Dzik euroazjatycki jest przodkiem dobrze znanej nam świni domowej. Ze względu na jego inwazyjność, czyli szybkie rozmnażanie i tendencję do niszczenia otaczającego środowiska, należy od wieków do zwierząt łownych. W obecnych czasach odstrzał dzików jest punktem sporów – z jednej strony ekolodzy walczą z tym procederem, z drugiej populacja dzików musi być ograniczana, właśnie ze względu na zagrożenie dla człowieka, innych zwierząt i pól uprawnych.
Zwierzęta
Jak wygląda dzik euroazjatycki?
Zwierzę to jest w naszych warunkach niezwykle popularne, więc można powiedzieć, że "jaki jest dzik, każdy widzi". Są to duże ssaki o zwartej budowie, mają niskie zady i dobrze rozwiniętą przednią część ciała. Długość dorosłego dzika eurozjatyckiego osiąga do ok. 1,5 metra, jednak spotykano bardzo duże, dwumetrowe osobniki. Wysokość wynosi od 55 do 110 cm. Samce dzików, czyli odyńce, mogą ważyć nawet do 400 kg. Samice – lochy – ważą do 150 kg. Wśród dzików wyraźnie widoczne są cechy płci, dlatego łatwo odróżnić samca od samicy. Nogi zakończone są charakterystycznymi, czteropalczastymi racicami, które pozostawiają po sobie łatwy do rozpoznania trop. Szyja dzika euroazjatyckiego jest silna, gruba i muskularna. Ogon ma od 15 do 40 cm, zależnie od wieku i płci. Ryj dzika (nazywany również gwizdem) jest długi, zwężający się, zakończony tzw. tarczą wargowo-nosową. Nos dzika jest miękki, duży i bardzo czuły na zapachy. Zwierzęta te mają również dobrze rozwinięty smak i są dość wrażliwe na dotyk. Szpiczaste i owłosione uszy dobrze wyłapują dźwięki. Dziki są bardzo spostrzegawcze i widzą dobrze, jednak ten zmysł jest ograniczony przez położenie oczu po bokach głowy. Prawdopodobnie więc nie widzą dobrze tego, co mają przed i pod sobą, za to wyraźnie dostrzegają oddalone obiekty. Futro dzika ma ciemne barwy, od brązowoczerwonej poprzez szarą po czarną i płową. Ubarwienie poszczególnych osobników może zmieniać się wraz z mijającymi porami roku. Często właściwy kolor dziczej sierści jest zależny od miejscowych gleb – dziki uwielbiają kąpiele błotne, często i chętnie z nich korzystają. Czasem dochodzi do sytuacji, że sierść zwierzęcia jest silnie pozlepiana po bokach żywicą, co tworzy swoisty pancerz, inaczej nazywany usmołem. Przeciętny dzik euroazjatycki żyje ok. 27 lat.
Dzik euroazjatycki – życie "rodzinne"
Dziki rozmnażają się bardzo szybko. Osiągają dojrzałość płciową już w wieku 10, najpóźniej 20 miesięcy, zależnie od osobnika. Ich okres godowy przypada na zimowe miesiące od grudnia do stycznia. Ciąża zapłodnionej lochy trwa od 108 do 120 dni i rodzi się z niej od 4 do nawet 12 małych dzików – warchlaków. Ciężarne lochy mają w zwyczaju przed porodem tworzyć sobie w cichych i bezpiecznych miejscach legowiska z liści, mchu i patyków, które są nazywane barłogami. To tam małe dziki euroazjatyckie przychodzą na świat. Początek ich życia jest trudny – muszą walczyć o dostęp do pokarmu, a więc sutków samicy. Mama troskliwie je ogrzewa, ponieważ są mało odporne na niskie temperatury. Już kilkanaście dni po narodzinach małe dziki są w stanie ruszyć za matką i samodzielnie żerować, chociaż przez pierwsze 3 miesiące wspierają się jeszcze mlekiem mamy. Dziki euroazjatyckie trzymają się razem – żyją watahach, czyli rodzinach. W dziczej rodzinie każdy ma swoją rolę. Stara locha, "babcia" jest przewodniczką grupy. Locha mama opiekuje się warchlakami, pomagając im żerować, karmiąc piersią i ogrzewając. Czasem w stadzie bytuje również odyniec, który chroni rodzinę przed zagrożeniami. Najczęściej jednak samce oddzielają się od stada i bytują oddzielnie.
Dzik euroazjatycki – tryb życia
Jak wygląda codzienna rutyna dzika euroazjatyckiego? W ciągu dnia dziki odpoczywają w barłogach i zażywają swoich ulubionych kąpieli błotnych. Ich "sypialnią" są najczęściej gęsto zarośnięte parowy, doliny i rowy. Gdy nastaje noc, dziki euroazjatyckie opuszczają bezpieczne kryjówki i wychodzą na żer. Ich celem są najczęściej pola uprawne położone blisko lasu. Co znajduje się w menu dzika? Wszystko! Uwielbiają żołędzie, orzechy buczynowe, rośliny bulwiaste, nie gardzą dżdżownicami, gryzoniami, owadami i korzeniami roślin. Uwielbiają grzyby. Mogą zjeść nawet padlinę. Nocą wychodzą na pole uprawne i tam podkradają rolnikom ich plony w postaci kukurydzy, ziemniaków i innych warzyw. Taki nocny żer potrafi przynieść bardzo duże straty w plonach. Za pomocą długiego, silnego ryja i kłów ryją w ziemi, znajdując tam różne smakołyki.
Zobacz także:
- Jak w XIX wieku traktowano zwierzęta? "To była makabryczna moda"
- "Chcieliśmy stworzyć coś, czego w Polsce jeszcze nie ma, prawdziwy raj dla zwierząt". Jak wesprzeć inicjatywę?
- Prehistoryczne zwierzęta, które żyły na terenie Polski. Jak wyglądał słoń leśny i prażubr?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Andriy Nekrasov/Getty Images