Kompetencje społeczne są dość trudne do jednoznacznego zdefiniowania. Najczęściej określa się je jako inteligencję emocjonalną lub umiejętności społeczne. W najprostszym tłumaczeniu to umiejętności nabyte lub do pewnego stopnia wrodzone, które pozwalają człowiekowi na prawidłowe interakcje z otoczeniem. Co to oznacza w praktyce? Chodzi o umiejętność życia w społeczeństwie zorganizowanym. Już wieki temu człowiek został uznany za zwierzę społeczne, które pełnię swoich możliwości i sił witalnych może osiągnąć jedynie wtedy, gdy przynależy do jakiejś grupy, wspólnoty czy społeczności.
Problemy natury psychologicznej
Rozwijanie umiejętności społecznych
Jak kształtować umiejętności społeczne? Sposobów jest wiele. Osobom z mniejszą motywacją lub brakiem pomysłu, jak to zrobić, poleca się różnego rodzaju szkolenia w grupie lub sam na sam z trenerem. Obecnie na całym świecie spotkania z trenerem osobistym stały się niesamowicie popularne i nie chodzi wcale o zajęcia na siłowni. Coach jest kimś w rodzaju prywatnego doradcy lub psychologa, który daje konkretne wskazówki i pomaga w rozwoju osobistym. Szczera rozmowa na temat oczekiwań i bardzo ciężka praca nad przyzwyczajeniami, skłonnościami i przede wszystkim nad wyobrażeniami lub uprzedzeniami wobec innych ludzi pomagają kształtować kompetencje społeczne. Jeżeli jednak nie masz ochoty spotykać się z obcym człowiekiem, by pracować nad sobą, i dzielić się z nim intymnymi informacjami, możesz z powodzeniem rozpocząć własną pracę nad rozwojem umiejętności społecznych.
Kompetencje społeczne – przykłady
Empatia – jedna z najważniejszych kompetencji społecznych. Empatia pozwala na zrozumienie innych ludzi, ale nie zawsze idzie w parze z dobrym sercem. Niektórzy mówią, że jest to cecha, której nie można się nauczyć i trzeba się z nią urodzić. Można jednak spróbować ją rozwinąć. Zacznij od słuchania. Za każdym razem, kiedy ktoś dzieli się z Tobą swoją historią, zastanów się, jak czułbyś się w danej sytuacji i jak chciałbyś, żeby ciebie potraktowano. Pomocny będzie oczywiście szeroki wachlarz własnych doświadczeń, chociaż nie jest niezbędny. Aby nauczyć się empatii, musisz skupić się na rozmówcy, jego komforcie i spróbować zrozumieć jego uczucia.
Kształtowanie innych – umiejętność ta pozwala na wyczuwanie potrzeb innych ludzi, dostrzeganie ich możliwości oraz pomoc w rozwoju. Kompetencja ta jest niezwykle pozytywnie odbierana przez społeczeństwo. Osoby ją posiadające spotykają się z szacunkiem i ogólnym poważaniem wśród ludzi. Aby kształtować innych, musisz jednak najpierw zmierzyć się z własnym życiem, potrzebami, aspiracjami. Wtedy Twoje rady, płynące z osobistego doświadczenia, będą wiarygodne.
Tolerancja – ta kompetencja polega na wrażliwości na różnice oraz na rozumieniu, że różnorodność ma znacznie większy potencjał niż jednakowość. Osoby z tą kompetencją charakteryzuje swego rodzaju intuicja polityczna, dzięki której łatwo dostrzegają wyjątkowość jednostki na tle grupy, nawet gdy jednostka nie wybiła się jeszcze na jej czoło. Tolerancję możesz rozwijać przede wszystkim poprzez poszerzanie horyzontów, a przydatne do tego będą książki czy filmy, ale przede wszystkim przebywanie wśród ludzi różnych narodowości, kultur, wyznań i orientacji, a także stanu fizycznego i psychicznego.
Perswazja – inaczej sztuka przekonywania kogoś do pewnych racji, która jako kompetencja społeczna nazywana jest też często sztuką retoryczną, a więc jedną ze sztuk wyzwolonych. Jest niezwykle trudna i wymaga nie tylko subtelności, ale również swego rodzaju mądrości i obiektywnego podejścia do wielu spraw, również tych charakteryzujących się dużym ładunkiem emocjonalnym. W przypadku perswazji niezbędna jest również umiejętności dobierania właściwych argumentów. Pamiętać należy przede wszystkim o tym, aby unikać argumentów "ad personam". Czy możesz się tej sztuki nauczyć? To jedna z trudniejszych rzeczy, ale studiowanie retoryki oraz praca nad uspokajaniem własnych emocji powinna pomóc.
Wyżej wymienione umiejętności społeczne to tylko cztery spośród wielu, które pomogą Ci lepiej funkcjonować wśród ludzi. Warto więc popracować nad rozwojem tego typu kompetencji.
Kompetencje społeczne dzieci
Trening umiejętności społecznych dla dzieci zaleca się zacząć jak najwcześniej. Empatię można w nich budować poprzez wskazywanie, jak ich złe zachowanie działa na innych ludzi. Tolerancję można w dzieciach kształtować na wiele różnych sposobów. Jednym z najpewniejszych jest codzienne tłumaczenie im, że inność to coś normalnego i godnego szacunku. Perswazja natomiast to po prostu nauka logicznego myślenia, wyciągania wniosków i rozmowy. Trening umiejętności społecznych dla dzieci warto zacząć wcześnie, aby wychować dziecko świadome otoczenia i gotowe na spotkanie z nim.
Zobacz także:
- Te zawody upodobali sobie psychopaci. "Nie odczuwają, nie mają empatii"
- Jak po zdradzie zaufać na nowo? "Ważne jest wybaczenie. Jest ono uwolnieniem od emocjonalnego więzienia"
- Sztuka odpuszczania a szczęście. "Umyka nam piękno, które jest w życiu"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: fizkes/Getty Images