Metoda Bobath została później rozwinięta w leczeniu rozwojowym NDT, tzw. Neurodevelopmental Treatment. Stosuje się ją również u osób po udarach mózgu czy jego innych uszkodzeniach. Na czym polega metoda Bobath i jakie efekty można dzięki niej osiągnąć?
Dalsza część tekstu poniżej
Założenia metody rehabilitacji Bobath
Rehabilitacja metodą Bobath, choć powstała wiele lat temu, do dziś jest jedną z chętniej stosowanych przez specjalistów. Jej twórcy założyli bowiem, że przyczyną deficytów ruchu są zaburzenia odruchów postawy. Metoda powstała na podstawie obserwacji i analizy terapii dzieci z porażeniem mózgowym. Choroba ta objawia się między innymi nieprawidłowym czuciem, co sprzyja również nieprawidłowym odruchom. Terapia Bobath ma pomóc w wypracowaniu lub przypomnieniu sobie właściwych odruchów oraz ich utrwaleniu, a także wyeliminowaniu tych nieodpowiednich, wynikających z choroby czy urazu.
Rehabilitacja metodą Bobath rozwinięta została przez pediatrę, Elsbeth Koeng i fizjoterapeutkę Mary Quinton. Wtedy też zaczęła nosić nazwę NDT Bobath, od słów Neurodevelopmental Treatment. Terapia ta nie jest jednak ściśle określonym systemem, a raczej założeniem. Już sam jej twórca twierdził, że nie służy ona do nauki ruchów, a ich umożliwiania. Dlatego rehabilitację metodą Bobath przeprowadzać mogą wyłącznie wykwalifikowani terapeuci, którzy będą w stanie odpowiedzieć na indywidualne potrzeby pacjenta. Specyfika tej metody polega również na stymulowaniu całego ciała, a nie tylko jego części, co także sprawia, że taka terapia nie należy do najłatwiejszych do przeprowadzenia.
Pacjenci terapii Bobath – dla kogo przeznaczona jest ta metoda?
Obecnie metodę Bobath najczęściej stosuje się u niemowląt. Taką terapię najlepiej zacząć bowiem przed 6. miesiącem życia dziecka. Fizjoterapeuci stosują ją między innymi u wcześniaków, które muszą „nadgonić” inne dzieci. Inne grupy to np. niemowlęta mające kłopoty z napięciem mięśniowym lub wykazujące asymetrię ułożeniową. Terapię Bobath przeprowadza się również u dzieci z zaburzeniami genetycznymi i neurologicznymi oraz opóźnieniem rozwojowym. Może być ona stosowana także u maluchów mających problemy ortopedyczne. W przypadku wykonywania ćwiczeń u najmłodszych należy pamiętać, że lepsze i trwalsze efekty osiąga się, jeżeli terapia prowadzona jest również w domu. Dlatego rodzice powinni przejść przeszkolenie, być obecni podczas sesji terapeutycznych i pracować z dzieckiem również po wizycie w gabinecie fizjoterapeuty.
Pacjentami mogącymi korzystać z metody Bobath są również osoby dorosłe, a nawet starsze, które doznały urazu mózgu, w tym udaru. Technika ta pozwala przywrócić im sprawność w najwyższym możliwym stopniu, zależnym od rozległości oraz stopnia uszkodzeń.
Jak wygląda terapia metodą Bobath?
Sesja terapeutyczna metodą Bobath zazwyczaj trwa ok. 1 godziny. Polega na dynamicznej aktywizacji, kiedy fizjoterapeuta porusza całym ciałem pacjenta, a nie tylko np. jedną kończyną. Ruchy muszą być starannie przemyślane i żaden z nich nie może być przypadkowy. W przeciwnym razie cała sesja może nie mieć sensu. W pracy z dzieckiem bardzo ważne jest jednak ogromne wyczucie, ponieważ jeżeli maluch zacznie płakać, terapia metodą Bobath nie przyniesie odpowiednich efektów. Same zabiegi składają się między innymi z:
- ciągów, obciążania, nacisków i oporów, które ćwiczą prawidłowe napięcie mięśni, czyli zmniejszają to zbyt duże i zwiększają małe,
- zatrzymywanie ciała w danej pozycji oraz wprowadzanie go w ruch wahadłowy,
- poklepywanie i głaskanie,
- potrząsanie kończynami, hamowanie nieprawidłowych odruchów.
Wyzwalane podczas terapii ruchy powinny być możliwie jak najbardziej zbliżone do tych prawidłowych. Kontynuacja terapii w domu ma zakładać ich utrwalanie podczas codziennych czynności, jak karmienie lub noszenie na rękach.
Dobry kurs Bobath powinien być akredytowany przez PTF (Polskie Towarzystwo Fizjoterapii). Warto wiedzieć również, że obecnie szkolenie można odbyć na kilku poziomach. Dlatego dobrym pomysłem będzie sprawdzenie kwalifikacji przeprowadzającej rehabilitację osoby. Źle poprowadzona terapia może przynieść więcej szkody niż pożytku.
Fizjoterapia metodą Bobath może pomóc pacjentom odzyskać w pełni lub chociaż częściowo zdolność prawidłowych odruchów, a co za tym idzie, sprawność fizyczną. Ważne jest jednak zaangażowanie, a także wybór odpowiedniego fizjoterapeuty, który przeprowadzi ten trudny proces w odpowiedni sposób.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Poduszka sensoryczna – kto i kiedy powinien rozważyć jej zakup?
- 27-letnia Ola miała najpoważniejszy udar mózgu. "Poprzez mrugnięcia uczy mnie, jak nakładać jej krem"
- Trening EMS, czyli połączenie ćwiczeń z nowoczesną technologią. "Wszystko robimy intensywniej"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: ArtistGNDphotography/Getty Images