Negatywny wpływ smogu na dzieci w wieku szkolnym
Zespół ekspertów z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego już od kilku lat analizuje wpływ smogu na mózgi dorastających dzieci. Projekt nosi nazwę "Neurosmog". O negatywnym wpływie zanieczyszczeń powietrza na układ oddechowy nie trzeba nikogo już przekonywać. Okazuje się, że może prowadzić nie tylko do rozwoju nowotworów i innych chorób płuc. Dodatkowo ma negatywny wpływ na rozwój dzieci w wieku szkolnym.
Do tej pory najczęściej mówiło się o negatywnych skutkach wdychania smogu przy długoterminowym wystawieniu na to zanieczyszczenie. Jak się jednak okazuje, wpływ może być również natychmiastowy.
- Smog jest mieszaniną różnych związków chemicznych i pyłów. My w naszej analizie skupiliśmy się na stężeniu neurotoksycznego gazu NO2 i oraz pyłów PM10. Źródłem tego pierwszego są samochody, zwłaszcza starsze modele z silnikiem diesla. Natomiast pyły PM10 powstają przede wszystkim w piecach centralnego ogrzewania opalanych węglem - tłumaczy profesor Marcin Szwed, kierownik projektu "Neurosmog".
Zanieczyszczenie powietrza w Polsce
W 2021 roku w co najmniej 12 polskich miastach liczba dni z przekroczeniem dobowego poziomu dopuszczalnego pyłu PM10 wyniosła ponad normę krajową. Ta wynosi 35 dni, czyli ponad miesiąc.
Natychmiastowy wpływ smogu na dzieci - badanie
W badaniu "Neurosmog" Instytutu Psychologii UJ wzięło udział ponad 700 uczniów w wieku 10-13 lat. Młodzież została poproszona o wykonanie dwóch specjalnych testów komputerowych. Pierwszy polegał na jak najszybszym wskazaniu kierunku płynącej po ekranie rybki. W badaniu były również inne rybki, które miały za zadanie przeszkadzać i płynąć w innym kierunku. Badacze chcieli sprawdzić, czy pod wpływem smogu dzieci potrzebują większej ilości czasu na podanie prawidłowej odpowiedzi. W ten sposób sprawdzano wydajność uwagi.
- Oczywiście, w prawdziwym życiu nie zgadujemy kierunku przepływu rybek. Ale cały czas podejmujemy szybkie decyzje, których mózgowy mechanizm pozostaje ten sam, na przykład prowadząc samochód, jadąc na rowerze lub rozwiązując zadania z matematyki - twierdzą badacze.
W drugim teście sprawdzano umiejętność skupiania się przez dłuższy czas, a także poskramiania niecierpliwości. Przebadana grupa była reprezentatywna - dzieci zostały wybrane losowo w miejscowościach w południowej Polsce, w której są problemy ze smogiem. Dodatkowo badano również dzieci ze zdiagnozowanym ADHD. Jak uważają naukowcy "dzieci z tym zaburzeniem, które już mają kłopoty z uwagą i koncentracją, mogą być szczególnie podatne na szkodliwy wpływ smogu". Uwzględniono również czas, który badani spędzali na zewnątrz, tak, aby wyniki były jak najdokładniejsze.
Jak twierdzą badacze, przeprowadzone w ten sposób badanie daje miarodajne wyniki dla całej populacji dzieci w wieku 10-13 lat.
Wyniki badania
Wyniki testów pokazały, że w dni, w które stężenie smogu było wysokie, u dzieci nastąpiło pogorszenie uwagi i zdolności poznawczych. Efekt był niemal natychmiastowy.
- Wysiłek, który wkłada mózg, aby rozwiązać zadanie, jest większy - tłumaczy Mikołaj Compa, autor badania z Instytutu Psychologii UJ. To może się przekładać na gorsze efekty w nauce, a także problemy z wykonywaniem zwykłych, codziennych czynności.
Jak dodał prof. Szwed "zmiany są na tyle nagłe, że zaskoczyły nawet nas. Dlatego rezultaty sprawdzaliśmy kilkukrotnie, wynik pozostaje bez zmian". Efekty badania są na tyle niepokojące, że naukowcy postanowili podać je publiczne. Jednocześnie zastrzeżono, że badanie jest świeże i nie przeszło jeszcze procesu recenzji w czasopiśmie naukowym.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Więcej przeczytasz na TVN Meteo
Zobacz także:
- Coraz więcej Polaków umiera z powodu zanieczyszczeń powietrza. Jak się przed nim chronić? "Połowa smogu pochodzi z naszych domów"
- Smog szkodzi zdrowiu Polaków. Sprawa trafiła do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
- Smog jest groźny dla nienarodzonych dzieci. Z jego powodu dochodzi do nawet miliona martwych urodzin
Autor: Teofila Siewko
Źródło: TVN Meteo
Źródło zdjęcia głównego: Phynart Studio/Getty Images