularne spożywanie niewielkich ilości wina.
Jak widać, dieta sprzyjająca długowieczności wpisuje się w aktualne zalecenia lekarzy i dietetyków. Bogata jest w lekkostrawne, niskoprzetworzone produkty, stanowiące doskonałe źródła witamin, minerałów, błonnika i związków o właściwościach przeciwutleniających. Mięso zasobne w – niekorzystne w nadmiarze – nasycone kwasy tłuszczowe zastępowane jest źródłami nienasyconych kwasów omega. Niewiele jest w takiej diecie cukrów prostych, których wysokie spożycie uznawane jest za jedną z głównych przyczyn wielu chorób cywilizacyjnych. Nie bez znaczenia jest także sposób stosowania powyższego jadłospisu. Długowieczni ludzie zgodnie stwierdzają, że posiłki należy celebrować w spokoju, ciesząc się ich smakiem. Zaobserwowano też, że osoby, które żyją w dobrym zdrowiu sto lub więcej lat, jedzą zbilansowane, ale raczej niewielkie posiłki – spożywają około 20–30% kalorii mniej w stosunku do przyjętych norm. Naukowcy sądzą, że w takiej sytuacji mechanizmy obronne organizmu działają intensywniej na rzecz jego dobrej kondycji.
Długowieczność a styl życia
Większość stulatków to ludzie żyjący na wsi, nadal prowadzący własne gospodarstwa. Nigdy nie brakowało im ruchu, np. regularnej pracy w ogrodzie czy pieszych, kilkukilometrowych wędrówek do najbliższego sklepu. Według specjalistów najlepszym sposobem na długowieczność jest właśnie taka forma aktywności fizycznej – umiarkowanej, ale codziennej, najlepiej na świeżym powietrzu.
Badacze fenomenu długowieczność zwrócili uwagę, że stulatkowie cenią sobie kontakt z naturą i spokój. Przeznaczają wolny czas na wypoczynek, nie lubią pośpiechu, dbają o regularny, odpowiednio długi sen. Cieszą się dobrym zdrowiem również dlatego, że przykładają dużą wagę do profilaktyki chorób. Unikają czynników szkodliwych, szczepią się, chodzą do lekarza nie tylko wtedy, gdy coś im dolega, lecz także po to, by poddać się badaniom kontrolnym.
Stulatkowie znajdują w życiu równowagę pomiędzy tym, co muszą, a tym, co lubią robić. Priorytetem dla długowiecznych ludzi jest rodzina, spędzają dużo czasu z przyjaciółmi, chętnie angażują się w wolontariat. Mają pasje, marzenia, cele, są ciekawi świata. Potrafią cieszyć się drobiazgami, mają dystans do problemów i dużą odporność na stres. Ogólnie rzecz biorąc, są zadowoleni z życia i pozytywnie nastawieni do rzeczywistości.
Recepta na długowieczność wydaje się niezwykle prosta. Dlaczego więc niewiele osób osiąga upragniony wiek? Trudno znaleźć właściwą odpowiedź na to pytanie – ludzie mają różne temperamenty, upodobania, funkcjonują w rozmaitych środowiskach. Zawsze jednak warto dbać o swoje ciało, a także pamiętać o własnych potrzebach i starać się je spełniać, otaczając się bliskimi ludźmi.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Dlaczego niektórzy z nas to tzw. ranne ptaszki? Badacze doszli do ciekawych wniosków
- Jak leczyć bezsenność? "Dysponujemy szeregiem sposobów"
- Wywołuje halucynacje, może sprzyjać bezsenności. Czym jest paraliż senny i jak sobie z nim poradzić?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: PaulaConnelly/GettyImages