"Krwawa Hrabina" - trudna młodość
Elżbieta Batory urodziła się w rodzinnej posiadłości w Nyírbátor w Królestwie Węgier w 1560 roku jako córka barona Jerzego VI Batorego i baronowej Anny. Pochodziła z połączenia rodów szlacheckich, a wśród jej krewnych był Stefan - król Polski i książę Siedmiogrodu. Rodzice hrabiny byli spokrewnieni, ponieważ w tej rodzinie często zawierano małżeństwa między bliskimi. Właśnie to mogło być źródłem wielu problemów zdrowotnych, których Elżbieta doświadczyła jako dziecko. Cierpiała na ciężkie napady padaczkowe, które sprawiły, że zaczęła stosować wiele przedziwnych kuracji.
Plotki głosiły, że napady były leczone przez wcieranie krwi zdrowej osoby w jej usta lub użycie kawałków czaszek. Inna teoria głosiła, że była zachęcana przez swoją rodzinę do okrucieństwa, uczyła się czarów i kultu szatana. Jednak nie ma żadnych dowodów na poparcie tych doniesień. Wiadomo tylko, że została wychowana w luksusie i poziomie przywilejów, które były niedostępne dla większości obywateli Węgier.
Samotność i plotki o wampiryźmie
W wieku dziesięciu lat Elżbieta zaręczyła się z Ferencem Nádasdy, szlachcicem i spadkobiercą jednej z najbogatszych dynastii w regionie. Pobrali się, gdy miała 15 lat, a on 19. Ślubnym prezentem Nádasdy'ego dla Elżbiety był jego rodzinny dom, Zamek w Čachticach, położony na dolnym krańcu Karpat.
Zaledwie kilka lat po ślubie Ferenc został awansowany na naczelnego dowódcę wojsk węgierskich i wysłany na wojnę z Imperium Osmańskim. Elżbieta została, by zarządzać rodzinnym majątkiem, bronić spraw męża i opiekować się miejscową ludnością. Do jej obowiązków należało udzielanie pomocy medycznej i porad biednym obywatelom. Jej mąż zmarł 4 stycznia 1604 r. w wieku 48 lat po 29 latach małżeństwa. To właśnie po śmierci Ferenca miało dochodzić do największych okrucieństw ze strony Elżbiety.
Pogłoski o masowych morderstwach
W latach 1602-1604 władze nie mogły już dłużej ignorować pogłosek o rzekomych zbrodniach Elżbiety. Luterański minister István Magyari złożył przeciwko niej skargi, zarówno publicznie, jak i na dworze w Wiedniu. Jednak dopiero w 1610 roku król Maciej II Habsburg wyznaczył dwóch notariuszy, Andrása Keresztúry i Mózesa Cziráky'ego, do zebrania dowodów w sprawie. Wysłuchano setki ludzi, a to, co ujawnili, wprawiało w osłupienie. Mówiono, że dziewięcioletnie dziewczynki były porywane przez hrabinę, dotkliwie bite i okaleczane. Niektóre dziewczyny rzekomo przypalano gorącymi szczypcami. Innym odgryziono części twarzy.
Najczęstszym motywem legendy o Elżbiecie Batory jest to, że kąpała się we krwi swoich ofiar, aby zachować piękno i młodość. Ten uderzający obraz trzeba przyjąć jednak z rezerwą. Twierdzenie to po raz pierwszy pojawiło się w druku w 1729 roku w dziele jezuickiego uczonego László Turócziego. Żaden świadek z jej procesu, ani zeznania przeciwko niej nie wspominają o krwawych kąpielach. Wydaje się, że była to kompletna fikcja i sianie paniki, a autor podania pisząc takie rewelacje o Elżbiecie, chciał zdyskredytować ówczesnego księcia Siedmiogrodu Franciszka II Rakoczego, który był jej krewnym.
Bezprawny proces i dotkliwa kara
30 grudnia 1610 roku Batory została aresztowana w swoim domu wraz z czterema służącymi. Sam proces już wtedy był kwestionowany. Zabójstw miało być nawet sześćset, co było tak wielką liczbą, że aż nieprawdopodobną. Wielu świadków nie mogło przedstawić zeznań z pierwszej ręki, ale twierdziło, że słyszeli od innych o tym, co rzekomo zrobiła hrabina.
- Co więcej, Batory została aresztowana nielegalnie, prawo zabraniało bowiem więzienia szlachciców i szlachcianek bez wyroku sądu - czytamy na stronie ciekawostkihistoryczne.pl.
Wielu służących przyznało się do ohydnych zbrodni, ale dopiero po torturach. Biorąc pod uwagę wysoki status społeczny Elżbiety, zdecydowano, że publiczny proces i egzekucja byłyby nie do przyjęcia. Zamiast tego została umieszczona w areszcie domowym, w jednym pokoju, do którego jedzenie podawano jej przez szparę. Na Zamku w Čachticach pozostała do końca życia i zmarła we śnie 21 sierpnia 1614 roku w wieku 54 lat.
Sprawa Elżbiety Batorego do dziś jest przedmiotem badań. Portal ciekawostkihistoryczne.pl sugeruje, że mógł być to spisek uknuty przez dynastię Habsburgów. Po śmierci męża posiadłości Elżbiety znajdowały się w habsburskiej części Węgier, jak i w zależnym od Turcji Siedmiogrodzie.
- Księstwem tym władał jej krewny, Gabriel Batory, ale ona sama była poddaną niemieckiego cesarza, noszącego jednocześnie tytuł króla Węgier. W 1610 roku Gabriel szykował się do wojny z Habsburgami. Gdyby Elżbieta stanęła po jego stronie, mogłoby to przechylić szalę zwycięstwa na jego stronę. Być może właśnie ten fakt zadecydował, że 29 grudnia tegoż roku palatyn György Turzó aresztował magnatkę, oskarżając ją o morderstwo. W grę wchodzą również motywy finansowe: gdyby sąd królewski skazał Elżbietę za zabójstwo, monarcha przejąłby przynajmniej 1/3 jej posiadłości. Sprytna wdowa zabezpieczyła się jednak przed tym, rozdzielając cały swój majątek między trójkę dzieci - czytamy.
Inna teoria głosi, że Elżbieta mogła też stać się celem Kościoła luterańskiego z powodu wiary kalwińskiej. Chociaż niektóre ze złożonych zeznań zostały poddane analizie, trudno kwestionować twarde dowody na to, że w zamku znaleziono liczne ciała dziewcząt. Jak twierdzi Kayleigh Donaldson z portalu syfy.com, prawda jest prawdopodobnie prosta: była sadystyczną arystokratką, która wierzyła, że jej uprzywilejowana pozycja uchroni ją przed wszelkimi konsekwencjami.
Obecnie legendę Elżbiety Batory można odnaleźć we współczesnej popkulturze. Jest ulubioną postacią wielu powieści o wampirach. Dla niektórych jest doskonałym pierwowzorem opowieści o Drakuli.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Jak Albert Einstein upokorzył swoją żonę. Gdy dowiedziała się, co zrobił, dostała ataku serca
- Wnuczka założyciela Warner Bros. szczerze o swojej rodzinie. "W tej historii jest zbyt wiele bólu"
- Mąż przyszłej carycy Katarzyny Wielkiej był wściekły. Tak odkrył jej romans z polskim królem
Autor: Agnieszka Mrozińska
Źródło: ciekawostkihistoryczne.pl / syfy.com
Źródło zdjęcia głównego: domena publiczna