Umiejętność słuchania a sukces w komunikacji
Umiejętność słuchania niezaprzeczalnie jest integralnym elementem każdego procesu komunikacji, niestety wciąż ten priorytetowy element jest przez wielu lekceważony i niedoceniany.
- Często o tym zapominamy, ale nie ma komunikowania bez słuchania. Współcześnie kładziemy bardzo duży nacisk na efektywne i efektowne mówienie, a zapominamy, że bez słuchania nasze komunikowanie nie ma sensu - powiedziała dr hab. Katarzyna Drąg.
- Myślę, że podstawą jest uświadomienie sobie, z czego składa się proces komunikowania, co dla wielu nie jest oczywiste - dodała. Jak podkreśliła, słuchanie często niesie za sobą pewne bariery.
- Dużo łatwiej jest nam mówić. Po pierwsze dlatego, że kiedy mówimy, to my kontrolujemy konwersację, a uważne słuchanie wiąże się z podejmowaniem pewnego ryzyka. To nie od nas wtedy zależy, w którym kierunku rozmowa zmierza - zauważyła ekspertka.
Kolejnym ważnym elementem, który zaburza skuteczne słuchanie, jest zbyt duże skupienie na sobie. - Kiedy ktoś mówi, to często w myślach przygotowujemy się do tego, co my powiemy. Pamiętamy to na pewno ze szkoły czy z różnych spotkań - zaznaczyła rozmówczyni dziendobry.tvn.pl. Jej zdaniem bycie dobrym słuchaczem wymaga od każdego z nas również odwagi.
- Musimy się wsłuchać w to, co nasz rozmówca ma do powiedzenia, a nie zawsze to jest miłe. Otwartość na drugiego człowieka wymaga poczucia własnej wartości i myślę, że dzisiaj brakuje nam takiego przekonania, że od drugiego człowieka możemy się czegoś ciekawego dowiedzieć. Rozmowy czasami traktujemy jak kurtuazyjne zło konieczne, a ta otwartość mogłaby wiele zmienić.
Medioznawczyni zaryzykowała diagnozę, że współczesne społeczeństwo ma generalny problem z komunikacją.
- Dziś obserwujemy coraz większy nacisk na produkcję treści. Jesteśmy nastawieni na to, że kompetentna komunikacyjne osoba powinna sprawnie i skutecznie mówić. A to jest połowa sukcesu. Myślę, że takie przekonanie jest błędne. Przeakcentowujemy jeden element – nadawanie komunikatów. Jest większy nacisk na komunikowanie perswazyjne niż na budowanie relacji i wymianę informacji - wyjaśniła. Według niej na zaburzenia komunikacyjne, które możemy teraz obserwować, niezaprzeczalny wpływ miała także pandemia.
- Zamknęliśmy się na prawdziwą rozmowę, a nawet na potrzebę prawdziwej rozmowy - stwierdziła. Wskazała jednocześnie, że w ostatnim czasie można zaobserwować nieproporcjonalną liczbę szkoleń z zakresu skutecznego mówienia.
- A nie ma zbyt wiele tych, które poświęcone są uważnemu słuchaniu, a to przecież kluczowy element każdej komunikacji - zaznaczyła. W jej ocenie z efektywnym słuchaniem mają problem także osoby publiczne.
- W polityce i w mediach przeważa komunikowanie perswazyjne. Bardzo często spotykamy się z taką sytuacją, że w wypowiedziach medialnych osoby publiczne nie odnoszą się nawet do pytań. Często nawet nie odpowiadają na pytania dziennikarzy. W mediach brakuje dyskusji, częściej słyszymy zlepek perswazyjnych wypowiedzi - przyznała dr Katarzyna Drąg.
Jak skuteczne słuchanie może wpłynąć na poprawę relacji międzyludzkich?
Zdaniem Katarzyny Drąg podstawą jest uświadomienie sobie problemu. - Jeżeli wiemy, jak ważne w procesie komunikacyjnym jest skuteczne słuchanie i będziemy starali się tę umiejętność wypracować, to na pewno zauważymy poprawę we wszystkich naszych relacjach, zarówno tych prywatnych, jak i zawodowych.
- Dajmy naszemu rozmówcy czas, zainteresujmy się nim, postarajmy się go zrozumieć i skupmy swoją uwagę na nim. Pamiętajmy o tym, że największą wartością jest osoba, która się ze mną komunikuje. Uważne słuchanie może być wielkim darem dla drugiej osoby. Niektórzy z nas są samotni i potrzebują kogoś, kto ich wysłucha, na pewno bardzo to docenią - dodała.
- Słuchanie jest receptą na poprawienie relacji niemal na każdym poziomie - skwitowała.
Praktyczne ćwiczenia i technik, które mogą wpłynąć na efektywne słuchanie
- W przypadku komunikowania twarzą w twarz warto zacząć od spraw bardzo podstawowych, czyli od samego ustawienia ciała. Po pierwsze, zwróćmy uwagę na to, żeby przez przynajmniej 50 procent rozmowy utrzymać kontakt wzrokowy. Przez to pokazujemy, że jesteśmy obecni i uważni na naszego rozmówcę. Następnie zadajmy sobie pytanie "czy moje ciało zwrócone jest w kierunku rozmówcy", czasami głowę mam skierowaną na drugą osobę, ale nasze ciało jest gotowe do wyjścia. To wszystko są komunikaty niewerbalne, które w skutecznym komunikowaniu są niezwykle ważne - wyliczała specjalistka.
- Ta fizyczność może nam pomóc w skupieniu się. Drugą praktyczną wskazówką, jest próba wyłączenia biegu myśli, które często szaleją w naszej głowie. Spróbujmy to zastopować i zapytać się samego siebie "czy dociera do mnie to, co mój rozmówca do mnie mówi" - poradziła.
Kolejnym pomocnym aspektem jest zadawanie pytań. - To pokazuje uwagę i zainteresowanie. Zadawanie szczegółowych pytań, dopytywanie albo komentowanie tego, co usłyszymy, prowokuje rozmówcę do podzielenia się czymś i pokazuje, że aktywnie uczestniczę w tej konwersacji - wyjaśniała.
Ważna jest także funkcja fatycznej. - Sam fakt, że potakujemy i mówimy choćby "mhm" lub niewerbalnie kiwamy głową pomaga naszemu rozmówcy. Nikt nie lubi mówić do ściany - tłumaczyła.
- Pamiętajmy o tym, że tak jak my chcemy być wysłuchani, tak samo inni tego potrzebują. Szukajmy więc prawdziwego porozumienia z drugim człowiekiem, bądźmy ciekawi świata i korzystajmy z tego, czym dzielą się inni. Prawdziwe spotkanie z drugim człowiekiem może być darem i źródłem szczęścia - podsumowała dr hab. nauk o komunikacji społecznej i mediach Katarzyna Drąg.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Jak mówimy, gdy się czegoś boimy? Tłumaczy prof. Jerzy Bralczyk
- Z jakich dowcipów śmieją się Polacy? "W humorze istotna jest spontaniczność"
- "Essa", "odklejka" i "slay" - w jakich sytuacjach używamy tych słów?
Autor: Anna Gondecka
Źródło zdjęcia głównego: Royalty-free/GettyImages, archiwum prywatne