Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Losy zwierząt po eksplozji reaktora w Czarnobylu
Po katastrofie reaktora w Czarnobylu, która miała miejsce 26 kwietnia 1986 roku, ewakuowano ponad 120 tysięcy mieszkańców okolicznych miejscowości, w tym Prypeci. Pozostawiono jednak zwierzęta domowe. Porzucone psy przetrwały i stworzyły liczną populację, która do dziś żyje na skażonych terenach.
Obecnie w strefie czarnobylskiej przebywa około 800 półdzikich psów. Ich życie jest trudne, ale na szczęście częściowo wspierają je ludzie - pracownicy i naukowcy dokarmiają te zwierzęta, a weterynarze sporadycznie zapewniają im opiekę zdrowotną. Badania opublikowane w czasopiśmie "Science Advances" wskazują, że w ciągu 40 lat od katastrofy, psy te doświadczyły zmian genetycznych. Czy są one początkiem wyodrębnienia nowego gatunku?
Wyniki badań genetycznych na psach mieszkających w Czarnobylu
Artykuł w "Science Advances" prezentuje wyniki badań genetycznych 302 psów zamieszkujących różne obszary Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia, obejmującej około 2600 kilometrów kwadratowych. Analizie poddano zwierzęta z rejonów w pobliżu elektrowni oraz z terenów oddalonych o 15-45 kilometrów od miejsca wybuchu. Badania ich krwi wykazały, że DNA psów żyjących najbliżej epicentrum katastrofy znacząco różni się od DNA psów z innych części świata.
Według naukowców zmiany genetyczne są wynikiem wieloletniego narażenia na promieniowanie jonizujące. Ustalono istnienie 15 odrębnych grup genetycznych wśród psów z Czarnobyla, które różnią się od populacji spoza strefy. Mimo że zwierzęta przemieszczają się i krzyżują, ich genomy zachowują wyjątkowe cechy. Badacze planują teraz określić, czy zmiany te wpływają na wygląd, zdrowie i zachowanie psów.
Elaine Ostrander, genetyk z Narodowego Instytutu Badań nad Genomem Człowieka (NIH), podkreśla, że kluczowym celem badań jest zidentyfikowanie wariantów DNA, które mogły wyewoluować po katastrofie i umożliwiają przetrwanie w warunkach wysokiego promieniowania.
- Istnieją trzy genetycznie niezależne populacje [...] Przy czym psy z każdej lokalizacji są bliżej spokrewnione ze sobą niż z psami z innych lokalizacji - czytamy w publikacji.
Co zaobserwowano u innych gatunków zamieszkujących strefę wykluczenia?
Wpływ zmian genetycznych na zdrowie psów z Czarnobyla nie został jeszcze w pełni zrozumiany, jednak podobne zjawiska zaobserwowano u innych gatunków zamieszkujących strefę wykluczenia. Na przykład wilki z tego regionu wykazują większą odporność na rozwój nowotworów. Z kolei badania nad żabami drzewnymi sugerują, że te żyjące na skażonych terenach mają ciemniejsze ubarwienie, co może wynikać z wyższego poziomu melaniny, chroniącej je przed promieniowaniem.
Jak to możliwe? Jedna z teorii zakłada, że promieniowanie indukuje mutacje, zwiększając różnorodność genetyczną przekazywaną kolejnym pokoleniom. Alternatywna teoria mówi natomiast, że przetrwają jedynie organizmy zdolne do adaptacji w trudnych warunkach, co ogranicza różnorodność genetyczną, ale umożliwia utrzymanie populacji.
Nie ma wątpliwości, że zmiany genetyczne zaobserwowane u psów z Czarnobyla pokazują, jak szybko populacje mogą ewoluować w reakcji na ekstremalne zmiany środowiskowe. Badania w tej dziedzinie dopiero się rozpoczynają, a ich wyniki zapowiadają się niezwykle intrygująco.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Mieszkańcy Czarnobyla 37 lat po katastrofie. Teraz to głównie dzikie zwierzęta
- Czarnobyl – jak wygląda zwiedzanie miasta? Bezpieczeństwo podczas wycieczki do Strefy Wykluczenia
- Jak wygląda Czarnobyl 37 lat po wybuchu elektrowni? "Miasto zamieniło się w las"
Autor: RŁ
Źródło: Science Advances
Źródło zdjęcia głównego: Sean Gallup / Staff/GegtyImages