Black Friday, Black Week, Black Month
Okres przedświątecznych wyprzedaży coraz bardziej się wydłuża. To już nie jest tylko jeden dzień. Przez to robimy znacznie więcej zakupów i kupujemy więcej rzeczy, niż zakładaliśmy. Ma to istotny wpływ na zdecydowanie więcej aspektów, niż tylko stan naszego konta czy zawartość portfela. O tym, jak wziąć udział w tym zjawisku z korzyścią dla siebie i świata, porozmawialiśmy z Joanną Szabuńko, wiceprezeską Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie.
zobacz wideo: W poszukiwaniu ekogadżetów
Diana Ryściuk, dzieńdobry.tvn.pl: Co kryje się za Black Friday, poza okazjami na tańsze zakupy?
Joanna Szabuńko: Przede wszystkim masowe kupowanie niepotrzebnych rzeczy. A to jest szkodliwe nie tylko w trakcie Black Friday, przedłużanego coraz częściej w Black Week czy nawet Black Month. Jesteśmy obecnie w takiej sytuacji, że wręcz trzeba się ograniczać i warto się reflektować, czy to, co wtedy kupujemy, ponieważ jest tańsze, faktycznie jest nam niezbędne. Należy być czujnym, nie dać się zwieść reklamom. W naszej fundacji promujemy świadome podejście do zakupów. Zachęcamy do ograniczenia masowej konsumpcji i przypominamy, co ona powoduje: przyczynia się ogromnie do zmian klimatu i obecnego kryzysu z nimi związanego. Produkcja niemal każdej rzeczy to wykorzystywanie zasobów, emisja CO2, często użycie szkodliwych substancji, które stanowią zagrożenie dla gleby, wody, roślin, zwierząt i nas samych.
Jeśli już chcemy skorzystać na promocjach Black Friday, to czym się kierować, poza oczywiście unikaniem kupowania zbędnych rzeczy, aby nasz udział był najbardziej jakościowy?
Zdajemy sobie sprawę, że kupowanie niektórych rzeczy jest konieczne. Przecież nie wszystko da się naprawić, zacerować, odświeżyć, zdobyć z drugiej ręki czy innego źródła. Rzeczy nowe powinny więc być trwałe, wielorazowe, dające się naprawić. Lepsza jedna, porządnie wykonana rzecz dobrej jakości, np. koszulka, niż kilka sztuk tych z tzw. byle czego. Czas ich użyteczności jest znacznie krótszy. Powinniśmy stawiać w miarę możliwości na rzeczy ponadczasowe i takie, które można naprawić oraz starać się unikać wszystkiego, co jednorazowe. Warto zwracać uwagę na jakość materiałów i certyfikaty, które ją potwierdzają, np. bawełna organiczna GOTS (Certyfikat Global Organic Textiles Standard) czy len, który jest bardziej wydajny, a jego pozyskanie nie potrzebuje tylu pestycydów - jest więc zdrowszy dla nas i dla całego środowiska. Warto wiedzieć, co się kupuje, tym bardziej, że zgodnie z prawodawstwem unijnym mamy prawo dostępu do szczegółowych informacji.
W tym celu polecam korzystać z takich stron jak ekonsument.pl, gdzie znaleźć można szczegółowe poradniki dotyczące zakupów, m.in wyjaśnienie znaczków umieszczanych na produktach czy opis substancji chemicznych, które są na kupowanych przez nas rzeczach, np. na kubku. Przecież nigdzie nie mamy załączonego opisu składu substancji, które mogą znaleźć się na rzeczach w trakcie ich produkcji czy transportu.
Jakie są alternatywy dla tańszych zakupów w BF? Z czego jeszcze można skorzystać w tym czasie?
Alternatywą dla zakupów są różnego typu warsztaty i spotkania, które pokazują, jak o rzeczy dbać, wydłużać ich żywotność, ale też, jak je naprawić czy inaczej wykorzystać. Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie organizuje w tym roku bezpłatne warsztaty – „Laboratorium Dobrej Konsumpcji”, które odbędą się 27 listopada w Warszawie. Będzie można do nas przyjść (wystarczy zarejestrować się na stronie), nauczyć się artystycznie cerować ubrania, nadawać im nową, atrakcyjną formę. Pokażemy, jak dać dłuższe życie różnym przedmiotom, np. butom. Skupimy się również na jedzeniu. Pojawi się temat domowego kompostownika czy dzikiej kuchni, czyli jak zrobić coś pysznego z dzikich roślin. Będzie można również obejrzeć dokument „Rewolucja 25%” prezentujący koncepcję tego, jak wyjść z kryzysu klimatycznego. Nie zabraknie manualnych robótek i dawki wiedzy na wartościowe tematy, jak np. niemarnowanie wody czy dobra kuchnia.
Czy jest coś, co jeszcze możemy zrobić jako świadomi konsumenci?
Warto się angażować w wywieranie presji na rządy i firmy, które mogą najwięcej. Zachęcamy do udziału w akcjach wysyłania listów do Komisji Europejskiej, która pracuje nad prawem dotyczącym tego, aby firmy miały obowiązek monitorowania całego łańcucha produkcji i dostaw i bieżącego informowania o tym. Dzięki temu więcej wiemy jako konsumenci i możemy robić jeszcze bardziej odpowiedzialnie, świadome zakupy.
W trackie Black Friday warto być nie tylko świadomym i odpowiedzialnym konsumentem, ale również czujnym. Mowa o fałszywych promocjach. Zdarza się, że wcale nie są tak duże, jak nam się wydaje. Ceny często celowo są zawyżane przez pewien czas poprzedzający Black Friday, by późniejsza obniżka wydawała się znacznie większa. Jeśli bardzo zależy nam na jakimś produkcie, dobrze jest zorientować się, jaka wcześniej była jego cena i jak wygląda w innych sklepach.
Sprawdź również inne nasze sposoby na różne, ekologiczne aktywności
- Kuchnia w stylu zero waste
- Kosmetyki zero waste dostępne w drogeriach. Jak pozbyć się nadmiaru plastiku z łazienki?
- Bądź less waste, czyli jak wykorzystać fusy z kawy. Sprawdź nasze pomysły
- Wesele zero waste
- Zjadłeś śniadanie? Nie wyrzucaj resztek, zrobisz z nich cuda
- Jagna Niedzielska radzi, jak dbać o ekologię
- Skórki po bananach w roli nawozu do roślin i preparatu do pięt
- Woda po gotowaniu ziemniaków - do czego można ją wykorzystać?
- Eko seks. Jak zmienić swoje życie erotyczne, żeby było zgodne z naturą
Autor: Diana Ryściuk
Źródło zdjęcia głównego: Sergi Escribano/Getty Images