Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Ciekawostki o zwierzętach
Żołna - niezwykły, egzotyczny ptak
Nie tak dawno temu żołna była u nas rzadkim widokiem. Teraz ten niezwykły, egzotyczny ptak jest obecny w wielu miejscach w Polsce. Są ciepłolubnymi ptakami i w naszym kraju pojawiają się na krótkie 3 do 4 miesięcy na lęgi.
Żołny mają charakterystyczne, kolorowe pióra. Na ich głowach znajduje się brązowożółte upierzenie, podobnie jak na pokrywach skrzydłowych i drugorzędowych lotkach. Ich pióra na częściach brzusznych są błękitnozielone, natomiast w okolicach policzków i podgardli - jaskrawożółte. Do charakterystycznych cech tego gatunku należy czarna "maska", która sięga od dzioba, przez oczy, aż do uszu oraz białe czoła. Kupry są z kolei oliwkowozielone. Są stosunkowo niedużymi ptakami, dorosłe ważą około 60 g i osiągają do 25 cm. Rozpiętość ich skrzydeł wynosi od 48 do 50 cm.
Obserwacje tego przepięknego gatunku ptaka w naszym kraju rozpoczęły się w XVIII wieku, a dokładniej w okolicach Oławy. Wiadomość o pierwszym lęgu pojawiła się w 1887 roku i dotyczyła obszaru w pobliżu Szczytna. W 1950 roku ptaki te zostały zauważone w rejonie Krasiczyna, a 13 lat później również w Buszkowicach. Od 1965 roku notuje się regularne obserwacje tego gatunku na terenie naszego kraju, jednak jego populacja jest niewielka i skupiona na ograniczonym obszarze. W latach osiemdziesiątych XX wieku szacowano, że na terenie Polski żyje od 10 do 30 par tych ptaków. Najwięcej miejsc, w których stwierdzono ich lęgi, znajdowało się na ziemi przemyskiej i Zamojszczyźnie. W pozostałych regionach pojawiały się one jedynie okazyjnie. Jednak od początku XXI wieku obserwowane są w znacznie większej liczbie miejsc w Polsce. Obecnie liczebność tych ptaków oceniono na 130–210 par lęgowych.
Kiedy podziwiać żołny?
Żołny z ich niezwykłym ubarwieniem podziwiać można jedynie od maja do początków sierpnia, kiedy zalatują na lęgi. Już na początku sierpnia wyruszają bowiem w daleką drogę do zimowisk położonych przede wszystkim na południu Afryki. Na południowym wybrzeżu Republiki Południowej Afryki mogą tam też spędzać cały rok.
Gdzie obserwować żołny?
Żołny zasiedlają przede wszystkim obszary rolnicze - łąki i pastwiska. Nie przepadają za zadrzewionymi terenami, wolą otwarte obszary, na których nie ma zbyt wielu drzew, a nawet krzewów. Za to chętnie osiedla się blisko terenów podmokłych oraz cieków wodnych.
Co ciekawe, żołny gniazdują na ziemi - gniazda wykopują w głębokich na około 100 cm norach. Kopią je samodzielnie w piaszczystych skarpach i lessowych ziemiach. W maju można podziwiać ich gody, kiedy samce popisują się przed samicami nie tylko zdolnościami łowieckimi, ale również swoim lotem. Można je też zauważyć na pojedynczych, samotnych drzewach, gdzie przysiadły na chwilę odpoczynku.
Jeszcze do niedawna największa szansa na spotkanie żołny była na południu kraju, gdyż nie zalatywały one wysoko na północ. Latem ptak głównie zamieszkuje tereny górzyste - od Alp, po polską część Karpat. Od niedawna można je jednak obserwować również w wielu innych miejscach Polski, a to za sprawą zmian klimatu.
- W XXI stuleciu zaczęły pojawiać się na Dolnym Śląsku, Górnym Śląsku, Kielecczyźnie, Podlasiu, Mazowszu, w Wielkopolsce, Małopolsce, na Pomorzu i ziemi lubuskiej - podaje National Geographic.
Zobacz także:
- W świecie krukowatych. "Są bardzo inteligentne, do tego mają doskonałą pamięć"
- "Słuchanie ich śpiewu jest relaksujące i odstresowujące". Dlaczego warto obserwować ptaki?
- Te ptaki "hodują" swoje ofiary. "Skutecznie tuczą je przed zjedzeniem"
Autor: Teofila Siewko
Źródło: National Geographic/Wikipedia
Źródło zdjęcia głównego: Raimund Linke/Getty Images