Menu wigilijne - lista 12 potraw
- Barszcz wigilijny
 - Uszka z grzybami
 - Przepis na pierogi z kapustą i grzybami
 - Pieczona ryba po grecku
 - Sałatka jarzynowa
 - Śledzie w zalewie korzennej
 - Tradycyjny karp w galarecie
 - Kapusta wigilijna
 - Paszteciki z pieczarkami
 - Kompot wigilijny
 - Świąteczny makowiec z rodzynkami i lukrem
 - Kutia świąteczna z makiem i orzechami
 
Barszcz wigilijny - przepis Darii Ładochy
Składniki na barszcz wigilijny"
- 3 pietruszki
 - 4 marchewki
 - 3 kg buraków
 - 2 cebule
 - 50 g suszonych grzybów
 - 1 por
 - ½ selera
 - 1 łyżka miodu
 - 4 ziela angielskie
 - 3 ząbki czosnku
 - szczypta majeranku
 - sok z 1 cytryny
 - 10 ml octu
 - 4 goździki
 - 1 kora cynamonu
 - 1 l zakwasu z buraków
 - łyżka masła
 - sól, pieprz
 
Przygotowanie barszczu wigilijnego
- Grzyby zalej gorącą wodą i gotuj około 40 minut. Następnie pozostaw do ostygnięcia i zachowaj wywar.
 - Cebulę drobno posiekaj i zeszklij na maśle. Dodaj warzywa korzeniowe, przyprawy oraz por - drobno posiekane lub starte na tarce o grubych oczkach.
 - Warzywa wraz z cebulką umieść w dużym garnku i zalej wodą z dodatkiem przypraw. Doprowadź do wrzenia i gotuj jeszcze 50 minut.
 - Następnie przecedź barszcz przez sitko, dodaj pokrojone grzyby oraz wywar, zakwas buraczany, czosnek, miód, ocet, sok z cytryny oraz majeranek.
 - Doprowadź do wrzenia i koniecznie wyłów czosnek łyżką cedzakową.
 
Uszka z grzybami - do barszczu - przepis Agnieszki Kręglickiej
Składniki na farsz do uszek z grzybami:
- 80 g suszonych prawdziwków
 - 2 cebule
 - sól
 - pieprz
 - oliwa
 
Ciasto:
- 0,3 kg mąki
 - 1 jajko
 - 1 łyżka oleju
 - sól
 - gorąca woda
 
Przygotowanie:
- Oczyszczone grzyby zalej wodą i odstaw na pół godziny.
 - Gdy zmiękną, przełóż z wodą do garnka i gotuj, aż będą miękkie, odcedź.
 - Cebulę i grzyby pokrój w drobną kostkę. Cebulę zeszklij na patelni, na oliwie, dodaj sól i pieprz. Dodaj grzyby i smaż razem, aż masa zacznie się lepić, uzupełnij przyprawy do smaku, ostudź.
 - Zagnieć w misce mąkę z roztrzepanym jajkiem, gorącą wodą, olejem i szczyptą soli. Dobrze wymieszaj i wyrób, aż będzie spójne. Odstaw, by odpoczęło na pół godziny.
 - Stolnicę posyp mąką. Podziel ciasto na trzy części. Dwie trzymaj pod przykryciem, a jedną część rozwałkuj cieniutko. Z ciasta wycinaj kółka foremką o ostrym brzegu lub krój na kwadraty ok. 4 cm x 4 cm. Na każdy kwadrat nakładaj farsz grzybowy, zwijaj małe pierożki.
 - Wrzucaj do garnka z gotującą się wodą, mieszaj i gotuj przez 2 minuty od momentu, gdy wypłyną na powierzchnię.
 
Przepis na pierogi z kapustą i grzybami
Składniki na ciasto (na 50 pierogów):
- 2 szklanki mąki,
 - 1 łyżeczka soli,
 - ½ łyżki oleju,
 - około 1 szklanki ciepłej wody.
 
Składniki na farsz:
- pół litrowego słoika suszonych grzybów,
 - 500 g kiszonej kapusty,
 - ½ pietruszki,
 - 1½ cebuli,
 - sól i pieprz do smaku,
 - 1½ łyżki oleju.
 
