Pracujący rodzice mają wiele przywilejów, na przykład możliwość skrócenia czasu pracy, płatne dni opieki nad dzieckiem oraz dodatkowe wolne tygodnie w ramach urlopu macierzyńskiego lub ojcowskiego. Zdarza się jednak, że rodzic czuje, że chciałby spędzić wiecej czas z dzieckiem, dopóki jest ono małe i cały czas się rozwija. W takiej sytuacji najlepiej zdecydować się na urlop wychowawczy. W artykule odpowiadamy na najważniejsze pytania dotyczące tego urlopu.
Komu przysługuje urlop wychowawczy?
Urlop wychowawczy przysługuje tylko osobom, które pracują na podstawie umowy o pracę (na czas określony lub nieokreślony) od minimum 6 miesięcy. Niestety ten przywilej rodzicielski nie przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie umowy zlecenie lub umowy o dzieło, a także osobom bezrobotnym, biernym zawodowo i ubezpieczonym w KRUS.
Ile trwa urlop wychowawczy?
Urlop wychowawczy trwa maksymalnie 3 lata, czyli 36 miesięcy. Należy zaznaczyć, że jeden z rodziców (na przykład matka) może przebywać na takim urlopie maksymalnie przez 35 miesięcy, a drugi rodzic ma prawo do pozostałego miesiąca. Warto także pamiętać o tym, że rodzice mogą jednocześnie przebywać na urlopie wychowawczym. Cały urlop można podzielić maksymalnie na pięć części, jednak jeżeli wcześniej pracownik korzystał z urlopu rodzicielskiego, to można urlop wychowawczy podzielić tylko na trzy części. Skrócenie urlopu wychowawczego jest oczywiście możliwe i zależy od decyzji rodzica. Długość urlopu wychowawczego zależy też od wieku dziecka, ponieważ pracujący rodzic może wykorzystać urlop do czasu ukończenia przez malucha 6 roku życia. W przypadku rodziców dzieci niepełnosprawnych urlop może zostać wykorzystany do czasu osiągnięcia 18 roku życia przez dziecko. Co ważne, rodzic może wykorzystać urlop wychowawczy kilka razy, czyli na każde dziecko. O rezygnacji z urlopu wychowawczego pracownik powinien poinformować pracodawcę maksymalnie 30 dni przed ponownym przyjściem do pracy.
Czy urlop wychowawczy jest płatny?
Urlop wychowawczy z zasady jest bezpłatny , jednak rodzic nie może zostać zwolniony z pracy. Płatny urlop wychowawczy przysługuje tylko tym osobom, które otrzymują zasiłek rodzinny i w okresie trwania urlopu wychowawczego otrzymują 400 złotych miesięcznie. Każdy rodzic powinien jednak pamiętać o tym, że w trakcie urlopu podlega ubezpieczeniom, a składki ZUS dotyczą ubezpieczenia emerytalnego i zdrowotnego. Cały okres urlopu wychowawczego wlicza się do czasu zatrudnienia i do emerytury.
Czy na urlopie wychowawczym można pracować?
Praca na urlopie wychowawczym jest jak najbardziej możliwa. Rodzic może podjąć pracę u dotychczasowego lub u innego pracodawcy. Możliwe jest także założenie własnej działalności gospodarczej oraz podjęcie nauki (na przykład na studiach wyższych czy udział w kursach zawodowych). Wszystkie takie działania muszą być jednak podjęte w taki sposób, aby rodzic mógł osobiście zajmować się dzieckiem. Urlop wychowawczy może być doskonałą okazją do poszerzenia swojej wiedzy i zwiększenia kwalifikacji zawodowych. Rodzic może brać udział w różnych szkoleniach czy warsztatach, a nawet zdecydować się na doktorat. Powrót do pracy po urlopie wychowawczym może być trudny ze względu na długi okres braku aktywności zawodowej. Jeżeli matka wzięła urlop wychowawczy po macierzyńskim , to może być nieobecna w miejscu pracy nawet ponad 5 lat. W takiej sytuacji dobrym wyjściem jest praca na umowę o dzieło w trakcie trwania urlopu wychowawczego.
Czy pracodawca może odmówić urlopu wychowawczego?
Urlop wychowawczy jest udzielany pracownikowi, który napisze wniosek i zaniesie go do pracodawcy. Co ważne, podanie o urlop jest informacją, a nie prośbą, ponieważ pracodawca nie może odmówić urlopu wychowawczego (jest zobowiązany prawnie). W takim razie, kiedy złożyć wniosek o urlop wychowawczy ? Należy zrobić to 21 dni przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu.
Urlop wychowawczy a urlop wypoczynkowy
Zdarza się, że po urlopie wychowawczym pracownik chce jeszcze wziąć urlop wypoczynkowy. Jest to możliwe, ale tylko w sytuacji, w której pracownik poszedł na urlop wychowawczy po nabyciu prawa do urlopu wypoczynkowego. Pozostałą część urlopu wypoczynkowego ustala się wprost proporcjonalnie do okresu pozostałego do końca roku.
Powrót z urlopu i kwarantanna. Czy trzeba wykorzystać urlop wypoczynkowy? Zobacz wideo:
Zobacz też:
Co to jest staż pracy? Zasady jego obliczania i znaczenie dla pracownika
Praca zdalna z zagranicy bez wiedzy szefa. Co na to prawo?
Autor: Adrian Adamczyk