Czarna dziura wyrzuciła potężny dżet
Supermasywne czarne dziury znajdują się w centrach wielu galaktyk. Te kosmiczne olbrzymy pochłaniają wszystko, co znajduje się blisko nich, ale potrafią także wyrzucać w przestrzeń kosmiczną potężne strumienie plazmowej materii. Dlaczego tak się dzieje? Na to pytanie badacze wciąż nie mają odpowiedzi.
- Wiemy, że dżety są wyrzucane z obszaru otaczającego czarne dziury - powiedział Ru-Sen Lu z Shanghai Astronomical Observatory w Chinach. - Ale nadal nie rozumiemy w pełni, jak to się faktycznie dzieje. Aby zbadać to bezpośrednio, musimy obserwować źródło dżetu tak blisko czarnej dziury, jak to możliwe - dodał.
Dlatego też nowe zdjęcie jest tak przełomowe. Pokazuje, w jaki sposób podstawa dżetu łączy się z materią wirującą wokół supermasywnej czarnej dziury. Widać na nim galaktykę Messier 87 (M87), zlokalizowana w odległości 55 milionów lat świetlnych od Ziemi. W jej centrum znajduje się czarna dziura 6,5 miliarda razy masywniejszej niż Słońce.
Dzięki wcześniejszym obserwacjom udało się zobrazować osobno obszar bliski czarnej dziurze oraz dżet. Tym razem po raz pierwszy obie struktury zostały uchwycone razem. - Nowe zdjęcie uzupełnia obraz, pokazując w tym samym czasie rejon wokół czarnej dziury i dżet - zauważył Jae-Young Kim from z Kyungpook National University w Korei Południowej i z Max Planck Institute for Radio Astronomy w Niemczech.
Przełomowe zdjęcie z głębin kosmosu
Obraz uzyskano przy pomocy teleskopów Global Millimetre VLBI Array (GMVA), Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) oraz Greenland Telescope (GLT). Wszystkie tworzą sieć radioteleskopów na całym świecie. Sieć ALMA zawiera 66 anten na chilijskiej pustyni Atakama i odegrała kluczową rolę w tym odkryciu.
Jak możemy przeczytać na stronie tvn24.pl, nowy obraz pokazuje dżet zaczynający się blisko czarnej dziury, a także coś, co naukowcy nazywają cieniem czarnej dziury. Gdy materia krąży wokół czarnej dziury, rozgrzewa się i emituje światło. Czarna dziura zakrzywia i przechwytuje część tego światła, tworząc wokół siebie strukturę podobną do pierścienia, gdy patrzymy na nią z Ziemi. Ciemność w centrum pierścienia to cień czarnej dziury, który został po raz pierwszy zobrazowany przez Teleskop Horyzontu Zdarzeń (EHT) w 2017 roku. Oba obrazy, najnowszy i ten z EHT, łączą dane uzyskane wieloma radioteleskopami na całym świecie, ale zdjęcie zaprezentowane dzisiaj pokazuje fale radiowe emitowane na większych długościach fali niż w przypadku EHT (3,5 milimetra zamiast 1,3 mm).
- Na tej długości fali możemy zobaczyć, jak z pierścienia emisji wokół centralnej supermasywnej czarnej dziury rodzi się dżet - skomentował Thomas Krichbaum z Max Planck Institute for Radio Astronomy.
Badacze mają nadzieję, że to jeszcze nie koniec odkryć.
- Planujemy obserwować rejon wokół czarnej dziury w centrum M87 na różnych długościach fal radiowych, aby dokładniej zbadać emisję z dżetu - mówił Eduardo Ros z Max Planck Institute for Radio Astronomy. - Nadchodzące lata będą ciekawe, gdyż będziemy w stanie dowiedzieć się więcej o tym, co dzieje się blisko jednego z najbardziej zagadkowych rejonów we Wszechświecie - podsumował Ros.
Więcej na ten temat przeczytasz na tvn24.pl.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Polak na liście rezerwowej do lotu w kosmos. "Miałem tutaj bardzo dobry start"
- Dziennikarz TVN24 w stanie nieważkości. "Unosisz się i każda komórka w twoim ciele krzyczy"
- Człowiek wraca na Księżyc. "Możemy tam polecieć w 3 dni"
Autor: anw, Agnieszka Mrozińska
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: European Southern Observatory