Przygotowanie:
- Grzyby opłucz, zalej wodą i odstaw przynajmniej na 6 godzin. Po tym czasie ugotuj je razem z obraną pietruszką w wodzie, w której się moczyły. Gdy grzyby osiągną odpowiednią miękkość, dodaj odrobinę soli i pieprzu do smaku.
 - Kapustę ugotuj w 200 ml wody. Gdy będzie już wystarczająco miękka, odciśnij ją.
 - Ugotowane grzyby i pietruszkę odcedź, a wywar zachowaj (można przygotować na nim zupę grzybową).
 - Grzyby i kapustę zmiel w maszynce do mięsa o dużych oczkach lub posiekaj na desce.
 - Cebulę podsmaż na patelni na rozgrzanym oleju, a gdy będzie odpowiednio zeszklona, wymieszaj ją z resztą składników farszu.
 - Przesianą mąkę wysyp na stolnicę, utwórz z niej niewielki kopczyk z wgłębieniem na środku, po czym dodaj sól, olej i ciepłą wodę.
 - Zagnieć ciasto na pierogi, zagarniając mąkę od zewnątrz kopczyka w kierunku wgłębienia. Wyrabiaj je ok. 15 minut. Po tym czasie powinno być odpowiednio miękkie i elastyczne. Przełóż ciasto do miski i przykryj ściereczką. Wstaw wodę na pierogi.
 - Ciasto podziel na dwie części, każdą rozwałkuj i za pomocą szklanki wytnij kółka. Na każde kółko nałóż farsz, złóż na pół i sklej brzegi.
 - Pierogi wrzucaj do wrzącej wody i gotuj od 3 do 5 minut.
 
Pieczona ryba po grecku - przepis
Składniki potrzebne do przygotowania ryby po grecku dla 7 - 8 osób:
- 1 kg filetów z dorsza,
 - sok z połowy cytryny,
 - ½ kostki bulionowej,
 - 500 g marchewki,
 - 200 g pietruszki
 - 200 g selera,
 - 3 cebule (średniej wielkości),
 - 2 liście laurowe,
 - 4 ziarna ziela angielskiego,
 - 5 ziaren czarnego pieprzu
 - 2 – 3 łyżki przecieru pomidorowego,
 - ½ szklanki oleju,
 - szczypta soli i pieprzu.
 
Przygotowanie:
- Filety z ryby skropić sokiem z cytryny. Obraną cebulę pokroić w kostkę. Marchewkę, pietruszkę i seler obrać i zetrzeć na tarce o grubych oczkach.
 - Na patelnię wlać olej. Wrzucić na nią pieprz w ziarenkach, ziele angielskie oraz liście laurowe, smażyć wszystko przez ok. 30 sekund. Dodać cebulę, smażyć i mieszać tak długo, aż się zeszkli. Przyprawy i usmażoną cebulę przełożyć do garnka, w którym znajduje się woda z połową kostki bulionowej.
 - Starte na tarce warzywa smażyć na rozgrzanym tłuszczu przez 2 – 3 minuty (ten etap można wykonywać partiami). Potem przełożyć je do garnka z resztą składników. Dodać przecier pomidorowy.
 - Całość gotować na średnim ogniu, co jakiś czas mieszać. Doprawić solą i pieprzem.
 - Rybę wytrzeć ręcznikiem papierowym, oprószyć ją solą i pieprzem. Podsmażyć na patelni.
 - Naczynie żaroodporne wyłożyć warstwą warzyw, na to położyć rybę, kolejną warstwę warzyw itd. Zazwyczaj układamy 5 warstw.
 - Potrawę włożyć do piekarnika nagrzanego do 180 stopni C na 40 minut.
 
Sałatka jarzynowa - przepis Darii Ładochy
Składniki na sałatkę jarzynową:
- 4 marchewki
 - 2 pietruszki
 - 1 średni ziemniak (opcjonalnie)
 - 1/2 niedużego selera
 - 4 ogórki kiszone lub konserwowe
 - 1 cebula lub nieduży por
 - 2 jajka na twardo
 - 1 jabłko
 - 1 puszka groszku konserwowego
 - 4 czubate łyżki majonezu
 - sól
 - pieprz
 
Przygotowanie sałatki jarzynowej:
- Marchewkę, pietruszkę, selera i ziemniaka obierz, zalej wodą, posól i ugotuj. W zależności od tego, jak lubisz, ugotuj do miękkości lub pozostaw lekko twarde.
 - Cebulę, jabłko i ogórki obierz ze skórki, a jajka ze skorupek. Wszystkie składniki pokrój w grubą lub drobną kostkę, w zależności od tego, jak lubisz.
 - Groszek wyjmij z puszki i odsącz na sitku.
 - Wszystkie składniki przełóż do miski i wymieszaj. Dodaj majonez, wymieszaj i dopraw solą i pieprzem.
 
Rady:
- Sałatkę możesz wykonać z warzyw, które posłużyły np. do ugotowania wywaru czy rosołu.
 - Niektórzy zamiast groszku dodają fasolę, są też wersje z kukurydzą i papryką.
 - Kompozycja sałatki zależy od upodobań, można ją doprawić słodką sproszkowaną papryką lub curry.
 
