Agencja Badań Medycznych rozpoczęła realizację badania z użyciem nowoczesnego, praktycznie bezinwazyjnego testu EndoRNA diagnozującego endometriozę. Gdzie można z niego skorzystać? Jakie są objawy endometriozy? O tym w Dzień Dobry TVN opowiedziała prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska.
Endometrioza - co może o niej świadczyć?
Endometrioza jest chorobą o niejednoznacznej etiologii i objawach. - Jeżeli mówimy o młodej dziewczynie, to jeśli ma rzeczywiście bardzo dokuczliwe miesiączki, które utrudniają jej funkcjonowanie, nie może chodzić do szkoły, musi rezygnować z aktywności fizycznej, gimnastyki, powinna zgłosić się do lekarza, żeby zweryfikować, czy tą przyczyną nie jest endometrioza - powiedziała w Dzień Dobry TVN prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska.
W przypadku starszych kobiet, poza wyżej wymienionymi objawami, za endometriozą może przemawiać ból w czasie stosunku seksualnego, u części pacjentek pojawiają się objawy depresyjne, problemy ze snem oraz koncentracją. - Na pewno trzeba zgłosić się do ginekologa, który powinien pomóc w rozpoznaniu. Ale pojawiają się nowe metody diagnostyczne, które opierają się nie tylko na badaniu ginekologicznym, nie tylko na badaniu ultrasonograficznym czy badaniu rezonansem magnetycznym, ale również testy takie, które są zbliżone do pobieranej cytologii - tłumaczyła nasza rozmówczyni.
Rozpoznanie endometriozy - jak długo kobiety czekają na diagnozę?
Potwierdzenie, że dana kobieta choruje na endometriozę, nie jest takie proste i dużo zależy od tego, do jakiego lekarza trafi pacjentka. - Ale mówimy o tym, coraz szerzej i myślę, że wiedza lekarzy jest coraz większa. Musimy też pamiętać o tym, że często pacjentki, szczególnie nastolatki mają kłopot w odważeniu się w pójściu do lekarza, opowiedzeniu o tym problemie swojej mamie. Dodatkowo pokutuje jeszcze taka opinia, że pierwsza miesiączka i pierwsze lata miesiączkowania muszą boleć, że te pierwsze kontakty z partnerem też są bolesne. Jeszcze kolejnym problemem jest to, że jedną z metod leczenia jest terapia hormonalna i często jest taka duża, nieuzasadniona obawa, żeby te leki pacjentce przepisać, szczególnie też, niestety, ze strony rodziców, czyli matek - dodała specjalistka.
Trzeba mieć świadomość, że im wcześniej endometrioza zostanie rozpoznana i leczona, tym większe są szanse, że uda się zahamować jej rozwój. - Musimy pamiętać, że nieleczona endometrioza w olbrzymim odsetku wiąże się później z niepłodnością - podkreśliła prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska.
Warto dodać, że od pewnego czasu dostępny jest test EndoRNA. W ocenie ekspertki może on przyczynić się do szybszego wykrywania choroby. - Test ten był opracowany przez naukowców z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i wykazano jego dużą przydatność, wiarygodność. Jest to test małoinwazyjny, można go porównać do pobieranych badań cytologicznych, można go wykonać praktycznie w każdym gabinecie ginekologicznym, ale jak każdy nowy test wymaga on pewnej weryfikacji na populacji pacjentek. W związku z tym Agencja Badań Medycznych zaproponowała badanie, które ma być przeprowadzone w kilku ośrodkach akademickich, żeby zweryfikować, czy rzeczywiście za pomocą tego testu wykrywalność endometriozy jest zbliżona do skuteczności wykrywania za pomocą laparoskopu - wyjaśniła specjalistka.
Więcej o teście dowiecie się z dalszej części rozmowy.
Endometrioza - czat z ekspertką
Witam, co jeśli endometrioza wdała się w ranę po cesarskim cięciu?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Najbardziej skutecznym leczeniem jest wycięcie tej zmiany.
Jak można leczyć endometrioze 2 stopnia wykryta podczas operacji?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Jeśli nie planujemy w krótkim czasie operacji, to leczeniem jest włączenie terapii hormonalnej. Jeśli planujemy ciążę, to trzeba podjąć tę decyzję jak najszybciej.
Jakie są rodzaje endometriozy czym się one charakteryzują ?jakie leczenie warto wdrożyć?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Niezależnie od rodzaju endometriozy leczenie jest bardzo podobne.
Czy endometrioza może być powodem poronienia? Jeżeli tak jak można temu zapobiec?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Niestety, endometrioza może być powodem poronienia, ale zawsze tę przyczynę trzeba próbować zdiagnozować. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to, jak zapobiec. Należy skonsultować się z lekarzem.
O ile spada szansa zajścia w ciąże przy diagnozie endometriozy?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Endometrioza niestety bardzo zmniejsza szanse na zajście w ciąże. Szacuje się, że 50 proc. kobiet, które nie mogą zajść w ciążę, chorują na endometriozę. Dlatego mając takie rozpoznanie, nie powinno się zwlekać z decyzją o planowaniu ciąży.
Mam od 18 lat endometriozę cierpię okropnie . Lekarz zalecił mi wkładkę więc to zrobiłam . Krwawienia są mniejsze i mniejszy ból ale teraz czas wkładki się kończy muszę ją wyjąć . Mam 50 lat zastanawiam się czy warto wsadzać kolejną wkładkę skoro jestem już przy Tz przekwicie. Czy jeżeli przekwitnę i ustanie miesiączka nie biedzie już bólu?(endomytroza po cesarce)chcą operować ale ja już nie ufam lekarzom. Tyle lat mnie zwodzili. Pozdrawiam .marlena
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Na ogół w okresie przekwitania dolegliwości zmniejszają się, ale czy u Pani też tak będzie, będzie można stwierdzić po usunięciu wkładki. Jeśli dolegliwości wrócą, radziłabym założyć ponownie. Każda kolejna operacja może nasilić dolegliwości.
