Góralki przejmują hale
Aby oficjalnie zostać bacą czy juhasem, trzeba wziąć udział w kursie, który kończy się egzaminami - teoretycznym i praktycznym, które są traktowane są na równi z egzaminami zawodowymi. Jaka jest różnica między bacą a juhasem?
- Juhas to jest jakby pracownik bacy. Jak jest firma, to jest szef. Baca się zajmuje wszystkim od podstaw, czyli szuka sobie chłopów, dogaduje się z ludźmi, jeśli chodzi o pola, polany, właścicieli owiec, bo to nie jest tak, że każdy baca ma swoich tysiąc owiec, tylko zbieramy owce od ludzi. Na przykład my mamy ponad 600 owiec, ale mamy też 15 właścicieli tych owiec - tłumaczyła Małgorzata Buczek.
Coraz częściej można zobaczyć kobiety na halach. W tym roku aż 7 pań ukończyło egzamin na bacę bądź juhasa.
- Dawniej to było tak, że zawsze kobieta była w gospodarstwie domowym czy tak jak my mamy w rolnym. Czasami niektóre rzeczy wymagają takiego babskiego podejścia. Kobieta zawsze była po prostu przy tych bacach. Na przykład moja świętej pamięci babcia przez rok sama prowadziła bacówkę. To jest chłopski zawód, bo jest po prostu ciężki, to nie jest lekka robota - przyznała Anna Gruszka.
Baca i juhas - kulisy zawody
Zajmowanie się stadem owiec to najważniejszy element pracy. Bacom i juhasom bardzo pomagają psy, które chronią owce przed drapieżnikami.
- Są dwa rodzaje psów. Nasze owczarki podhalańskie pełnią funkcję obronną. Reagują, jeżeli jest zagrożenie ze strony wilków czy niedźwiedzi. Bo to jest dość duży problem naprawdę. I są też takie mniejsze pieski, na przykład rasa border collie. Są do robienia hałasu, żeby odstraszyć zagrożenie, ale też do tego, żeby po prostu zaganiać. Dobrze wyszkolony pies potrafi zagnać owce do dojenia. Zawsze staram się tłumaczyć wszystkim, że tam, gdzie są bacówki, są owce, jest ten kulturowy wypas, to są i psy. Trzeba zachować ostrożność, bo one mają stado do obrony. Nie widzą, czy ktoś podchodzi popatrzeć, czy coś innego. Trzeba być ostrożnym, nie podchodzić, żeby ten pies agresywnie nie zareagował - podkreśliła Anna Gruszka, baca mistrz.
Gościnie Dzień Dobry TVN zgodnie zaznaczyły, że bycie bacą czy juhasem to nie tylko praca, ale przede wszystkim styl życia. Całą rozmowę można znaleźć w materiale wideo.
Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN? Wszystkie odcinki znajdziesz na Player.pl.
Zobacz także:
- Razem muzykują i pielęgnują gwarę. W czym tkwi siła tej góralskiej rodziny?
- Nieznane słowa kolęd i góralskich pastorałek. "Śpiewają: przybieżeli swym Bentleyem pasterze"
- W jaki sposób górale przewidują pogodę? Tę umiejętność posiadają od wieków
Autor: Justyna Piąsta
Źródło zdjęcia głównego: Dzień Dobry TVN