Dziecko w procesie karnym. Jak wygląda przesłuchanie malucha, który doświadczył przemocy?

Dziecko, które płacze
ridvan_celik/Getty Images
Źródło: E+
Aby ukarać osobę, która dopuściła się przestępstwa i kogoś skrzywdziła, konieczne jest przesłuchanie ofiary. Jak wygląda postępowanie, gdy pokrzywdzone zostało dziecko? Na jaką pomoc mogą liczyć maluchy i ich opiekunowie, którzy uczestniczą w procesie karnym? Na ten temat rozmawialiśmy z Pauliną Masłowską, prawniczką z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.

Dziecko w procesie karnym - jak wygląda postępowanie?

Katarzyna Oleksik, dziendobry.tvn.pl: Jakie dzieci trafiają pod opiekę fundacji i jaką pomoc otrzymują?

Paulina Masłowska, prawniczka z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę: Trafiają do nas dzieci, które zostały pokrzywdzone przemocą lub wykorzystywaniem seksualnym i już znajdują się w procedurach karnych. Oznacza to, że to w ich sprawie zostało złożone zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, a dziecko ma status pokrzywdzonego i będzie brało udział w postępowaniu karnym.

Jak wygląda pierwsze spotkanie z takim dzieckiem?

W pierwszej kolejności sprawą zajmuje się tzw. osoba pierwszego kontaktu. Jej zadaniem jest rozmowa z osobą zgłaszającą dziecko do objęcia pomocą i zebranie wywiadu. Następnie przekazywany jest on terapeucie, który spotyka się z rodzicem lub opiekunem i zbiera dodatkowe informacje o dziecku. Później cała dokumentacja trafia do zespołu interdyscyplinarnego. Wśród nich są psycholodzy, psychoterapeuci, psychiatrzy, pedagodzy, prawnicy oraz pracownicy socjalni. To właśnie oni analizują każdy przypadek i ustalają plan pomocy. Dziecko może zostać objęte pomocą terapeutyczną, psychiatryczną, skorzystać z konsultacji pediatrycznej, zostać przygotowane do przesłuchania.

A co z rodzicami? Oni też mogą liczyć na wsparcie?

Tak, ale może je otrzymać tylko ten rodzic, który nie krzywdzi dziecka. W ramach działania fundacji takie osoby mogą skorzystać z pomocy psychologa i psychiatry, ale także uzyskać pomoc prawną.

Jest ona przeznaczona tylko dla tych rodziców, którzy uczestniczą w procesie karnym?

Nie, mamy ofertę wsparcia skierowaną do szerszej grupy odbiorców. Prowadzimy telefoniczny dyżur prawny pod numerem 800 100 100. Dyżurują tam nie tylko prawnicy, ale także psychoterapeuci. Prowadzimy również program Opiekun Dziecka Pokrzywdzonego Przestępstwem i tu pomoc prawną można uzyskać także drogą mailową.

Jakie możliwości ma fundacja?

Jakimi środkami dysponujecie, aby oddzielić dziecko od sprawcy?

Jesteśmy organizacją pozarządową, nie możemy sami ich stosować. Środki zapobiegawcze może zastosować prokurator dopiero wtedy, gdy sprawcy zostaną postawione zarzuty, a wachlarz możliwości jest dość spory, np. zakaz zbliżania, zakaz kontaktu czy nakaz opuszczenia lokalu. Ich rodzaj oraz to, jak szybko są wprowadzane, zależy od rodzaju przestępstwa i stopnia zagrożenia. Taką możliwość ma również sąd opiekuńczy, który może umieścić dziecko w pieczy zastępczej, zakazać kontaktu z rodzicem krzywdzącym. W niektórych przypadkach stosuje się tzw. natychmiastowe odebranie dziecka, które przeprowadza pracownik socjalny.

Trzeba jednak podkreślić, że my, jako Fundacja, nie uczestniczymy w tej procedurze. Jedyne, co możemy zrobić, to złożyć odpowiednie wnioski interwencyjne w prokuraturze lub sądzie opiekuńczym i skłonić instytucje do szybszej reakcji.

Polskie prawo faktycznie pozwala odizolować dziecko od sprawcy? Często pojawiają się głosy, że raczej chroni oprawcę niż osobę pokrzywdzoną.