Śledzie w zalewie korzennej - przepis
Składniki:
- 500 g solonych śledzi
 - 5 goździków
 - Mały kawałek cynamonu
 - 5 ziaren ziela angielskiego
 - 6 ziarenek pieprzu
 - 2 liście laurowe
 - 200 ml oleju
 - Pumpernikiel
 - 1 czerwona cebula
 - 100 ml octu
 
Przygotowanie:
- Śledzie umyć i odmoczyć, następnie osuszyć i pokroić na mniejsze kawałki.
 - Goździki, cynamon, ziele angielskie i pieprz wyprażyć na patelni.
 - Następnie razem z olejem podgrzewać przez kilkanaście minut na „wolnym ogniu” żeby olej się zaromatyzował.
 - Śledzie ułożyć w słoiczku, dodać liście laurowe i zalać przestudzonym olejem.
 - Zamknąć i odstawić na kilka dni.
 
Tradycyjny karp w galarecie - jak zrobić to danie?
Przepis na 6 porcji
Składniki:
- 1 ½ kg karpia,
 - 1 marchewka,
 - 1 pietruszka,
 - 1 cebula,
 - ¼ selera,
 - 3 listki laurowe,
 - 5 ziarenek ziela angielskiego,
 - 3 łyżki żelatyny,
 - szczypta soli,
 - 5 ziarenek pieprzu,
 - 2 łyżeczki soku z cytryny.
 
Przygotowanie:
- Oczyść rybę i usuń głowę, pozostawiając płetwy i ogon.
 - Rybę umyj, osusz, pokrój w poprzek na dzwonki (4 cm kawałki) i lekko posól.
 - W garnku z wodą gotuj (przez 20 min) marchew, pietruszkę, cebulę, selera, liście laurowe, ziele, przyprawiając je szczyptą soli i pieprzu.
 - Dodaj karpia i gotuj kolejne 20 min do miękkości ryby.
 - Po ugotowaniu i ostudzeniu ryby, usuń ości.
 - Wywar odcedź. Tak przygotowany 1 litr wywaru możesz jeszcze doprawić solą i pieprzem.
 - Żelatynę rozpuść w 3 łyżeczkach wody, a następnie dodaj do wywaru, wlej sok z cytryny i wszystkie składniki wymieszaj.
 - Na półmisek wylej ⅓ wywaru i wstaw do lodówki.
 - Po zastygnięciu ułóż na galarecie karpia i wlej kolejną ⅓ część wywaru i ponownie wstaw do lodówki.
 - Na koniec możesz ozdobić karpia rodzynkami, zielonym groszkiem, natką pietruszki lub pokrojoną w plasterki marchewką, a następnie zalać ostatnią porcją wywaru i wstawić do zastygnięcia.
 - Ten sam przepis możemy lekko zmodyfikować, zastępując żelatynę substancją żelującą (agar-agar) – w ten sposób powstanie karp w galarecie bez żelatyny.
 
Kapusta wigilijna - przepis
Składniki:
- 1 garść suszonych prawdziwków
 - 5 łyżek oleju
 - 1 duża cebula
 - 3 liście laurowe
 - 6 ziaren ziela angielskiego
 - 1/2 łyżeczki pieprzu w ziarnach
 - 1 gwiazdka anyżu
 - 1/2 łyżeczki kminku
 - 4 goździki
 - 4-5 łyżek sosu sojowego
 - 1kg kiszonej kapusty
 - 1 łyżeczka majeranku
 
Jak zrobić kapustę wigilijną:
- Grzyby namoczyć na noc w zimnej wodzie.
 - W garnku na oleju podsmażamy posiekaną cebulę. Gdy będzie lekko złota dodajemy liście laurowe, ziele angielskie, pieprz, anyż, kminek i goździki.
 - Gdy poczujemy ich zapach dodajemy wyjęte z wody i pokrojone w paski grzyby, lekko przesiekaną i ewentualnie przepłukaną kapustę kiszoną, sos sojowy, zalewamy wodą i dusimy około 2 godziny.
 - Doprawiamy solą, pieprzem, cukrem oraz majerankiem.
 
