Objawy odwodnienia zależą od stopnia dehydratacji. Na początku pojawia się jedynie uczucie pragnienia, suchość jamy ustnej, później dochodzi zmęczenie, ból głowy, zaparcia. Wśród objawów niedoboru u niemowląt wymienia się zapadnięcie ciemiączka.
Odwodnienie – co to jest? Jakie są przyczyny?
Woda jest substancją wchodzącą w skład wszystkich istot żywych. W przypadku człowieka stanowi ona 60–70% całego organizmu. Jest niezbędna do normalnego funkcjonowania. Stanowi środowisko, w którym zachodzi większość procesów metabolicznych. Uczestniczy w regulacji temperatury ciała. Wchodzi również w skład komórek i tkanek, bierze udział w transporcie wewnątrzustrojowym składników pożywienia. Aby móc zaspokoić zapotrzebowanie dobowe na wodę, niezbędne jest regularne przyjmowanie określonej ilości płynów. Niedobór wody prowadzi do odwodnienia, definiowanego jako stan chorobowy. Wynika on zarówno z utraty wody, jak i elektrolitów.
Odwodnienie nie zawsze oznacza to samo, wyróżnia się 3 rodzaje tego stanu. Odwodnienie, w którym organizm utracił więcej wody niż elektrolitów, określa się mianem hipertonicznego. Odwodnienie hipotoniczne jest efektem utraty elektrolitów w organizmie w większej ilości niż wody. Sytuację, gdy elektrolity i woda są tracone w tej samej ilości nazywamy odwodnieniem izotonicznym.
Największe ryzyko wystąpienia procesu dehydratacji występuje u najmłodszych. Odwodnienie u dziecka może być efektem niewiedzy rodziców, którzy nie rozpoznają dawanych przez spragnionego niemowlaka sygnałów. Oznaki odwodnienia dostrzega się często u ludzi w podeszłym wieku, u których zmniejsza się uczucie pragnienia.
Wiek nie jest jedynym czynnikiem zwiększającym ryzyko dehydratacji, przyczyn tego stanu jest wiele. Objawy odwodnienia nierzadko występują w czasie upałów, które sprzyjają nadmiernemu poceniu się, mogą być też efektem wypicia dużej ilości alkoholu, diety wysokobiałkowej, biegunki, wymiotów. Dehydratacja występuje u osób zmagających się z moczówką prostą i przewlekłą niewydolnością nerek. Odwodnienie bywa następstwem nieprzemyślanego stosowania tabletek na odwodnienie.
Objawy odwodnienia
Odwodnienie daje objawy w momencie utraty ilości wody równej 3% ciężaru ciała. Każdy, kto zastanawia się, jak rozpoznać odwodnienie powinien wiedzieć, że pierwszymi symptomami dehydratacji są pragnienie i zmniejszona produkcja moczu. Do objawów odwodnienia u dorosłych zaliczyć należy gęsty, ciemny mocz, ból i zawroty głowy, nudności, wymioty i skurcze mięśni. Symptomami odwodnienia są też problemy z koncentracją oraz zaburzenia widzenia.
Odwodnienie u dziecka
Jak już wspomniano, najbardziej narażone na skutki odwodnienia są dzieci, u których stan ten objawia się inaczej niż u dorosłych. Zbyt mała ilość płynów sprawia, że ich wargi, błona śluzowa jamy ustnej i język stają się suche. Pod wpływem odwodnienia brzuch staje się wzdęty. Dehydratacja sprawia, że niemowlę jest apatyczne lub rozdrażnione. Do objawów odwodnienia u dziecka zalicza się również płacz bez łez, szarą i nieelastyczną skórę, mocz o ciemnym zabarwieniu, przyspieszenie oddechu, a nawet drgawki. Odwodnienie, które u niemowląt nierzadko jest efektem biegunki, sprawia, że zapada się ciemiączko.
Po stwierdzeniu u dziecka powyższych objawów należy jak najszybciej udać się do lekarza lub szpitala. Proces dehydratacji u najmłodszych następuje bardzo szybko. Dlatego każdy rodzic powinien znać 3 stopnie odwodnienia u dzieci. Wyróżnia się:
- odwodnienie lekkie – oznacza utratę wody w ilości 1% masy ciała, najszybciej widocznym objawem tego stopnia jest suchość jamy ustnej,
- odwodnienie umiarkowane - oznacza utratę wodę w ilości 4% masy ciała, która sprawia że dziecko jest ospałe,
- odwodnienie ciężkie - oznacza utratę wodę w ilości 10% masy ciała, prowadzi np. do całkowitego zaniku moczu.
Skutki odwodnienia
Bolesne zaparcia, podwyższone ciśnienie i problemy ze wzrokiem to często występujące skutki odwodnienia. Dehydratacja może prowadzić do zaburzeń w pracy nerek, zapalenia pęcherza, kamicy nerkowej, niewydolności krążenia, jaskry, a nawet zawału. Niedostateczna podaż płynów skutkuje zaleganiem toksyn w organizmie, zagęszczeniem żółci, zaburzeniami w pracy układu nerwowego. Prowadzi ona też do problemów z trawieniem, żylaków odbytu. Silne odwodnienie może zakończyć się śpiączką.
Sposoby na odwodnienie
Najważniejszym zaleceniem w sytuacji odwodnienia jest uzupełnianie niedoborów wody. Nie bez znaczenia jest dieta na odwodnienie organizmu. Należy pamiętać, że płyny czerpiemy także z takich produktów jak owoce i warzywa. W niektórych przypadkach odwodnienia hipertonicznego niezbędna jest kroplówka z glukozą (5%). Osobom, u których zdiagnozowano odwodnienie hipotoniczne podaje się roztwór NaCl bądź NaCl i KCl. Istnieją też domowe sposoby na odwodnienie, polegają one m.in. na przyjmowaniu roztworu z wody, soli, sody, cukru i soku pomarańczowego. Na odwodnienie dobre są zioła, np. szałwia.
Zobacz też:
- Co warto pić w czasie upałów? Sprawdź też, jakich napojów unikać
- Co pić w czasie upałów? Te napoje nie tylko nawadniają, ale także wspomagają odchudzanie
- Co się dzieje z organizmem, gdy pijemy za mało wody? Zobacz, czym to grozi
- Jak rozpoznać, że dziecko jest odwodnione? Te objawy powinny zaniepokoić rodziców
- Tachykardia, czyli przyspieszona czynność serca – objawy, przyczyny i leczenie
- Jak ochłodzić kota w upały? Sprawdzone i bezpieczne sposoby
Zobacz video: Kremy z filtrem UV są jedną z najważniejszych rzeczy na plaży
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: E+