Lukrecja Borgia - ofiara własnej rodziny
Wiosennego dnia 1480 roku kardynał Rodrigo Borgia nakazał astrologom, aby przybyli do jego domu w Rzymie. Mieli przepowiedzieć mu przyszłość nowo narodzonego dziecka. Dziewczynka o imieniu Lukrecja była córką Vannozzy Cattanei, Rzymianki znanej ze swojej urody. Lukrecja wyrosła na jednego z najbardziej niesławnych członków potężnego klanu Borgiów.
Życie kobiety, celebrowane w sztuce francuskiego pisarza Victora Hugo, wielkiej operze Donizettiego, było inspiracją dla wielu filmów. Do dziś fascynuje twórców, którzy przedstawiali ją jako femme fatale - uwodzicielską kobietę, która mordowała przy użyciu trucizny tych, których nie mogła zmanipulować, uczestniczyła w orgiach oraz uprawiała kazirodcze stosunki z członkami rodziny - ojcem i bratem Cesare.
Większość z tych zarzutów ma niewiele wspólnego z prawdą, a wielu historyków postrzega Lukrecję jako ofiarę własnej rodziny podczas dążenia do władzy.
Doskonała partia na papieskim dworze
W sierpniu 1492 r. Rodrigo Borgia został papieżem Aleksandrem VI. Wstąpienie na watykański tron jej ojca na zawsze zmieniło życie Lukrecji. Jej perspektywy zamążpójścia stały się przedmiotem ogromnego zainteresowania wyższych sfer rzymskiego społeczeństwa. Rok później, w 1493 roku, Andrea Boccaccio, ambasador księcia Ferrary w Rzymie, opisał 13-letnią Lukrecję jako piękną, pełną wdzięku młodą istotę, której wykształcenie było "pełne chrześcijańskiej pobożności".
Wszystkie potężne rodziny we Włoszech chciały połączyć swoje fortuny z papieżem Aleksandrem i dążyły do zawarcia sojuszu. - Wielu pragnie wżenić się w rodzinę papieża poprzez jego córkę, a on pozwala wielu myśleć, że mają szansę. Nawet król Neapolu chce zdobyć jej rękę - miał powiedzieć kardynał Ascanio Sforza cytowany przez nationalgeographic.com.
Żadna rodzina nie była jednak lepiej przygotowana do wystawienia zalotnika niż ta, która odegrała decydującą rolę w wyborze papieża Aleksandra: samego kardynała Sforzy, którego bratem był potężny książę Mediolanu, Ludovico Sforza. Kardynał Sforza zaproponował połączenie rodów poprzez ślub 13-letniej Lukrecji ze swoim siostrzeńcem Giovannim. Oferta została przyjęta przez Borgiów, którzy zyskali w ten sposób potężnego sojusznika na północy i w centrum Włoch.
Na ślub zaproszono elitarne rodziny, ambasadorów i innych urzędników. Relacje opisują, jak papież i kardynałowie jedli i tańczyli całą noc na przyjęciu weselnym.
Plotki na temat życia seksualnego Lukrecji
Na początku 1494 roku wojska króla Francji Karola VIII najechały Włochy. Ludovico Sforza, wujek męża Lukrecji, sprzymierzył się z Francuzami przeciwko papieżowi. Uwięziony w Rzymie Giovanni znalazł się w sytuacji bez wyjścia - z jednej strony lojalny wobec wuja, a z drugiej wobec swojej żony i potężnych Borgiów. W końcu odmówił zwrócenia się przeciwko wujowi. To był dla niego wyrok śmierci. Giovanni uciekł do Mediolanu przebrany za żebraka, a Borgiowie rozpoczęli długi proces unieważnienia małżeństwa, twierdząc, że mąż Lukrecji był impotentem i nigdy nie skonsumował małżeństwa.
Te doniesienia zapoczątkowały stulecia ponurych spekulacji na temat życia seksualnego Lukrecji, w tym plotek - rozpowszechnianych przez samego Giovanniego - że Lukrecja miała stosunki seksualne z własnym ojcem i bratem. W końcu papież Aleksander zgodził się, aby zachował posag Lukrecji w zamian za zakończenie małżeństwa. Po publicznym ogłoszeniu, że jej dziewictwo zostało nienaruszone, Lukrecja przestała być żoną Sforzy.
