Do stażu pracy nie zalicza się okresu zatrudnienia na umowę zlecenie czy umowę o dzieło oraz okresu prowadzenia działalności gospodarczej. Zasady obliczania stażu pracy można najczęściej znaleźć w przepisach wewnętrznych u pracodawcy. Co ciekawe, Kodeks pracy nie mówi wyraźnie, czym jest staż pracy. Określa jednak, które okresy niewykonywania pracy należy wliczyć do stażu. Wśród tych najważniejszy jest czas przebywania na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym.
Czym jest staż pracy?
Choć Kodeks pracy nie określa jednoznacznie, czym jest staż pracy, przyjmuje się, że jest to łączny czas zatrudnienia. Ma on istotne znaczenie przy określaniu różnorodnych uprawnień pracowniczych. Do najważniejszych z nich należy prawo do urlopu wypoczynkowego czy do otrzymania nagrody jubileuszowej. Jednak to nie wszystkie uprawnienia, które zyskuje pracownik wraz z rosnącym stażem. Ten wpływa na prawo do dłuższego okresu wypowiedzenia, do odprawy, ale również świadczenia emerytalnego. Co istotne, to pracownik powinien zadbać o odpowiednie udokumentowanie swojego stażu pracy, aby móc uzyskać stosowne uprawnienie czy świadczenie. Takiego obowiązku nie ma pracodawca.
Co wlicza się do stażu pracy?
Do stażu pracy wlicza się okresy, w których pracownik zatrudniony był w oparciu o umowę o pracę, a także na podstawie powołania, mianowania, wyboru. Przy jego obliczaniu pomijany jest natomiast okres, gdy pracownik zatrudniony był na umowę o dzieło, zlecenie, a także ten, w którym prowadził działalność gospodarczą.
Wśród pracowników często pojawia się problem z prawidłowym obliczeniem stażu pracy, padają pytania o to, czy wlicza się do niego urlop macierzyński, wychowawczy, zasiłek dla bezrobotnych czy studia. Warto zapamiętać, że do stażu pracy liczy się nie tylko okres wykonywania pracy, ale także, zgodnie z przepisami prawa, inne okresy (bez faktycznego wykonywania obowiązków): czynną i zawodową służbę wojskową, okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, prowadzenie gospodarstwa rolnego. Inne okoliczności, które zgodnie z prawem zostają wliczone do stażu pracy to:
- praca za granicą,
- okres pobierania stypendium dla bezrobotnych w trakcie szkolenia lub stażu,
- czas, o który został skrócony okres wypowiedzenia pracy z winy pracodawcy (za który pracownik otrzymał odszkodowanie),
- służbę w policji,
- urlop bezpłatny i urlop szkoleniowy bezpłatny,
- urlop macierzyński,
- urlop wychowawczy.
Do stażu pracy wlicza się także szkoła i studia, czyli okres edukacji. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w Kodeksie pracy, w art. 155. Pod uwagę można brać jednak jedynie zakończone okresy nauki, które muszą zostać poświadczone stosownym dokumentem. Tryb ukończenia nauki nie ma tutaj żadnego znaczenia. Niezależnie od tego, czy ukończone zostały studia dzienne, zaoczne czy wieczorowe, traktuje się je tak samo, czyli jako 8 lat stażu. Szkoła policealna to 6 lat stażu, średnia ogólnokształcąca – 4, średnia zawodowa – 5, a zawodowa – 3 lata. Licencjat traktowany jest jak studia magisterskie. Okresy nauki nie sumują się, dlatego to, co się wlicza do stażu pracy, to ostatnia ukończona szkoła.
Choć do stażu pracy wlicza się różne okresy, w których praca nie była świadczona, to różnie wpływają one na uzyskiwane uprawnienia. Tak np. okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych brany jest pod uwagę, kiedy ustalane jest prawo do nagrody stażowej, ale już nie prawo do urlopu wypoczynkowego.
Staż pracy a emerytura i urlop
Wyliczenie stażu pracy do emerytury jest niezbędne. Wysokość świadczenia zależy od wielu czynników, ale staż pracy ma tu duże znaczenie. Aby móc starać się o emeryturę, należy mieć za sobą odpowiednią liczbę przepracowanych lat, która różna jest dla obu płci. Minimalny staż pracy upoważnia do uzyskania emerytury o minimalnej wysokości. A jak wygląda wyliczanie stażu pracy do urlopu? Tu sprawa jest bardzo prosta, aby uzyskać urlop w pełnym wymiarze, zatem 26-dniowy, należy przepracować 10 lat. Jeśli pracownik ma na swoim koncie kilka lat mniej, otrzyma prawo do 20-dniowego urlopu wypoczynkowego.
Często daje się także zauważyć zależność pomiędzy stażem pracy a wysokością otrzymywanego wynagrodzenia.
Obliczanie stażu pracy może nastręczać trudności, żeby ułatwić sobie to zadanie można skorzystać z dostępnych internetowych kalkulatorów, które pomagają zebrać najważniejsze informacje i prawidłowo obliczyć ilość przepracowanych lat.
Jak wspierać partnera, który stracił pracę? Zobacz wideo:
Zobacz też:
Jak uczyć się z dzieckiem w domu? MEN przygotowało poradnik dla rodziców
Jober.pl radzi - czego najlepiej unikać na rozmowie o pracę?
Nie możesz skupić się na pracy w domu? Pora na nową aranżację!
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Digital Vision