Mamy dobrą bazę, która pozwala nam o dziecko zadbać. Zdarza się, że osoby, które prowadzą takie postępowanie, nie zawsze chcą wyjść poza schemat i skorzystać z mniej popularnych rozwiązań. My staramy się podsuwać pewne rozwiązania, a także robić wszystko, aby ujednolicić pewne kwestie, np. te dotyczące przyjaznych pokoi przesłuchań. Obecnie w takich pokojach przesłuchuje się dzieci do 15. roku życia, a starsze tylko wtedy, gdy przesłuchanie w zwykłych warunkach mogłoby negatywnie wpłynąć na ich stan psychiczny. W pozostałych przypadkach traktowane są jak osoby dorosłe, a my chcemy to zmienić. Zależy nam, aby granica wieku została przesunięta do 18 lat, wtedy wszystkie dzieci obligatoryjnie składałyby zeznania w przyjaznym trybie.

Dziecko, które uczestniczy w postępowaniu karnym, przed przesłuchaniem powinno poznać swoje prawa. Zależy nam, żeby ta wiedza była przekazywana w przystępny sposób, dostosowany do wieku dziecka. Chcemy także, aby wprowadzono specjalizację dla sędziów, bo nie wszyscy mają kompetencje, aby je prowadzić. Obecny system - sędzia jest wybierany poprzez losowanie - sprawia, że na takie przesłuchania często trafiają osoby zupełnie przypadkowe.

Przesłuchanie dziecka

Jak w ogóle wygląda takie przesłuchanie dziecka?

Przyjazne pokoje przesłuchań obecne są w sądach, w komisariatach policji, a także w placówkach pozarządowych. Jako fundacja rekomendujemy to ostatnie rozwiązanie, czyli organizowanie przesłuchań w miejscach, które nie budzą u dzieci negatywnych skojarzeń i nie wywołują dodatkowego stresu, nie narażają na ryzyko spotkania ze sprawcą. Pomieszczenie składa się z dwóch części – pokoju przesłuchań i pokoju technicznego. W pierwszym przebywa przesłuchiwane dziecko, biegły psycholog oraz sędzia. Obecność tego ostatniego jest niezbędna. Aby dodatkowo nie stresować dziecka, na przesłuchanie przychodzi on bez togi, tylko w cywilnym ubraniu.

W pokoju technicznym przebywa prokurator, protokolant oraz obrońca oskarżonego, sam oskarżony nie może pojawić się na przesłuchaniu. Obecny może być rodzic lub kurator procesowy, jeśli sprawcą jest jeden z rodziców dziecka. Dzięki odpowiedniemu sprzętowi do transmisji dźwięku i obrazu osoby z pokoju technicznego mogą obserwować, co się dzieje. Całe przesłuchanie jest nagrywane. Pozwala to oszczędzić dziecku stresu i sprawia, że nie musi na kolejnych etapach postępowania ponownie opowiadać o tym, co je spotkało.

Warto dodać, że pokój urządzony jest bardzo neutralnie, tak, żeby dobrze czuły się w nim dzieci w każdym wieku, a także osoby dorosłe. Bo one też są w nich przesłuchiwane. Dotyczy to m.in. osób zgwałconych.

Kto zadaje dziecku pytania?

Wszystko zależy od ustaleń między sędzią a biegłym psychologiem. Najczęściej wygląda to tak, że pytania zadaje sędzia, później pyta biegłego, czy chciałby jeszcze o coś zapytać. Potem następuje przerwa. W tym czasie osoby z pokoju technicznego mogą przedstawić swoje pytania. O tym, które z nich zostaną zadane dziecku, decyduje sędzia.

To, jak długo dziecko będzie przesłuchiwane, zależy przede wszystkim od tego, jak dużo dziecko chce i może opowiedzieć.

Na tym udział dziecka w sprawie się kończy?

Powinien się skończyć, ale nie zawsze tak się dzieje. Jeśli pojawią się nowe fakty, ponowne przesłuchanie może być konieczne. Czasem przeprowadza się je na wniosek obrońcy oskarżonego. Warto jednak dodać, że ostateczna decyzja o zasadności ponownego przesłuchania należy do sądu.

Zobacz także:

Zobacz wideo: Jak chronić nasze dzieci przed przemocą?

Dzień Dobry TVN

Autor: Katarzyna Oleksik

Źródło zdjęcia głównego: E+

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"