Gorczyca jest rośliną z rodziny kapustowatych, której niezwykłe właściwości poznali już Sumerowie. Na początku swej historii gorczyca pomagała łagodzić ból zębów i brzucha, a także leczyć zatrucie grzybami. Gorczyca uznana została również za afrodyzjak, a w starożytnych Chinach stosowana była w celu poprawy kondycji skóry, miała usuwać przebarwienia i piegi. Dziś do pielęgnacji skóry używany jest olej z gorczycy białej, który ma właściwości zmiękczające i nawilżające.
Przepisy Darii Ładochy
Charakterystyka gorczycy
Gorczyca to roślina z rodziny kapustowatych, występująca w kilku odmianach. Najbardziej znana jest gorczyca polna, biała i czarna. Gorczyca polna jest jednym z najbardziej uciążliwych chwastów, który zyskał nawet miano "superchwastu". Bardzo trudno z nim walczyć, jest także żywicielem wielu chorób i szkodników roślin uprawnych (kapustnych). Z gorczycy polnej robiono dawnej musztardę, stosowano ją również jako lekarstwo na dolegliwości żołądkowe. Jednak z uwagi na jej szkodliwość zastąpiono ją gorczycą białą i czarną. Gorczyca biała ma łagodny smak, a jej nasiona zawierają niemal 20% śluzu, który pokrywa błonę żołądka, łagodząc dolegliwości bólowe, podrażnienia, stany zapalne. Ten gatunek rośliny stosuje się więc w leczeniu wrzodów czy nadkwasoty, a także jako środek na zaparcia. Właściwości lecznicze białej gorczycy mogą zostać wykorzystane do:
- udrożnienia dróg oddechowych – nasiona gorczycy wsypuje się do woreczka i po podgrzaniu przykłada się do policzków lub czoła; takie okłady przyspieszają usuwanie wydzieliny zalegającej w zatokach,
- złagodzenia bólów reumatycznych – woreczek z nasionami należy przykładać do bolącego stawu, można także umieścić stopy lub dłonie w nasionach gorczycy lub wysypać nasiona na prześcieradło; terapię należy przeprowadzać 2 razy dziennie po 10 minut, stopniowo zwiększając częstotliwość,
- leczenia zaparć – łyżkę nasion zalewa się szklanką letniej wody i gotuje 5 minut, następnie przyjmuje się odwar (wraz z nasionami) po posiłku w ilości 1/4–1/3 szklanki; nasiona pęczniejąc w jelicie wywołują efekt przeczyszczenia,
- poprawy apetytu i leczenia niestrawności – należy przyjmować rozdrobnione nasiona.
Gorczyca czarna jest bardziej ostra, a w postaci olejku gorczycowego stosowana jest na bóle reumatyczne, głównie występujące w przebiegu RZS. Innym sposobem wykorzystania właściwości leczniczych gorczycy czarnej są okłady stosowane w zapaleniu korzonków, nerwobólach i bólach mięśniowych.
Gorczyca jako przyprawa. Zastosowanie w kuchni
Gorczyca czarna wykorzystywana jest do produkcji ostrej musztardy, ale również do przyprawiania mięsa i sosów. Z białej gorczycy wytwarzana jest musztarda łagodna. Jest ona także składnikiem marynat do mięsa, dodawana jest do ogórków konserwowych, kapusty, a także do marynowanych grzybków. Gorczyca nadaje potrawom charakterystycznego aromatu. Gorczyca mielona stosowana jest do tłustych mięs, kiełbas, a także sosów i majonezów. Zmielone nasiona gorczycy białej, czyli tzw. musztarda w proszku stanowić mogą bazę do wyrobu domowej musztardy (wystarczy dodać wodę i dowolne przyprawy). Przyprawa, jaką jest gorczyca, nie tylko zmienia smak potraw, ale zapobiega również ich psuciu.
Niepożądane działanie gorczycy
Choć gorczyca ma wiele właściwości leczniczych i jest popularną przyprawą, muszą na nią uważać osoby chorujące na tarczycę. Gorczyca posiada w swym składzie substancje wolotwórcze. Ponieważ spożywanie gorczycy może obniżać poziom cukru we krwi, ostrożnie muszą z niej korzystać diabetycy. Gorczyca czarna może powodować uszkodzenia skóry, a także wywoływać objawy stanu zapalnego, dlatego jej nasion nie należy trzymać na skórze zbyt długo.
Czarna odmiana gorczycy nie może być również podawana wewnętrznie, ponieważ może powodować uszkodzenie kłębuszków nerkowych i krwiomocz. Zbyt częste spożywanie musztardy wyprodukowanej z czarnej gorczycy może powodować powstanie wola tarczycy, a także uszkodzenie gruczołu krokowego. Działanie gorczycy może więc wywoływać również skutki uboczne.
Gorczyca na włosy
Gorczyca znalazła także zastosowanie w kosmetyce. Stosuje się ją na porost włosów oraz w celu ich wzmocnienia. Jak wykorzystać gorczycę na włosy? Wystarczy przygotować maskę i nakładać ją na włosy na 30 minut, najlepiej raz w tygodniu. Kosmetyk powstanie po połączeniu łyżeczki zmielonej gorczycy białej, 2 łyżek oliwy z oliwek, jajka, łyżki miodu i wody. Gorczyca rozgrzewa i pobudza, stymuluje cebulki włosów, powoduje ich szybszy wzrost. Osoby z wrażliwą skórą powinny jednak zrezygnować z maseczki, ponieważ może wywoływać reakcję alergiczną.
Zobacz także:
- Jak wybierać przyprawy? "Jestem zwolenniczką przypraw ekologicznych"
- Niedocenione przyprawy. Szefowie kuchni o tych, które są szczególnie wartościowe
- Przyprawy bezglutenowe – czym się różnią od tradycyjnych przypraw?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: GettyImages/FotografiaBasica