- Pochodzenie i odmiany cukru trzcinowego
- Skład cukru trzcinowego
- Cukier trzcinowy a biały
- Czy cukier trzcinowy jest zdrowy?
Cukier trzcinowy jest niewiele mniej kaloryczny niż zwykły cukier. Wyróżnia go też wysoki indeks glikemiczny. Chcąc dowiedzieć się, czy cukier trzcinowy jest zdrowy, trzeba mieć świadomość, że nie należy do zalecanych produktów spożywczych, podobnie jak cukier buraczany.
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Pochodzenie i odmiany cukru trzcinowego
Cukier trzcinowy to produkt, który powstaje z trzciny cukrowej (łac. Saccharum officinarum L.), nazywanej też cukrowcem lekarskim. Roślina ta jest wieloletnią trawą, która osiąga nawet wysokość 6 metrów. Trzcinę cukrową uprawia się w regionach tropikalnych i subtropikalnych. Pochodzi z terenów Nowej Gwinei, gdzie znana była już 8000 lat p.n.e., później trafiła do Polinezji, Chin, Indii i na Filipiny. Lubi słońce, preferuje temperaturę powyżej 21oC.
Dostępny w większości sklepów cukier trzcinowy nierafinowany powstaje ze słodkiego soku, który gromadzi się w łodydze rośliny. Wbrew pozorom nie ma go tam wiele, oszacowano, że dojrzały cukrowiec lekarski zawiera około 10–20% cukru. Sok z trzciny jest źródłem kwasów organicznych, alkoholi oraz acetaldehydu. Związki te sprawiają, że cukier trzcinowy ma karmelowy aromat i posmak.
Wyróżnia się kilka odmian cukru trzcinowego. Pierwszym z nich jest gęsty syrop trzcinowy, którego skład w 50% stanowi sacharoza. Dostać można również rafinowany cukier w kryształkach (99% sacharozy) i nierafinowany cukier trzcinowy (80% sacharozy), którego najważniejszym wyróżnikiem jest brązowy kolor. Warto również wspomnieć o wirowanym cukrze Demerara (produkt pierwszej krystalizacji syropu trzcinowego) oraz o nierafinowanym, lepkim cukrze Muscovado (produkt trzeciej krystalizacji syropu trzcinowego).
Skład cukru trzcinowego
Cukier trzcinowy rafinowany to głównie sacharoza (składająca się z fruktozy i glukozy). Jest on niemal całkowicie pozbawiony składników odżywczych potrzebnych ludzkiemu organizmowi. Taki cukier trzcinowy jest surowo zabroniony na diecie. Sugeruje się, że zdrowszym produktem jest nierafinowany cukier trzcinowy, który zawiera aminokwasy i składniki mineralne, takie jak żelazo, wapń, magnez i potas. Źródłem tych składników jest melasa, której nie usuwa się w procesie produkcji cukru surowego.
Melasę wykorzystuje się również w procesie wytwarzania cukru brązowego, który jest produktem rafinowanym o wysokiej zawartości sacharozy, i którego kolor uległ zmianie dzięki wspomnianemu dodatkowi. Różnica między cukrem trzcinowym a brązowym jest większa, niż można byłoby się spodziewać. Drugi z wymienionych produktów jest tak samo niezdrowy jak biały cukier.
Cukier trzcinowy a biały
W Polsce najpopularniejszym cukrem jest biały cukier buraczany. Podstawową różnicę między cukrem trzcinowym a białym stanowią rośliny, z których są one produkowane. Drugi z wymienionych powstaje z buraka cukrowego, który rośnie w naszej szerokości geograficznej. Cukier buraczany z reguły sprzedawany jest w formie rafinowanej, z kolei trzcinowy jako nierafinowany. To sprawia, że oba produkty różnią się również zawartością sacharozy, smakiem, zapachem i wartością energetyczną.
W 100 g cukru trzcinowego nierafinowanego jest ok. 396 kcal. Tymczasem w 100 g cukru białego pozbawionego melasy jest 400–405 kcal. To wysokie wartości, które świadczą o tym, że żaden z wymienionych cukrów nie powinien znaleźć się w diecie osoby starającej się zrzucić zbędne kilogramy.
Czy cukier trzcinowy jest zdrowy?
Przez wiele lat uważano, że surowy cukier trzcinowy – w przeciwieństwie do cukru buraczanego rafinowanego – jest zdrowy. W rzeczywistości produkt otrzymywany z cukrowca lekarskiego ma tylko niewielką przewagę nad zwykłym cukrem. Zawiera niewielką ilość minerałów, których zawartość jest niewystarczająca, aby wywierać korzystny wpływ cukru trzcinowego na zdrowie.
Należy również wspomnieć, że cukier trzcinowy posiada indeks glikemiczny 87, co sprawia, że zalicza się go do produktów o wysokim IG (>70), które powinno się spożywać jedynie sporadycznie. Cukier trzcinowy powoduje błyskawiczny skok poziomu glukozy we krwi, a później równie szybki spadek. Cukier trzcinowy nie jest zatem produktem dla wszystkich, powinny z niego zrezygnować osoby zmagające się z cukrzycą lub nadwagą. Zamiast cukru z cukrowca lekarskiego lepiej zdecydować się na ksylitol lub stewię.
Gdzie kupić i ile kosztuje cukier trzcinowy?
Cukier trzcinowy można znaleźć w niemal każdym sklepie. A ile kosztuje produkt z cukrowca lekarskiego? Niestety jest on droższy niż zwykły biały cukier. Przed jego zakupem należy także przeczytać etykietę na opakowaniu. Może się bowiem okazać, że wybrany produkt jest w rzeczywistości cukrem buraczanym zabarwionym melasą.
Zobacz także:
- Spożycie cukru - normy, skutki nadmiaru i niedoboru. Wszystko, co warto wiedzieć
- W jakich produktach jest ukryty cukier? "Ten, którego nie widzimy"
- Odstawiła popularny składnik. "Brzuch z miesiąca na miesiąc naturalnie spadał"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: utah778/Getty Images