Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Grzyby
Nie taka krótka historia grzybów
Grzyby należą do swojego własnego królestwa. W systematyce organizmów w biologii wyróżnia się pięć królestw - prokarionty, protisty, zwierzęta, rośliny i grzyby. Jest to podział powstały dopiero 1969 roku i już wtedy biolodzy zdawali sobie sprawę z ogromnej odrębności grzybów od pozostałych organizmów.
Odróżniono je od pozostałych królestw ze względu na odmienność morfologiczną od zwierząt, typ wzrostu, a także... zdolność ruchu, o której wydaje się, że wciąż wie niewielu.
Pierwszym, który zainteresował się grzybami, był grecki uczony i fiolozof, przyjaciel Arystotelesa - Teofrast. Zaliczał je do roślin pozbawionych korzeni i nie był w stanie określić ich sposobu odżywiania się. Pierwsze poważne badania nad grzybami zaczęły się w XVI wieku. Podjęto pierwsze próby klasyfikacji i zaobserwowano ich zarodniki. Początkowo uważano, że powstają one spontanicznie. Dopiero w XVII wieku wykazano kiełkowanie zarodników. Kluczowym momentem, który spowodował lawinowe opisywanie gatunków grzybów, były XVIII i XIX wiek. Grzyby przez lata były mocno niezrozumiane i wielu badaczy głowiło się nad tym, czym właściwie są.
Grzyb grzybowi... człowiekiem?
A więc czym są grzyby? Obecnie uznawane są za jedną z linii rozwojowych w obrębie tzw. supergrupy Opisthokonta, czyli eukariontów. Eukarionty, określane też jako jądrowce, to organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosmami. No dobrze, ale co z tego? Do tej samej grupy jądrowców zaliczamy bowiem... zwierzęta. A to oznacza, że grzyby i my, ludzie, mamy wspólnego przodka.
- Grzyby są znacznie bliżej spokrewnione ze zwierzętami niż z roślinami. Grzyby i zwierzęta mają wspólnego przodka, który wyglądał zapewne jak ameba, był pełzakiem, a rośliny są bardzo, bardzo daleko od niego - tłumaczyła doktor habilitowana Marta Wrzosek, wykładowczyni na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Nie tylko ściany komórkowe są naszym punktem wspólnym. Także tzw. materiały zapasowe u grzybów i zwierząt są takie same.
- To po pierwsze tłuszcz, a po drugie glikogen, czyli wielocukier, który my gromadzimy w wątrobie. Grzyby wprawdzie nie mają wątroby, ale odkładają glikogen w strzępkach w postaci drobnych pęcherzyków, które wyglądają jak ziarenka piasku - wyjaśniła ekspertka.
Niesamowite zdolności grzybów - co naprawdę potrafią?
Grzyby przez większość z nas postrzegane są jako owocniki, czyli to, co z grzybni wyrasta i owocuje. W rzeczywistości jest to bardziej rozbudowany i skomplikowany organizm. Znaczna część z nich się rusza i robi to bardzo dobrze - to dotyczy grzybów należących do starych linii ewolucyjnych. Te, na pewnych etapach życia, mają stadium pełzaka, a to oznacza, że "potrafią się poruszać samodzielnie, wyciągając swoje nibynóżki", chociaż najczęściej ma to miejsce w komórkach innych organizmów.
- Inne śmigają szybko w toni wodnej lub roztworze glebowym dzięki swoim biczykowatym wiciom. Przypominają swoim wyglądem plemniki - dodała mykolog.
Życie seksualne grzybów - kto baraszkuje w ściółce?
Grzyby nie tylko potrafią się ruszać, ale również, na swój sposób, rozmawiać, a nawet uprawiać seks. Ich rozmowa nie polega na wypowiadaniu słów, a na wysyłaniu sygnałów chemicznych.
- Można to stwierdzić, obserwując zachowania seksualne grzybów. Tak nawiasem mówiąc, u niektórych gatunków występują dwie, a u innych cztery płcie - zaznaczyła specjalistka. Jak wskazała, aby znaleźć partnerów seksualnych, grzyby wysyłają chemiczne sygnały i je odbierają. W ten sposób są w stanie znaleźć sobie partnera.
- Strzępka grzyba, która gdzieś rozwija się w podłożu, wydziela z siebie substancję lotną, która informuje o płci i miejscu, w którym się znajduje. Jest odbierana przez strzępkę partnerską, która sama też wydziela informację o sobie. I wtedy zaczynają powoli dążyć ku sobie - opowiadała.
Jest to swego rodzaju dialog, w którym cząsteczki chemiczne pełnią rolę słów. Są wysyłane i odbierane, tak jak człowiek może mówić (wysyłać komunikat) i słuchać (odbierać komunikat).
Niebinarne grzyby
Bywa też tak, że płeć nie gra roli, bowiem dany grzyb rezygnuje z rozmnażania. Otóż zdarza się, że grzyb trafi w jakieś bardzo bogate w substancje odżywcze środowisko, które w dodatku jest bezpieczne i niezmienne. W takiej sytuacji nie zawraca sobie głowy miłostkami i wychowaniem potomstwa - skupia się na jak najszybszym wzroście.
Więcej informacji o pogodzie na TVN Meteo.
Zobacz także:
- Sezon grzybowy w polskich lasach. "Trzeba się nauczyć rozróżniać"
- 5 najdroższych grzybów świata. 2 z nich rosną w Polsce
- Sezon na grzyby. Co warto wiedzieć przed wyprawą do lasu?
Autor: Teofila Siewko
Źródło: TVN Meteo
Źródło zdjęcia głównego: Abdul Gapur Dayak/Getty Images