Siostry Renia i Ariana Spiegiel urodziły się w rodzinie polskich Żydów na terenie obecnej Ukrainy. Do szkoły uczęszczały w Przemyślu, gdzie mieszkali ich dziadkowie. Renia miała zdolności humanistyczne, a Ariana – aktorskie. Grała w przedstawieniach i filmach. - Gdyby nie wojna, to pewnie byłabym sławna, a tak tylko byłam trochę sławna – powiedziała z uśmiechem na ustach Elizabeth Bellak z domu Ariana Spiegel, siostra Reni Spiegiel.
W trakcie wojny 15-letnia Renia zaczęła pisać dziennik o śmierci, getcie, ale i pierwszej miłości do kolegi - Zygmunta Schwarzera. Ariana nie wiedziała o tym. Myślała, że siostra pisze tylko wiersze.
Siostrzana miłość w getcie
Siostry trafiły do przemyskiego getta. Wówczas Renia zaopiekowała się młodszą siostrą.
– Nie wiadomo było, czy mama żyła. Nie było niczego. To było straszne. Siostra była dla mnie aniołem. Zajmowała się mną jak mama – w co się ubrać, czego nauczyć. Była dla mnie wszystkim, co mogłam mieć na świecie – wspominała Elizabeth Bellak.
Z getta zostały wyprowadzone przez Zygmunta Schwarzera. Arianę wywieziono do mamy, do Warszawy. Zmieniono jej tożsamość. Odtąd miała na imię Elżbieta. - Dzień w dzień myślałam, a nuż ktoś się dowie, że to nie jestem ja i mnie zabije - przyznała. Natomiast Renia została w Przemyślu. Zygmunt ukrył ją u swojej rodziny. Wciąż pisała dziennik. W 1942 roku, kilka dni po swoich 18. urodzinach, została zastrzelona przez Niemców.
- Nie wiedziałam o zabiciu mojej siostry. Dopiero mama mi powiedziała. To był dla mnie straszny cios – przyznała ze smutkiem Elizabeth Bellak.
Dziennik Reni Spiegel
Elizabeth Bellak wraz z mamą przeżyły wojnę i wyjechały do Stanów Zjednoczonych. Po paru latach odnalazł je Zygmunt i przywiózł dziennik pisany przez Renię. Nie były w stanie go przeczytać.
Dopiero córka Ariany, Alexandra Bellak chciała dokładnie poznać historię cioci i rodzinną przeszłość. Czytając, uświadomiła sobie, że to dokument, który trzeba pokazać światu. "Dziennik Reni Spiegel. Życie młodej dziewczyny w cieniu Holocaustu" po raz pierwszy został opublikowany w 2019 roku w Stanach Zjednoczonych.
Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Pełne odcinki znajdziesz w serwisie Player.pl.
Zobacz także:
Kobiety w męskim świecie chirurgów. "Wprowadzają równowagę i łagodzą nerwowe sytuacje"
Zmiany neurologiczne po przejściu COVID-19. "Co trzeci ozdrowieniec dalej odczuwa skutki choroby"
Autor: Dominika Czerniszewska
Reporter: Miłka Fijałkowska