"Szał" Władysława Podkowińskiego
Władysław Podkowiński był znanym polskim malarzem. Mimo sukcesów na koncie bardzo biedował. Nie mógł utrzymać się ze swojej sztuki, a w dodatku umarł młodo - bo w wieku 29 lat. Choć pozostawił po sobie kilkaset obrazów, to "Szał" jest jego najbardziej znanym dziełem.
Urszula Kozakowska-Zaucha, kustosz Muzeum Narodowego w Krakowie w rozmowie z naszym dziennikarzem Łukaszem Radwanem przyznała, że "obraz zaszokował tym, że o niczym nie opowiadał".
- To fantastyczna scena, zrodzona w umyśle artysty. To ona prowokowała do pisania poezji. Do tego niesłychanie odważna. Ta naga kobieta nie jest odziana w żaden kostium mitologiczny. Nie jest bohaterką sceny biblijnej - wyjaśniła.
- "Szał" w 1894-5 roku, kiedy został zaprezentowany, wywołał szok – zarówno wśród krytyków, jak i zwykłej publiczności. Pierwszego dnia, kiedy został wywieszony w Zachęcie, wystawę odwiedziło 1000 osób. To jest nawet na dzisiejsze czasy imponująca frekwencja. Do tego doszedł sam koniec wystawy. Kiedy artysta wkroczył do akcji. Pożyczył drabinę i pociął "Szał" - dodała.
Dlaczego Podkowiński zniszczył swoje dzieło?
Teorie są dwie. Pierwsza dotyczy nieszczęśliwej miłości:
- Podkowiński jeździł na plenery do swojego przyjaciela Miłosza Kotarbińskiego. Tam też się zakochał w o 11 lat starszej żonie przyjaciela – Ewie Kotarbińskiej. Został odrzucony w imię miłości małżeńskiej. Prawdopodobnie ta nieszczęśliwa miłość sprawiła, że namalował taki właśnie obraz i go pociął – wyjaśniła kustosz.
A druga jest bardziej pragmatyczna. Zrobił to dla pieniędzy:
- Podkowiński chciał go sprzedać za 12 tys. rubli, a Zachęta mówiła o 3 tys. Jednemu z krytyków powiedział, że zniszczył to, co miał najpiękniejsze w życiu. Rok po prezentacji umarł, więc zabrał tajemnicę do grobu - dodała.
Władysław Podkowiński szybko został okrzyknięty przez młodych artystów manifestantem nowej sztuki.
- To był dla nich wzór, by sięgnąć do swojego wnętrza i pokazywać wszystkie swoje niepokoje odbiorcom - mówiła Urszula Kozakowska-Zaucha.
Więcej o malarzu dowiesz się z materiału wideo.
Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Pełne odcinki znajdziesz w serwisie Player.pl
Zobacz także:
- Bufiaste rękawy i pozorna niedbałość. Oto największe trendy na sezon wiosna/lato 2021 prosto z wybiegów
- Głośny wywiad Oprah Winfrey z Meghan i księciem Harrym na antenie TVN24
- Klimatyczne mieszkanie restauratora w sopockiej kamienicy. "Cenię sobie niesztampowe myślenie"
Autor: Dominika Czerniszewska
Reporter: Izabela Kaczyńska