Inauguracja sezonu skoków narciarskich 2021/22 to ważne wydarzenie dla oddanych kibiców, którzy z zapartym tchem śledzą poczynania polskich reprezentantów w tej dyscyplinie. Nasi skoczkowie niejednokrotnie udowodnili, że wrodzony talent i nieprzeciętne umiejętności stanowią przepustkę do odnoszenia sukcesów w tym sporcie. W przygotowaniu do zawodów niebagatelną rolę odgrywa również właściwa dieta. Przekonuje o tym Magdalena Wieczorek, która w trakcie długoletniej współpracy z Polskim Związkiem Narciarskim spopularyzowała temat edukacji żywieniowej wśród zawodników.
Proces komponowania diety skoczków narciarskich
Magdalena Wieczorek nie ma wątpliwości, że podstawę sukcesu każdego sportowca stanowią trzy kluczowe elementy: trening, dieta i regeneracja. Właśnie dlatego umiejętność komponowania zdrowych i wartościowych posiłków powinna być priorytetem dla zawodników, którzy pragną osiągać doskonałe wyniki w skokach narciarskich. Dieta pozwala utrzymać skoczkom właściwą wagę, ale jest także niezastąpionym narzędziem, pozwalającym zatroszczyć się o sprawność układu immunologicznego. Trudno nie zgodzić się ze stwierdzeniem, że ma ona niebagatelne znaczenie w kontekście dobrego samopoczucia skoczków.
Powodzenie w tej niezwykle wymagającej dyscyplinie uzależnione jest także od innych czynników. Uwarunkowania genetyczne i środowiskowe w dużej mierze przekładają się na zdolność wykazywania ponadprzeciętnych zdolności na skoczni, a w połączeniu z właściwymi metodami żywienia i treningami mogą one stanowić gwarancję wybitnych osiągnięć.
- Wszystko zaczyna się od fenotypu. Chcemy, by w klubach sportowych trenowało jak najwięcej dzieci. Nie da się zaprzeczyć, że to niełatwy czas dla nas wszystkich, nie tylko ze względu na sytuację covidową. Ważne jest to, by zaangażować młodych ludzi w aktywność ruchową, odciągnąć ich od komputera. Później, na dalszych etapach szkolenia, wyłania się przysłowiowe "perełki". Najczęściej są to osoby, które nie znalazły się w szkoleniu przypadkowo. W grę wchodzą rodzinne tradycje, ale i wspomniany fenotyp, czyli chociażby budowa ciała sportowca. Przeważnie są to szczupli zawodnicy, można tu mówić o swoistym modelu mistrza. Jeśli przyjrzymy się parametrom Adama Małysza czy Kamila Stocha, bez trudu dojdziemy do wniosku, że mają oni bardzo zbliżoną budowę ciała. Zindywidualizowane kryteria naboru zawodników do szkolenia w danej dyscyplinie sportowej dotyczą wszystkich sportów. Trudno spodziewać się, że koszykówkę będzie mogła zawodowo trenować osoba niskiego wzrostu, zatem sportowiec pozbawiony odpowiednich parametrów fenotypowych nigdy nie będzie utytułowanym skoczkiem - wyjaśnia nasza rozmówczyni. Dodaje też, że to właśnie fenotyp w dużej mierze decyduje o doborze odpowiedniej strategii żywieniowej. Każdy sportowiec wymaga indywidualnego podejścia, nie istnieje zatem uniwersalny model diety dla skoczka narciarskiego. Wiedza, doświadczenie i świadomość znaczenia preferencji żywieniowych sportowca pozwalają dostosować menu do jego potrzeb, a tym samym zapewnić mu wsparcie w dążeniu do wyznaczonego celu.
W ustalaniu jadłospisu dla zawodników fundamentalne znaczenie mają także określone procedury diagnostyczne. Przeprowadza się je na etapie przygotowawczym, ale i podczas okresu startowego. Systematyczne badania kontrolne odgrywają niezwykle ważną rolę. Procedury obejmują między innymi ocenę składu masy ciała, badania diagnostyczne oraz funkcjonalne, w tym markery zapalne jelit, poziom neurotransmiterów, erytrocytarne kwasy tłuszczowe czy nadmiary i niedobory żywieniowe. Nie wystarczy sięgać po zdrowe produkty, nawet z najlepszego, ekologicznego sklepu. Trzeba wiedzieć, które z nich wybrać, a także ile i jak je spożywać, żeby naprawdę przynosiły korzyści, ale aby to było możliwe, musimy wiedzieć jakie są dokładne potrzeby zawodnika. Regularna kontrola parametrów zdrowia sportowca nie tylko ułatwia pracę dietetyka, ale pozwala też błyskawicznie reagować na ewentualne zagrożenia.
