- Dlaczego w lesie zrobiło się cicho?
- Które ptaki odlatują na zimę z Polski?
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Dlaczego w lesie zrobiło się cicho?
Już pod koniec sierpnia w lesie zaczyna się robić coraz ciszej. Nie ma porannego zgiełku ani wieczornych treli. We wrześniu i z początkiem października słychać już tylko okazyjne popiskiwania ptaków. To jednak nic strasznego, to naturalna kolej rzeczy - koniec sezonu lęgowego i pora odlotów.
Ptaki tracą potrzebę tak intensywnego śpiewania, a pozostają proste komunikaty. Co więcej, wiele gatunków ptaków śpiewających odlatuje z Polski na zimę i, na przykład, taka wilga o niezwykłym głosie odlatuje już z końcem sierpnia. Żeby zrozumieć ciszę, która zapanowała w lesie, warto dowiedzieć się, dlaczego w ogóle ptaki śpiewają.
Ptaki, podobnie jak ludzie, porozumiewają się między sobą. Nie tworzą zdań, lecz wykorzystują do tego różne dźwięki – przede wszystkim śpiew, ale nie tylko. Przez cały rok możemy słyszeć rozmaite odgłosy takie jak ćwierkanie, gwizdy, skrzeczenie czy szczebiot, jednak najintensywniej rozbrzmiewają one wiosną i latem, kiedy trwa okres lęgowy, a ptaków w Polsce jest najwięcej. Jesienią robi się zaś ciszej, gdyż nie ma już tak dużej potrzeby oznajmiania swojego terytorium czy zalotów i konkurowania o partnerkę.
Dlaczego ptaki śpiewają?
Śpiew ptaków – wykonywany głównie przez samce, które w ten sposób starają się zwrócić uwagę samic – odgrywa dwie kluczowe role. Po pierwsze, stanowi rodzaj reklamy, pokazując kondycję i atrakcyjność śpiewającego osobnika (piękny głos, zadbane i barwne upierzenie, a tym samym dobre rokowania na zdrowe potomstwo). Po drugie, jest sygnałem ostrzegawczym skierowanym do rywali: oznajmia, że dany teren jest zajęty i że właściciel gotów jest go bronić.
Oprócz śpiewu godowego i terytorialnego ptaki posługują się szeregiem innych dźwięków. Mogą one informować o niebezpieczeństwie (np. krótkie, ostre sygnały alarmowe), wskazywać położenie (odgłosy kontaktowe ułatwiające utrzymanie grupy), czy też sygnalizować potrzeby młodych (głosy żebrzące, gdy pisklęta domagają się pokarmu). Alarmowe zawołania mają często wysoką częstotliwość, co utrudnia ich wychwycenie większym ptakom drapieżnym, które gorzej słyszą wysokie tony.
Niektóre dźwięki są tzw. sygnałami uniwersalnymi – rozumieją je przedstawiciele różnych gatunków. Dzięki temu ptaki ostrzegają nie tylko swoich pobratymców, lecz także inne zwierzęta mieszkające w sąsiedztwie. Co więcej, zdolność odczytywania takich komunikatów nierzadko wykracza poza granice gatunku. Tak, jak człowiek jest w stanie nauczyć się, co oznaczają poszczególne dźwięki ptaków, tak też bywa z innymi zwierzętami w lesie.
Które ptaki odlatują na zimę z Polski?
Wbrew pozorom, wiele ptaków śpiewających wybywa na zimę z Polski w cieplejsze regiony. Nie zawsze jest to bardzo daleko, ale jednak znikają z naszych lasów i pozostaje po nich głucha cisza.
Oto gatunki, które odlatują na zimę z Polski:
- jerzyki,
- jaskółki (dymówki i oknówki),
- wilgi,
- bociany,
- kukułki,
- słowiki (rdzawy i szary),
- derkacze,
- bociany (czarne i białe),
- przepiórki,
- skowronki,
- dudki,
- szpaki,
- kosy (poza tymi, które żyją w miastach),
- większość zniczyków,
- większość mysikrólików.
Jakie ptaki usłyszymy jesienią i zimą?
Jesienią i zimą wciąż możemy słuchać ćwierkania niektórych gatunków, jak sikorek (bogatek, modraszek, ubogich czy modraszek), wróbli i mazurków. Możemy też usłyszeć zaśpiew dzięciołów.
Zobacz także:
- Te ptaki "hodują" swoje ofiary. "Skutecznie tuczą je przed zjedzeniem"
- "Słuchanie ich śpiewu jest relaksujące i odstresowujące". Dlaczego warto obserwować ptaki?
- W świecie krukowatych. "Są bardzo inteligentne, do tego mają doskonałą pamięć"
Autor: Teofila Siewko
Źródło: Jestem Na Ptak
Źródło zdjęcia głównego: alekseystemmer/Getty Images