Syndrom borderline po raz pierwszy opisał w połowie XX wieku Robert Knight. Mianem osobowości borderline określił on osoby, których zaburzenia psychiczne sytuowały się pomiędzy chorobami, zaburzeniami psychotycznymi (np. schizofrenia) a zaburzeniami neurotycznymi (np. nerwica). Określenie "stabilna niestabilność" dotycząca osobowości borderline miało oddawać niepogarszający się stan pacjentów (nie pogarszał się on w stronę schizofrenii) przy jednoczesnym radykalnym wahaniu się ich nastroju.
Problemy natury psychologicznej
Na czym polegają zaburzenia osobowości typu borderline?
Zespół borderline to jeden z dwóch typów osobowości niestabilnej emocjonalnie. Pierwsza grupa to osoby charakteryzujące się niestabilnością emocjonalną i nieumiejętnością kontroli własnych zachowań. Z kolei drugi typ – czyli osobowość borderline – oprócz tych dwóch cech, wyróżnia się jeszcze niestabilnym obrazem własnej osoby.
Co to borderline?
Borderline, czyli osobowość charakteryzująca się brakiem świadomości własnych celów, preferencji, nieustanną ich zmiennością. Zespół borderline charakteryzuje osoby, które prowadzą bardzo dynamiczne i intensywne życie, nie są jednak w stanie określić swoich celów. Zadania i oczekiwania, jakie stawiają przed sobą, bardzo często się zmieniają. Podobnie jak otoczenie i ludzie wokół osób cierpiących na zaburzenia osobowości typu borderline.
Przyczyny borderline
Typ borderline może ujawniać się w osobowości człowieka z kilku przyczyn. Pierwszą z nich są geny i przekazanie przez przodków skłonności do zapadnięcia na to schorzenie. Osoby z borderline to często także ci, którzy przeżyli traumy lub cierpią na zespół stresu pourazowego. Trudne momenty w życiu, czasami powodujące zatrzymanie się pod względem emocjonalnym na pewnym etapie rozwoju, również sprzyjają rozwojowi borderline. Przykre doświadczenia z dzieciństwa, kryzysy rozwojowe, opuszczenie przez najbliższych, patologiczne środowisko – to wszystko może skutkować pojawieniem się zaburzenia osobowości typu borderline.
Czy borderline potrafi kochać?
Osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline determinuje związki i relacje, w jakie wchodzi dana osoba. Charakter tych układów jest bardzo specyficzny. Z jednej strony osobowość borderline jest bardzo chwiejna, a więc chory często zmienia przyjaciół, kolegów, jego najbliższe otoczenie podlega nieustannym modyfikacjom. Z drugiej – jedną z największych obaw osób cierpiących na borderline jest strach przed odrzuceniem.
Zaburzenia typu borderline bardzo często prowadzą do poczucia wewnętrznej pustki, braku sensu w życiu. To z kolei przekłada się na życie towarzyskie osób z osobowością borderline.
Borderline – jak żyć z osobą o skrajnych emocjach?
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, co to jest borderline. Zachowania destruktywne wywołane przez to zaburzenie traktują oni jako chęć świadomego wyrządzenia krzywdy. Jest to częstą przyczyną rozpadów związków i rodzin. Oczywiście nie chodzi o to, aby wszystkie wybuchy gniewu, zmienne nastroje, depresję lub zachowania ryzykowne tłumaczyć przez pryzmat choroby, ani tym bardziej akceptować. Chodzi o to, aby ją właściwie nazwać i pomóc cierpiącemu podjąć proces leczenia. Osobom z najbliższego otoczenia nie pozostaje nic innego, jak wspierać osobowość borderline w ciężkiej i często bardzo żmudnej terapii.
Osobowości borderline – jak postępować?
Cechy borderline sprawiają, że często mylona jest ona z nerwicą. To z kolei przekłada się na nieprawidłowy dobór leczenia. W przypadku osobowości borderline kluczowy więc okazuje się sam moment diagnozy. Terapia to podstawa leczenia borderline. Środki farmakologiczne są jednak czasami wdrażane jako leczenie pomocnicze, szczególnie w przypadkach ostrej agresji.
Leczenie borderline jest długie i żmudne. Kluczowa dla jego powodzenia jest świadomość i motywacja ze strony samego pacjenta, a także istotne wsparcie najbliższych.
Czy to choroba? Jak pomóc pomóc osobie z borderline?
Borderline-choroba to nieprofesjonalne określenie i nie powinno się go używać. Zaburzeń osobowości nie można przyrównywać do choroby, a raczej do sytuacji, w której organizm nie potrafi się przed chorobą bronić. Osobowość borderline to osobowość w dużej mierze pozbawiona możliwości radzenia sobie w określonych sytuacjach. Skrajnie odmienne reakcje na te same lub analogiczne zjawiska bardzo dobrze to pokazują. Na tę różnicę wskazuje dobrze amerykański system opieki psychiatrycznej, który zaburzeń osobowości nie zalicza do tej samej kategorii, co zaburzenia psychiczne.
Zobacz także:
- Kto to jest introwertyk? Jak zachowuje się w relacjach z innymi ludźmi? Cechy osobowości introwertycznej
- Te zawody upodobali sobie psychopaci. "Nie odczuwają, nie mają empatii"
- Czym jest osobowość schizoidalna i jak pomóc osobie z takim zaburzeniem?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: kieferpix/Getty Images
