Z okazji Światowego Dnia Ziemi eksperci przypominają, jak wielki wpływ na przyszłość planety mają nasze codzienne wybory. W obliczu nasilającego się kryzysu klimatycznego coraz częściej mówi się o potrzebie rzetelnej edukacji ekologicznej, zmianie nawyków i odpowiedzialności za środowisko - nie tylko od święta. Jak powinniśmy dbać o naszą planetę? Pod jakim hasłem odbywa się tegoroczny Światowy Dzień Ziemi?
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Światowy Dzień Ziemi 2025 - jak brzmi hasło tej edycji?
22 kwietnia przypada Światowy Dzień Ziemi, obchodzony w tym roku pod hasłem "Nasza moc. Nasza planeta". Eksperci zaznaczają, że w obliczu nasilającego się kryzysu klimatycznego kluczowe znaczenie ma edukacja ekologiczna oraz świadomość wpływu naszych działań na przyrodę.
- Skupieni na codzienności nie myślimy o Ziemi, więc przynajmniej raz w roku pojawia się świadomość tego, że Ziemia to planeta jedyna, jedyny dom, w którym możemy mieszkać - stwierdził w rozmowie z PAP prof. Bogdan Chojnicki, klimatolog z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Dzień Ziemi jest obchodzony co roku w tym samym dniu - po raz pierwszy miał miejsce w 1970 roku. W 2009 roku ONZ nadało temu dniu rangę Międzynarodowego Dnia Matki Ziemi. Jego celem jest promocja ekologicznej świadomości oraz zachęcanie do praktyk proekologicznych.
Sekretarz Generalny ONZ Antonio Guterres podczas wystąpienia z okazji tego święta w 2021 roku ostrzegł, że planeta znajduje się w stanie krytycznym.
- Musimy zakończyć naszą wojnę z naturą i przywrócić ją do dawnego stanu - powiedział. Rok później zaapelował o przyspieszenie działań na rzecz ochrony środowiska.
- Mamy tylko jedną Matkę Ziemię. Musimy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby ją chronić - zaznaczył Guterres.
Zmiany klimatyczne - jak z nimi walczyć?
Zmiany klimatyczne są postrzegane jako jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla współczesnego świata, jednak niewiele osób jest gotowych do radykalnych zmian w swoim stylu życia. Eksperci podkreślają brak spójnej, wiarygodnej edukacji ekologicznej i trudności w zrozumieniu, że mamy do czynienia z transformacją całego systemu klimatycznego. Według Michała Purola, dyrektora ds. rozwoju UNEP/GRID-Warszawa, istotnym problemem w budowaniu świadomości ekologicznej jest szerząca się dezinformacja na temat stanu środowiska.
- Szacuje się, że ponad połowa informacji krążących w przestrzeni publicznej na temat środowiska jest nieprawdziwa. To nie tylko liczby - to sygnał, że potrzeba spójnej i rzetelnej edukacji, która zmotywuje społeczeństwo do działania - zaznaczył w komunikacie opublikowanym z okazji Dnia Ziemi.
Z raportu "Ziemianie atakują" (2024) wynika, że 46% Polaków uznaje zmiany klimatu za jedno z największych zagrożeń, lecz zaledwie 5% jest gotowych na radykalne działania, jak wzrost kosztów życia - znacznie mniej niż w roku 2022 (13%).
Prof. Chojnicki wskazuje, że "w edukacji dotyczącej klimatu brakuje zrozumienia, że to, z czym mamy do czynienia, to zmiana systemu klimatycznego", co oznacza nie tylko podnoszenie się temperatur, ale też zakłócenie dotychczasowych wzorców pogodowych.
- To powinno być kluczem do zrozumienia rzeczywistości i postrzegania jej jako pewnego systemu, na który wpływamy na różne sposoby z różną intensywnością – podkreślił ekspert.
Dzień Ziemi - co jest najbardziej szkodliwe dla planety? Jak powinna wyglądać edukacja klimatyczna?
Za szczególnie szkodliwe dla planety profesor uznaje brak umiaru oraz brak długoterminowego myślenia. Zauważa, że nasze decyzje - niezależnie od ich skali - modyfikują środowisko naturalne.
- Gdy działamy bez umiaru, a przede wszystkim nie myślimy długofalowo, możemy eksploatować środowisko w taki sposób, że następnym pokoleniom już nic nie zostanie - przestrzegł rozmówca PAP.
Natomiast w opinii Michała Purola, edukacja ekologiczna najmłodszych powinna opierać się na pokazywaniu realnych konsekwencji zmian klimatu dla zdrowia i jakości życia, a także uwzględniać znaczenie przyrody i ochrony ekosystemów jako siedlisk dla wielu gatunków. Przykładem takiego działania jest program "Kubusiowi Przyjaciele Natury", realizowany we współpracy z UNEP/GRID-Warszawa.
Purol podkreśla również, że w procesie kształtowania postaw proekologicznych niezwykle ważne jest wyrabianie codziennych nawyków. Zwraca uwagę na ogromną rolę dzieci, które coraz częściej inspirują dorosłych do zmiany zachowań.
- Dla nich "ekologiczne" znaczy "w pełni i szczerze". Dorośli mogą się od nich uczyć determinacji, odwagi i tego, jak wielką wartość ma codzienna konsekwencja - mówi ekspert Nawet proste nawyki, takie jak unikanie jednorazowych produktów, rozsądne zakupy czy segregacja śmieci, mają duże znaczenie.
Prof. Chojnicki dodaje, że szczególnie istotne jest przypominanie o takich działaniach jak sortowanie odpadów, ponieważ ich ogromna ilość będzie miała wpływ na środowisko przez wiele kolejnych pokoleń.
- Warto wspomnieć o tym, że te olbrzymie ilości odpadów niesegregowanych trafiają często do oceanów, co można nazwać świadectwem niefrasobliwości o przyszłość naszej planety - zauważa.
Zobacz także:
- Pijesz kawę w ten sposób? Musisz zmienić nawyk. UE wprowadza zakaz, który dotknie wiele osób
- Wiesz, gdzie wyrzucić zużytą szczoteczkę do zębów? Odpowiedź nie jest prosta. Podpowiadamy
- Jak działa sklep, który czyni dobro? "Niezłe perełki można znaleźć"
Autor: Regina Łukasiewicz
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: blackdovfx/Getty Images