Content: Kaplica Czaszek wyłożona jest wewnątrz szczątkami ofiar wojen, które miały miejsce w XVII i XVIII wieku oraz epidemii cholery. Cześć z nich znajduje się w krypcie świątyni. Kaplica Czaszek jest otwarta dla zwiedzających przez 6 dni w tygodniu.
Kaplica Czaszek – gdzie się znajduje, co warto o niej wiedzieć?
Barokowa kaplica Czaszek w Czermnej to unikatowe dzieło kultury religijnej i jedyny tego rodzaju zabytek w Polsce. Jest ona zbiorowym grobowcem. Kaplica znajduje się niedaleko kościoła parafialnego św. Bartłomieja w Czermnej, w obrębie dzisiejszej Kudowy. Wyróżnia ją wnętrze wyłożone 3 tys. ludzkich czaszek i kości. Co ważne, miejsce to skrywa nie tylko czaszki. W krypcie pod kaplicą znajduje się zbiór 21 tys. szczątków ludzkich. Warto podkreślić, że kaplica w Czermnej jest jednym z trzech tego typu miejsc w Europie. Dwa pozostałe znaleźć można w Rzymie i niedaleko Kutnej Hory (Czechy). Kaplica Czaszek w Czermnej jest symbolem przemijania życia, nieuchronności śmierci. Jest świadectwem kultury religijnej regionu. Zwiedzając to miejsce, można snuć refleksje na temat śmierci, sądu ostatecznego i życia wiecznego, którego początkiem jest właśnie grób. Takie było przesłanie księdza, który stworzył kaplicę.
Kaplica Czaszek – historia świątyni
Osobą odpowiedzialną za powstanie kaplicy Czaszek w Czermnej jest, pochodzący z Czech, miejscowy proboszcz Václav Tomášek. Pewnego dnia zauważył, że psy rozgrzebują ziemię niedaleko dzwonnicy. Stwierdził, że powodem zainteresowania zwierząt tym terenem były ludzkie kości, czaszki zakopane płytko w ziemi. Widząc to proboszcz, poprosił o pomoc miejscowego grabarza Langera i kościelnego Schmidta, którzy razem z duchownym zaczęli wydobywać ukryte szczątki. Ku ich zdziwieniu pod ziemią w rejonie Kudowy, Dusznik i Polanicy znajdowało się aż kilkadziesiąt tysięcy ludzkich kości, które pochodziły od ofiar wojen prowadzonych na ziemi Kłodzkiej. Były to szczątki osób biorących udział w wojnie trzydziestoletniej (1618–1648), prusko-austriackiej i prawdopodobnie w wojnie siedmioletniej (1756–1763). Sugeruje się, że spora część kości pochodzi też od ofiar epidemii cholery która zabijała w 1680 roku. Ksiądz Tomášek zafascynowany rzymskimi katakumbami, podjął decyzje o złożeniu znalezionych czaszek i kości w jednym miejscu. Jego celem było zapewnienie szczątkom godnego miejsca pochówku. Grabarz i kościelny oczyścili i wybielili szczątki. Proboszcz Václav swój plan zaczął realizować w 1776 roku. Doprowadził do wybudowania kaplicy, której ściany wyłożono zebranymi kośćmi i czaszkami. Znajdują się one również na suficie świątyni. Najważniejszym miejscem w kaplicy Czaszek w Czermnej jest z figurą Chrystusa na krzyżu. Są tam też figury dwóch aniołów, z których jeden jest z trąbą (pod nim napis: „Powstańcie z martwych”), drugi wyposażony jest w wagę (z napisem: „Pójdźcie pod sąd”). Prace w kaplicy trwały 18 lat, zakończono je w 1804 roku.
Zwiedzanie kaplicy Czaszek
Barokowa kaplica Czaszek jest niewielka. Murowana świątynia stworzona przez Václava Tomáška posadowiona została na podstawie kwadratu. Znajduje się pomiędzy wolnostojącą dzwonnicą a kościołem św. Bartłomieja. Kaplica Czaszek jest otwarta dla turystów codziennie, oprócz poniedziałków, zwiedzanie jej jest bezpłatne. Należy jednak pamiętać, że w jej wnętrzu nie wolno robić zdjęć. W związku z tym, że jest to jedyne tego rodzaju miejsce w Polsce, warto tu przyjechać, będąc w okolicy. Wbrew obawom, kaplica nie budzi strachu. Co roku, w nocy z 14 na 15 sierpnia odprawiana jest w niej msza święta w intencji osób, dla których świątynia jest grobem i za wszystkich tych, którzy umarli z powodu choroby bądź w wyniku nieszczęśliwego wypadku.
Wnętrze kaplicy wygląda niemal tak samo jak 200 lat temu. Jest jednak kilka detali odróżniających obecną świątynie od tej z początku XIX wieku. Dziś w kaplicy można zobaczyć czaszkę należącą do ks. Tomáška, który zmarł w 1804 rok. Umieszczenie jej w świątyni było ostatnią wolą proboszcza. Jest też czaszka grabarza Langera i przestrzelona czaszki wójta Czermnej. Został on rozstrzelany przez Prusaków, po tym jak odkryli oni, że podczas wojny 7-letniej (1756–1763) wójt zajmował się przeprowadzaniem wojsk austriackich przez góry. Obok czaszki wójta znajduje się czaszka jego żony, która została zamordowana przez żołnierzy, gdy starała się bronić męża przed rozstrzelaniem. Są tu również przedziurawione czaszki dwóch żołnierzy zabitych bronią białą. Poza tym, zwiedzający kaplicę mogą zobaczyć czaszki Tatara, Mongoła i człowieka chorującego na syfilis. W świątyni, w widocznym miejscu znajduje się kość udowa Szweda, który miał 2 metry 20 centymetrów wzrostu, kość źle zrośnięta po złamaniu oraz kość udowa z widocznym śladem po postrzeleniu kulą.
Zobacz także: Inicjatywa, która łączy polskich przewodników na całym świecie
Zobacz także:
- Kotlina Kłodzka – atrakcje i szlaki turystyczne dla rodzin z dziećmi
- Błędne Skały, Góry Stołowe. Dojazd, szlaki, zwiedzanie z dzieckiem
- Góry Stołowe - co warto zobaczyć? Atrakcje, zabytki, szlaki turystyczne
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: iStockphoto