- W sporcie na tym poziomie nie ma przypadków na talerzu - ocenia ekspertka.
Zobacz wideo: Skoki narciarskie w TVN
Jadłospis skoczków narciarskich
Magdalena Wieczorek rozpoczynała pracę z Kadrą Narodową w grupie B, której szeregi zasilali uznani reprezentanci Polski, tacy jak Stefan Hula, Maciej Kot, Jakub Wolny, Andrzej Stękała, Aleksander Zniszczoł, Tomasz Pilch czy Dawid Kubacki. Specjalistka w dziedzinie dietetyki wspierała także początkujących zawodników, dla których podstawy wiedzy o prawidłowym żywieniu stanowiły swego rodzaju drogowskaz na ścieżce kariery.
- Bardzo dobrze wspominam tę współpracę, kontakt z młodymi ludźmi był dla mnie bardzo motywujący. Wspólnie zbudowaliśmy fundament, który pozwolił im startować z obiecującego poziomu, kiedy już opuszczali kadrę juniorów. Wypracowaliśmy podstawy, które zaprocentowały w przyszłości - zauważa nasza rozmówczyni.
Skoki narciarskie to dyscyplina szybkościowo-siłowa, wymagająca utrzymywania określonej masy ciała. Zdaniem ekspertki, w menu zawodników nie może zabraknąć komponentów umożliwiających efektywną regenerację. Restrykcje żywieniowe mają także na celu zachowanie właściwego poziomu energii, który pozwala sprostać wymagającym treningom.
- Organizm człowieka jest najbardziej biodyspozycyjny do przyjęcia białka rano i w okolicach południa, dlatego za najważniejsze posiłki w diecie skoczków narciarskich uznaje się śniadanie oraz obiad. W swojej pracy starałam się przekonywać zawodników do tego, by poranny posiłek węglowodanowy zamieniali na białkowo - tłuszczowy. Na takim talerzu powinny znaleźć się na przykład jajka, ryby, sery owcze, sery kozie, awokado, pieczywo pełnoziarniste, dobre tłuszcze, takie jak olej rzepakowy czy oliwa z oliwek oraz rozmaite warzywa sezonowe. Chodziło o to, by kajzerkę z serkiem topionym czy owsiankę zamienić na produkty, które pozwolą dłużej utrzymać energię podczas porannego treningu, jak również zabezpieczyć organizm przed wychłodzeniem oraz dostarczyć odpowiednie ilości makro i mikroskładników, a tym samym zadbać o zdrowie skoczka. To w mojej ocenie jest najważniejsze - podkreśla Magdalena Wieczorek.
W porze obiadowej zawodnicy także powinni sięgać po składniki bogate w białko. Na liście zalecanych potraw znajdują się w tym wypadku mięso bądź ryba i różnego rodzaju kasze, które stanowią cenne źródło węglowodanów złożonych. Istotne znaczenie mają także alkalizujące warzywa sezonowe, pozwalające utrzymać odpowiednią równowagę kwasowo-zasadową. Kolacja musi być łatwostrawna i bogata w węglowodany, ponieważ pozwala to odciążyć wątrobę i zregenerować organizm podczas odpoczynku nocnego.
Skoki narciarskie w TVN, player.pl i Eurosporcie 1
Od 20 listopada można oglądać skoki narciarskie na antenach TVN, Eurosportu 1 oraz w Player.pl. Sprawdź aktualny terminarz skoków. Zobacz, gdzie oglądać transmisje Pucharu Świata w skokach narciarskich w Niżnym Tagile.
Zobacz także:
- Już w ten weekend zaczynamy skoki w TVN. "Spróbujemy wzbudzić nowe zainteresowanie"
- Dawid Kubacki: "Mam świadomość, że idąc na skocznię muszę być cały czas skoncentrowany"
- Adam Małysz o karierze skoczka i rodzinie. Czy jest gotowy na bycie dziadkiem?
Autor: Magdalena Brzezińska
Źródło zdjęcia głównego: player.pl