Jakby tego było mało, w 1498 roku rozeszła się pogłoska, że córka papieża ma nieślubnego syna. Kilka lat później papież wydał dwie sprzeczne bulle papieskie: w pierwszej wymienił swojego syna Cesare jako ojca, a w drugiej siebie samego. Rozpętało się zamieszanie i skandal, który tylko podsycił plotki o kazirodztwie. Niektórzy historycy uważają, że dziecko było wynikiem romansu Lukrecji z hiszpańskim służącym. Inni twierdzą, że dziecko było synem papieża i Rzymianki.
Kolejne małżeństwa Lukrecji
W 1498 roku Lukrecja poślubiła swojego drugiego męża w Watykanie. Wybrankiem był Alfons Aragoński, nieślubny syn króla Neapolu - wielkiego królestwa, które okupowało południowe Włochy. Tym razem ślub wydawał się autentycznie wyczekiwany zarówno przez pannę młodą, jak i pana młodego. Lukrecja miała 18 lat, a jej nieco młodszy małżonek był uważany za przystojnego i dobrze wykształconego. Związek wydawał się szczęśliwy i w 1499 roku Lukrecja urodziła syna, Rodrigo. Jednak szczęście małżeńskie było krótkotrwałe. Parę lat później Alfonso został został uduszony w swoim łóżku, a Lukrecja miała złamane serce.
Zrozpaczona utratą męża córka papieża udała się do miasta Nepi na północ od Rzymu. Tam pogrążyła się w głębokiej żałobie, podpisując listy do ojca i brata jako "La Infelicissima", czyli "Wyjątkowo Nieszczęśliwa". Ale mężczyźni nie szanowali smutku 20-letniej wdowy i wkrótce zaczęli szukać jej trzeciego męża, który ponownie zaspokoiłby strategiczne interesy rodziny.
Alfonso d'Este wydawał się idealnym kandydatem: 24-letni wdowiec bez dzieci, spadkobierca księcia Ferrary, który zaoferował Borgiom bardzo atrakcyjny sojusz. Jego siedziba rodzinna znajdowała się w strategicznie ważnej Romanii w północnych Włoszech, a rodzina miała silne powiązania z Francją.
Para pobrała się w grudniu 1501 r., miesiąc później Lukrecja ostatecznie opuściła Rzym i udała się do Ferrary, aby dołączyć do swojego nowego męża. Ojciec przypomniał jej wtedy, że jego interesy stoją ponad jej szczęściem.
Mit Lukrecji Borgii
Poza zasięgiem swojej potężnej rodziny Lukrecja mogła wreszcie cieszyć się pewną autonomią. Papież Aleksander VI zmarł w sierpniu 1503 roku. Niektóre źródła podają, że został przypadkowo otruty, choć bardziej prawdopodobną przyczyną była malaria.
W międzyczasie Lukrecja osiedliła się w Ferrarze. Zmarła 24 czerwca 1519 r. po skomplikowanym porodzie. Niedługo potem wizerunek Lukrecji zaczął być atakowany. Wielu wrogów Borgiów oczerniło jej imię zarzutami o rozwiązłość, kazirodztwo i morderstwa. Nie znaleziono żadnych historycznych podstaw dla tych zarzutów, a jednak w powszechnej wyobraźni do dziś zniekształcają one wizerunek Lukrecji Borgii.
Chociaż Borgiowie nie byli święci, większość mrocznych opowieści o nich została wymyślona przez ich wrogów. W późniejszym okresie życia, na dworze w Ferrarze, Lukrecja uchodziła za wzór dobrego wychowania. Dopiero później została bohaterką licznych legend. Wiele z nich skupiało się na używaniu przez nią trucizny i metod egzekucji w celu zamordowania jej mężów oraz rywali. Plotki głosiły, że Lukrecja robiła to, aby utrzymać władzę. Jednak te doniesienia są niepoparte żadnymi dowodami.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Nieścisłości wokół śmierci królowej Jadwigi i jej córki. Polski kronikarz był w błędzie
- "Ludzkość bez opowieści byłaby niezwykle uboga". Co kryją w sobie miejskie legendy?
- To dlatego kobiety płonęły na stosie. Często wcale nie chodziło o czary
Autor: Agnieszka Mrozińska
Źródło: nationalgeographic.com
Źródło zdjęcia głównego: Hulton Fine Art Collection/Getty Images