Dlaczego powiedzenia łacińskie są ważne?
Łacińskie sentencje są niezwykle ważne, zwłaszcza w prawie. Mimo upływu lat, wiele z nich zachowało swoją aktualność ze względu na uniwersalny charakter. Zdarza się więc, że łatwiej przytoczyć zwrot po łacinie niż tłumaczyć całą zawiłość prawną.
Ponadto, cytaty łacińskie często pochodzą od znanych filozofów, których myśli stanowią podwaliny kultury europejskiej. Należą do nich: Platon, Arystoteles, Cyceron, Marek Aureliusz czy nawet Juliusz Cezar.
Zobacz wideo: Jerzy Bralczyk i Michał Ogórek o poczuciu humoru Polaków
Najbardziej znane powiedzenia po łacinie
Łacińskie sentencje używane w prawie:
- Audi, vide, sile! – słuchaj, patrz, milcz!
- Dormiunt aliquando leges, numquam moriuntur – czasem uśpione prawa wracają do życia.
- Fatetur facinus, qui iudicium fugit – przyznaje się do zbrodni ten, kto ucieka od sądu.
- Fraus est fraudem celare – oszustwo jest podstępem ukryte.
- Lex prospicit, non respicit – prawo nie przewiduje działania wstecz.
- Lex retro nom agit– prawo nie działa wstecz.
- Nihili probat, qui nimium probat – nic udowadnia ten, kto zbyt wiele udowadnia.
- Novus rex, nova lex – nowy król, nowe prawo.
- Semel heres, semper heres – raz spadkobierca, zawsze spadkobierca.
- Ubi lex, ibi poena – gdzie przepis, tam kara.
- Ubi societas, ibi ius – gdzie społeczeństwo, tam prawo.
- Dura lex, sed lex - twarde prawo, ale prawo.
Najsłynniejsze sentencje łacińskie:
- Accipere praestat quam inferre iniuriam - lepiej doznawać krzywd, niż je wyrządzać.
- Amici fures temporum - przyjaciele to złodzieje czasu.
- Amor vincit omnia - miłość wszystko zwycięża.
- Aquila non capit muscas - orzeł nie zajmuje się łapaniem much.
- Caeca invidia est - zazdrość jest ślepa.
- Carum est, quod rarum est - to co rzadkie, jest cenne.
- Dies diem docet - dzień uczy dzień.
- Errare humanum est - błądzić jest rzeczą ludzką.
- Festina lente - śpiesz się powoli.
- Finis coronat opus - koniec wieńczy dzieło.
- Honesta fama melior pecuniae - dobra sława lepsza od pieniędzy.
- Ignavis semper feriae - leniwi zawsze mają wakacje.
- Nihil novi sub sole - nic nowego pod słońcem.
- Non omne, quod nitet, aurum est - nie wszystko złoto, co się świeci.
- Non scholae, sed vitae discimus - uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia.
- Pecuniae imperare non servire oportet - pieniądzowi należy rozkazywać, nie służyć.
- Tempora mutantur et nos mutamur in illis - czasy się zmieniają i my zmieniamy się wraz z nimi.
- Tempus fugit, aeternitas manet - czas ucieka, wieczność pozostaje.
- Verba volant, scripta manent - słowa ulatują pismo pozostaje.
Chcesz pokoju, szykuj się... na wojnę czy do wojny? Poprawna wersja
Poprawną wersją tłumaczenia łacińskiego przysłowia Si vis pacem, para bellum, jest: jeśli chcesz pokoju, przygotuj się do wojny. Są to słowa rzymskiego historyka Wegecjusza z prologu do dzieła O sztuce wojennej. Autor nie poleca w nim ślepego podążania za starymi zwyczajami wojskowymi, pragnie wzbudzać posłuch i karność swojej armii. Rozprawia o składzie wojsk, tradycjach i taktykach wojskowych.
Zobacz także:
- Prof. Jerzy Bralczyk o wulgaryzmach w przestrzeni publicznej. "Mnie się to nie podoba"
- Przesądy związane ze swędzeniem nosa – co one oznaczają?
- Złote myśli Violetty Kubasińskiej, czyli jak bohaterka "BrzydUli" przekręca znane powiedzenia
Autor: Teofila Siewko
Źródło: wiarygodnyprawnik.pl/PWN
Źródło zdjęcia głównego: kamisoka/Getty Images