Społeczeństwo informacyjne stanowi kolejny krok w ewolucji państwa, a także sposobów komunikowania się. W zakresie społeczeństwa informacyjnego możemy mówić o dominującej roli sektora usług, zwłaszcza technologicznych i informatycznych. Choć trudno jest znaleźć jedną, akceptowalną dla wszystkich definicję, co to jest społeczeństwo informacyjne, jego występowanie stało się już faktem. Warto o tym wiedzieć nie tylko z okazji Światowego Dnia Społeczeństwa Informacyjnego
Co to jest społeczeństwo informacyjne?
Nowy wymiar stosunków międzyludzkich i społecznych w XXI wieku nazywamy społeczeństwem informacyjnym. Definicji społeczeństwa informacyjnego możemy znaleźć bardzo wiele – różnią się one w zależności od paradygmatu, czyli przyjętej perspektywy. Za podstawowy wyznacznik społeczeństwa informacyjnego uznaje się informację – jej przebieg, powstawanie i rozprzestrzenianie, a także wpływ współczesnej roli informacji na życie człowieka.
Pierwsza koncepcja odpowiadająca na to, co to jest społeczeństwo informacyjne, została stworzona przez japońskiego badacza , Tadao Umesao, który badał charakter przemian we współczesnym świecie. Koncepcje Umesao, jak i pozostałych badaczy, wskazują na następujące cechy społeczeństwa informacyjnego:
- Masowe wykorzystywanie systemów informatycznych przez społeczeństwo;
- Powszechne istnienie i wykorzystywanie nowych form przekazu, w tym tzw. nowych mediów;
- Gospodarka i rozwój technologiczny opiera się na nowoczesnej wiedzy;
- Informacja jest cennym kapitałem, ale także walutą;
- W społeczeństwie informacyjnym istnieje przewaga osób zatrudnionych w sektorze usług oraz przetwarzania informacji nad pozostałymi sektorami (np. przemysłowym, rolniczym);
- Kultura społeczeństwa masowego jest w znacznym stopniu kulturą wirtualną (internet, telewizja, kino, urządzenia odtwarzające tzw. wirtualną rzeczywistość itp.);
- Rozwinięte – państwowe i prywatne – struktury badań i rozwoju. Innymi określeniami na społeczeństwo informacyjne są m.in.: społeczeństwo technologiczne, społeczeństwo telepatyczne, sieciowe lub „zorientowane”.
Społeczeństwo informacyjne w Polsce i na świecie
Co rozumiemy pod określeniem społeczeństwo informacyjne? Społeczeństwo informacyjne to przede wszystkim dominacja sektora usługowego oraz występowanie i powszechne wykorzystywanie nowych form rzeczywistości wirtualnej . Chociaż może brzmieć to z pozoru obco, dotyczy nas na co dzień podczas korzystania z Internetu (poczty, portali społecznościowych, serwisów rozrywkowych, gier dla wielu graczy), ale też nawet podczas spaceru po mieście, podczas którego jesteśmy zalewani informacjami w postaci bilbordów, banerów i innych form przekazu. Społeczeństwo informacyjne w liczbach odznacza się popularnością usług związanych z nowymi technologiami.
Nad społeczeństwem informacyjnym w Polsce prowadzone są cykliczne badania. Ich wyniki można znaleźć w ukazujących się co kilka lat raportach pt. "Społeczeństwo informacyjne w Polsce". Periodyk zawiera analizy statystyczne z zakresu gospodarki, a przede wszystkich sektora ICT : technologii informacyjno-komunikacyjnych (ang. Information and Communication Technologies). Zgodnie z danymi z pewnością można już mówić o społeczeństwie informacyjnym w Polsce, chociaż nie w takim stopniu, jak w przypadku Stanów Zjednoczonych lub państw Europy Zachodniej. Związane jest to z faktem, że towarem eksportowym Polski wciąż w znacznym stopniu jest bardziej tania siła robocza, niż nowoczesne technologie. Statystyki pokazują jednak, że bardzo szybko się to zmienia.
Społeczeństwo informacyjne - problemy rozwoju
Nowoczesne społeczeństwo informacyjne to z pewnością kolejny etap ewolucji państwa i rzeczywistości społecznej. Charakteryzuje się szybszym tempem życia i coraz większą rolą nowych technologii w życiu człowieka. Należy też jednak wskazać, mówiąc o społeczeństwie informacyjnym, problemy rozwoju i determinanty rozwoju informacyjnego. Aby w szybkim tempie państwa dalej się rozwijały w zakresie ICT, konieczne jest spełnianie kilku czynników, w tym m.in.:
- Powszechny dostęp społeczeństwa do wysokiej jakości edukacji;
- Nowoczesne technologie i wysokie finansowanie badań nad rozwojem sektora ICT;
- Przyjazne innowacjom i prowadzeniu firm środowisko;
- Nacisk na jakość, a nie na ilość;
- Stopniowe bogacenie się społeczeństwa (mierzone np. w sile nabywczej pieniądza).
W przypadku społeczeństwa informacyjnego, problemy rozwoju pojawiają się, gdy któryś z powyższych czynników nie jest wystarczająco realizowany. Bez względu na to, czy koncepcja społeczeństwa informacyjnego nam się podoba, jego dalsza ewolucja zależy bardziej od rozwoju technologicznego oraz kierunku rozwoju państwa niż indywidualnych decyzji jednostki.
Zobacz także:
- Internet of things: jak technologia zmienia nasze życie codzienne?
- Komunikacja międzykulturowa i jej rodzaje, czyli dialog zamiast nieporozumień
- Nowoczesna technologia pomaga nam dbać o relacje z bliskimi. W jaki sposób?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Luis Alvarez/Getty Images