Gdzie szukać ośrodków leczenia endometroizy? Bądź lekarza specjalizującego się w wykrywaniu endometriozy?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Na pewno na forach internetowych na temat endometriozy znajdzie Pani sugestie najlepszych ośrodków. W ramach planowanego badania ABM będzie można od stycznia zgłosić się do ośrodków w Warszawie, Poznaniu, Lublinie, Rzeszowie i Łodzi, w których bezpłatnie będzie Pani objęta opieką.
Dzień dobry ;) mam endometriozę od kilkunastu lat , dwa razy byłam już operowana. Wróciłam znowu kilka miesięcy temu jednak lekarz zdecydował się już nie operować i przepisał mi nowe leki które weszły na rynek europejski we wrześniu :) biorę je od miesiąca i jak narazie efektu nie ma :/ czy wiadomo jest kiedy zaczną działać i nie będę Odczuwać bólu ? Pozdrawiam kamila
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Jeśli po kolejnym miesiącu nie miną dolegliwości, to warto udać się do lekarza, aby zweryfikować skuteczność leczenia.
Do kogo powinnam się zwrócić, jeśli przeczuwam, że mogę mieć endometriozę? Jak wygląda dalej ta procedura?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Należy zwrócić się do ginekologa. Lekarz powinien zebrać odpowiedni wywiad, który już nakieruje go na podejrzenie tego rozpoznania. Dalej należy wykonać badanie ginekologiczne i badanie ultrasonograficzne. Coraz szerzej dostępne są testy EndoRNA, które na podstawie wymazu pobranego z jamy macicy, mogą dodatkowo z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć lub potwierdzić endometriozę.
Czym najczęściej objawia się endometrioza?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Zaczynając od nastolatek: silne bóle miesiączkowe, a także poprzedzające miesiączkę - uniemożliwiające normalne funkcjonowanie. Później dołączają się często bóle przy oddawaniu stolca, podczas współżycia, często też obfite miesiączki. Przy bardzo zaawansowanej endometriozie pacjentki dodatkowo, w konsekwencji rozwijających się zmian, mogą odczuwać zmiany depresyjne, dolegliwości nawet przy poruszaniu się. Przede wszystkim dołączają się problemy z zajściem w ciążę.
Czy podczas rutynowego badania USG dopochwowego da się stwierdzić obecność endometriozy?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Nie wszystkie objawy endometriozy da się potwierdzić badaniem ultrasonograficznym. Na pewno jesteśmy w stanie zdiagnozować zmiany w jajnikach, w macicy. Niestety w badaniu ultrasonograficznym jak i w rezonansie, trudno jest uwidocznić drobne ogniska rozsiane w jamie otrzewnowej. Specjalistyczne badanie USG, w rękach doświadczonego w diagnostyce endometriozy lekarza, jest w stanie potwierdzić zmiany leżące nawet poza jamą otrzewną.
Czy jeśli moje miesiączki nie są obfite, ale mam inne objawy, jak ogromne bóle nie tylko podczas miesiączek, może oznaczać endometriozę?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Mogą te objawy oznaczać endometriozę i potwierdzeniem byłoby ustąpienie objawów po włączeniu leczenia hormonalnego.
Czy istnieje szansa na trwałe wyleczenie choroby czy też należy liczyć się z jej potencjalnym nawrotem?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Endometrioza jest niestety chorobą przewlekłą i zaprzestanie terapii może skutkować nawrotem dolegliwości. W sytuacjach, kiedy pacjentka podda się zabiegowi operacyjnemu i usuniemy wszystkie ogniska, to jest szansa na skuteczne wyleczenie.
Co robić, gdy lekarz bagatelizuje moje objawy? Jak walczyć o swoje?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: W takiej sytuacji należy spróbować poszukać innego lekarza, najlepiej pracującego w ośrodku zajmującym się tym problemem.
Czy wkładka domaciczna hormonalna chroni przed endometriozą?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Wkładka wewnątrzmaciczna z hormonami łagodzi objawy i hamuj rozwój endometriozy.
Na czym polega test EndoRNA?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: O teście będzie mowa w trakcie rozmowy w studiu. Polega on na pobraniu wymazu z jamy macicy, podobnie przebiegającym jak pobranie cytologii.
Czy jest coś takiego jak dieta w endometriozie? Czy istnieje jakieś specjalne menu?
- prof. zw. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska: Można skorzystać z diety przede wszystkim powinna być to dieta ograniczająca spożywanie czerwonego mięsa i tłuszczy zwierzęcych. Powinna być przewaga roślin takich jak brokuły, fasolka szparagowa, owoce takie jak maliny, borówki. Jeśli chodzi o tłuszcze, to przewaga tłuszczy roślinnych, a także chude przetwory białkowe. Niestety dieta tylko wspomaga leczenie.
Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Wszystkie odcinki oraz Dzień Dobry TVN Extra znajdziesz też na Player.pl.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Koszmarna choroba, która dotyka kobiety. "Pamiętam lekcje religii, gdzie zemdlałam z bólu"
- "Taka pani uroda". Endometrioza, czyli choroba 3 milionów Polek. Co powinieneś o niej wiedzieć?
- Patricia Kazadi szczerze o macierzyństwie. "Może zdecyduję się na adopcję lub na surogatkę"
Źródło zdjęcia głównego: Adam Burakowski/East News