W zależności od wykorzystanych składników istnieje kilka rodzajów sosu. Przykładowo przepis na sambal oelek składa się z papryczek chilli połączonych z solą i limonką. Inna odmiana – sambal udang – to smażone chilli w towarzystwie czosnku i krewetek. Niektóre regiony Indonezji specjalizują się w danej odmianie pasty. W trakcie podróży turyści mogą więc zasmakować wielu rodzajów sosu, które różnią się także stopniem pikantności.
Dzień Ostrego Sosu
22 stycznia obchodzimy Dzień Ostrego Sosu. W styczniu obchodzimy także Dzień Pikantnych Potraw. Jest to więc czas idealny, dla osób, które lubią pikantne dania. Jeśli chcielibyśmy uczcić to nietypowe święto, warto sięgnąć po jeden z najpopularniejszych i ostrych sosów.
Krótka historia i rodzaje pasty sambal
Sos sambal stanowi jedną z najważniejszych przypraw typowych dla regionu Indonezji. Jest równie popularny jak sól czy pieprz w Europie i dodaje się go do większości dań. Według tradycyjnej receptury sos przygotowuje się w kamiennym tłuczku zwanym ulekan, ugniatając wszystkie składniki za pomocą moździerza określanego mianem ulek-ulek. Sambal może być spożywany na surowo, w wersji smażonej lub gotowanej.
Podstawą każdej wersji tego sosu są papryczki chilli. W zależności od ich odmiany można uzyskać mniej lub bardziej pikantny smak. Za jedną z najostrzejszych na świecie uchodzi papryczka naga jolokia , którą uprawia się w Indiach i Bangladeszu. Nieco mniejszy stopień ostrości mają papryczki habanero oraz cabe rawit. Jeżeli chce się uzyskać łagodniejszy smak, należy szukać sosów, w których składzie znalazła się odmiana lombok. W przeciwieństwie do meksykańskiej salsy sambal jest znacznie bardziej gęsty. Z tego względu sprawdzi się także jako dip.
Z jakimi rodzajami można spotkać się w regionie Indonezji? Oto one:
- sambal oelek – to najbardziej znana odmiana, która najczęściej znajduje zastosowanie jako dodatek do satayów, czyli specjalnych szaszłyków. Można łączyć ją również z innymi daniami mięsnymi. Ten rodzaj sosu stanowi bazę dla innych odmian i uchodzi za "matkę wszystkich sambali".
- sambal terasi – to druga najpopularniejsza odmiana sosu. W jego skład wchodzi pasta krewetkowa, od której wzięła się nazwa sambalu. Pozostałe składniki to oczywiście papryczki chilli, cukier, sok z limonki i sól. Najczęściej sos podaje się na surowo.
- sambal tumis – to podsmażona wersja sambalu terasi z dodatkami w postaci soku tamaryndowego i czosnku. Podczas przygotowywania wykorzystuje się metodę stir fry, która polega na krótkim smażeniu na bardzo mocno rozgrzanym oleju.
- sambal asam – podobny do odmian sambal terasi oraz sambal tumis , z tym że przepis na sos zawiera dodatkowo sok tamaryndowy, bez czosnku.
- sambal mangga – odmiana zbliżona do sambalu terasi z dodatkowym składnikiem w postaci rozdrobnionego, niedojrzałego owocu mango. Słodko-kwaśno-ostry smak doskonale komponuje się z owocami morza.
- sambal ijo – to odmiana charakterystyczna dla regionu Padang. W przeciwieństwie do wcześniejszych rodzajów sosu w tym przypadku przepis na sambal wymaga użycia zielonych papryczek chilli, zielonych pomidorów i odpowiednich przypraw. Całość zostaje podsmażona.
To nie jedyne przykłady popularnych w Indonezji sambali. Oprócz wyżej wymienionych można wskazać jeszcze kilkanaście odmian. Część z nich jest charakterystyczna dla Bali, Celebes, zachodniej Sumatry oraz wspomnianego Padang. Sos sambal przygotowuje się również w Malezji. Część składników jest podobna, jednak niektóre receptury uwzględniają również mięso i ryby.
Sos sambal oelek - przepis krok po kroku
W zależności od preferencji pastę można wykorzystać na kilka sposobów – jako dodatek do grillowanych mięs, ryb, do sałatek, jako dip do nachosów lub frytek. Sambal sprawdzi się także jako ostry sos do kebabu lub domowej tortilli. Na początek warto zacząć od najpopularniejszej wersji, czyli sambal oelek, którą można wzbogacić dodatkowymi składnikami.
Składniki (na 250 ml sosu):
- 20 papryczek chilli,
- 10 g soli,
- sok z połówki limonki,
- 15 g brązowego cukru,
- ząbek czosnku,
- 20 ml oliwy.
Przygotowanie:
- Umyj papryczki, odetnij ich końcówki, a resztę pokrój na kawałki.
- Papryczki wrzuć do miski lub wysokiego pojemnika, dodaj obrany czosnek, cukier i sól. Zmiksuj na gładką masę.
- Przełóż pastę do małego garnka i podgrzewaj na niewielkim ogniu. Po kilku minutach dodaj sok z limonki i oliwę. Dokładnie wymieszaj.
- Trzymaj na ogniu, aż masa uzyska konsystencję gęstej pasty. Zostaw do przestygnięcia, a następnie przełóż do słoika. Przechowuj w lodówce.
- Sos sambal możesz spożywać również w wersji surowej – w takim przypadku nie dodawaj czosnku ani cukru. Papryczki zmiksuj na gładką pastę, dodaj sok z limonki i oliwę.
Zobacz także:
- Przepis na pyszny sos marinara do pizzy
- Passata pomidorowa – przepis na pyszny sos
- Jak zrobić sos serowy do nachos?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: DigiPub/Getty Images