Dokonane obliczenia dotyczące Unii Europejskiej pokazują, że państwa członkowskie wytwarzają 9% zasobów Ziemi, a konsumują aż 16%. UE jest tzw. ekologicznym dłużnikiem, co wynika z różnicy między śladem ekologicznym a zdolnością produkcyjną krajów. Według raportu przedstawionego przez organizację WWF najgorzej w rankingu wypada Szwecja, Finlandia, a następnie kraje Trzeciego Świata. Polska zajmuje 20. miejsce, zaś najlepiej wypadają Niemcy, którzy rozwijają źródła energii odnawialnej, wycofując się z energetyki węglowej.
O czym świadczy ślad ekologiczny?
Twórcą tzw. śladu ekologicznego jest prof. Mathis Wackernagel, dyrektor organizacji Global Footprint Network, który sugeruje, aby ze wskaźnika uczynić jedną z miar rozwoju gospodarczego. Twierdzi on, że światowa gospodarka powinna być analizowana również z uwzględnieniem aspektu ekologicznego.
Obliczając wskaźnik, jakim jest ślad ekologiczny, bierze się pod uwagę wszystkie materiały biologiczne, które są konsumowane (np. podczas produkcji danego produktu), a także wartość emisji dwutlenku węgla (wartość roczną). Raporty sporządzane co kilka lat przez WWF pokazują, że mieszkańcy Ziemi zużywają znacznie więcej zasobów, niż Ziemia jest w stanie wygenerować.
W najgorszej sytuacji znajdują się Chiny i USA, które konsumują aż po jednej piątej zasobów planety. Najmniejszy ślad ekologiczny zostawiają mieszkańcy Kongo. Obliczanie śladu ekologicznego uświadomiło ludzkości, że już od początku lat 70. XX w. jej wymagania znacznie przekraczają możliwości Ziemi.
Ślad ekologiczny konsumpcji - 6 kategorii zapotrzebowania
Ślad ekologiczny konsumpcji pokazuje stosunek potrzeb ludzkości w zakresie zasobów naturalnych planety do wielkości powierzchni niezbędnej do ich zapewnienia, a także wchłonięcia odpadów (tzw. powierzchnia biologicznie produktywna).
Obliczając ślad ekologiczny, uwzględnia się 6 podstawowych kategorii zapotrzebowania na zasoby naturalne:
- ślad rolniczy, czyli zapotrzebowanie na grunty, na których produkuje się żywność, a także paszę dla zwierząt i włókna,
- ślad pastwiskowy - zapotrzebowanie na przestrzeń do wypasu zwierząt,
- ślad połowowy - zapotrzebowanie na morskie ekosystemy, które umożliwiają przetrwanie poławianym gatunkom,
- ślad gospodarki leśnej - zapotrzebowanie na drewno,
- ślad terenu zabudowanego - zapotrzebowanie na tereny do zabudowy i realizację innych projektów infrastrukturalnych,
- ślad węglowy - zapotrzebowanie na lasy, które m.in. wychwytują węgiel.
Ślad ekologiczny - niechlubne dane
Kalkulator śladu ekologicznego dostępny jest na stronach internetowych organizacji ekologicznych i pozwala każdemu z osobna obliczyć stosunek popytu na zasoby naturalne Ziemi do ich podaży. Tworzeniem raportów i obliczeniami zajmuje się również organizacja WWF, znana z działalności na rzecz ochrony środowiska. Szacuje się, że obecnie ludzkość potrzebuje potencjału odnawialności, jaki zagwarantowałaby nie jedna Ziemia, ale 1,5 planety.
Dlaczego tak się dzieje? Przyczyna jest prosta: nadwyżka popytu nad podażą. Oznacza to, iż drzewa wycinane są szybciej, niż są w stanie odrosnąć, ryb łowi się więcej, niż mogą ich dostarczyć morza i oceany. Dodatkowo do atmosfery emituje się więcej dwutlenku węgla, niż są w stanie wchłonąć lasy. Widoczne konsekwencje tego stanu rzeczy to z jednej strony zmniejszające się drastycznie zasoby, a z drugiej powstawanie ogromnej ilości odpadów i coraz większa emisja zanieczyszczeń.
Głównym składnikiem śladu ekologicznego jest dwutlenek węgla, a jego stężenie wciąż rośnie. Jakie są efekty rosnącego śladu ekologicznego? To przede wszystkim zmiany klimatyczne, zmniejszanie się powierzchni lasów czy zasobów wody pitnej. Inne przykłady to wymieranie gatunków, a także degradacja gleby. Każdy z mieszkańców planety odpowiedzialny jest za drastyczne kurczenie się zasobów naturalnych, jednocześnie każdy może zadbać, aby ten proces powstrzymać.
Jakie działania należy podjąć?
- ograniczyć zużycie wody,
- oszczędzać energię elektryczną,
- wybierać żywność, która została wyprodukowana w sposób przyjazny dla środowiska,
- segregować odpady,
- ograniczać zużycie plastiku,
- wybierać produkty lokalne,
- inwestować w odnawialne źródła energii,
- jeśli to możliwe, ograniczyć korzystanie z samochodu,
- wybierać ryby pochodzące ze zrównoważonych połowów (certyfikat MSC).
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Ekologia w portfelu, czyli jak nauczyć dziecko oszczędzania, które opłaca się również naturze
- Dzieci segregują nasze elektrośmieci. "W 22 krajach odnotowano przypadki wykorzystania"
- Rewolucyjny pomysł Polki. Stworzyła meble z grzybów
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Petmal/Getty Images