Paszteciki z pieczarkami - przepis
Składniki na ciasto:
- 1/2 kostki drożdży
 - 150 ml ciepłego mleka
 - 2 łyżki cukru
 - 2 żółtka i 1 całe jajko
 - 100 g miękkiego masła
 - ok. 500 g mąki
 - 1 łyżeczka soli
 
Składniki na nadzienie:
- 4 łyżki masła
 - 800 g pieczarek
 - 2 duże cebule
 - 2 ząbki czosnku
 - 1 łyżeczka majeranku
 - sól i pieprz
 
Sposób przygotowania:
- Drożdże wkruszamy do dużej miski, zalewamy ciepłym mlekiem, dodajemy cukier i pół szklanki mąki. Mieszamy, przykrywamy ściereczką i odstawiamy na 10 minut.
 - Gdy drożdże zaczną "bąbelkować", dodajemy resztę mąki, jajka, miękkie masło i sól. Zagniatamy elastyczne, miękkie ciasto i odstawiamy je do wyrośnięcia w ciepłe miejsce na około godzinę.
 - W tym czasie przygotowujemy nadzienie. Na rozgrzanym maśle podsmażamy pokrojone drobno pieczarki, cebulę i czosnek. Gdy nabiorą lekko złotego koloru i odparuje z nich cała woda doprawiamy nadzienie majerankiem, solą i pieprzem.
 - Wyrośnięte ciasto rozwałkowujemy na kształt prostokąta. Przekrawamy je wzdłuż na połowę, na każdym prostokącie układamy pasek z nadzienia, zlepiamy ciasto, a następnie kroimy je w poprzek na małe paszteciki.
 - Układamy je na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, zostawiamy na około pół godziny do ostatniego rośnięcia. Możemy posmarować je z wierzchu roztrzepanym jajkiem, posypać sezamem, kminkiem, majerankiem, solą morską.
 - Pieczemy około 20-30 minut w piekarniku rozgrzanym do 180 C.
 
Kompot wigilijny - przepis
Składniki:
- 30 dag suszonych owoców: (jabłka, gruszki, śliwki wędzone)
 - garść rodzynek
 - 10–15 dag suszonych śliwek bez pestek (najlepsze nasze polskie odmiany)
 - 8–10 goździków
 - kora cynamonu
 - kilka łyżek miodu
 - po szczypcie imbiru i gałki muszkatołowej
 - dobrze umyta pomarańcza i cytryna
 
Sposób przygotowania:
- Owoce przelewamy na sicie wrzątkiem, przekładamy do garnka i zalewamy 1,5 litra przegotowanej zimnej wody, tak aby lustro wody znajdowało się 2–3 cm nad owocami.
 - Odstawiamy na minimum 2 godz. Dodajemy goździki i cynamon. Gotujemy ok. 20 min. Jeśli owoce wchłonęły zbyt dużo wody, uzupełniamy ją. Kompot dosładzamy miodem.
 - Kompot wigilijny doprawiamy przyprawami korzennymi. Zanim ostygnie, dodajemy pomarańcze i cytryny pokrojone w plastry oraz sok z połowy pomarańczy i połowy cytryny. Schładzamy.
 
Świąteczny makowiec z rodzynkami i lukrem - przepis Sebastiana Olmy
Składniki na ciasto do makowca:
- 500 g mąki pszennej
 - 50 g świeżych drożdży
 - 50 g cukru
 - 200 ml mleka
 - 4 żółtka
 - 50 g masła
 
Przygotowania ciasta do makowca:
- Do szerokiej miski wsyp cukier, pokruszone drożdże i powoli wlewaj ciepłe mleko o temperaturze 37st.
 - Za pomocą łyżki wymieszaj składniki dodając połowę mąki, przykryj ścierką i odstaw w ciepłe miejsce aby ciasto urosło.
 - Następnie dodaj do ciasta resztę mąki, jajka i roztopione masło.
 - Wszystkie składniki wymieszaj, aż powstanie jednolita masa, którą należy dokładnie owinąć folią i odstawić na około godzinę do wyrośnięcia.
 
Składniki nadzienia do makowca:
- 850 g masy makowej
 - 150 g rodzynek
 - 2 pomarańcze
 - 6 białej jajek
 - łyżeczka soli
 - 50 g brązowego cukru
 
Przygotowanie nadzienia do makowca:
- Białka ubij na sztywną masę dodając pod koniec ubijania sól i cukier.
 - Ubite na sztywno białka dodaj do masy makowej, zetrzyj skórkę z pomarańczy, dodaj rodzynki i wymieszaj wszystkie składniki razem.
 
Dodatkowo 100 g rodzynek.
Przygotowanie makowca:
- Wyjmij ciasto z foli, rozwałkuj na grubość około 0,5 cm i szerokość z długością 30x30 cm.
 - Nałóż masę makową, równo rozsmaruj zostawiając na końcach po 3 cm wolnej przestrzeni i posyp rodzynkami.
 - Zwiń ciasto i owiń w papier do pieczenia zostawiając około 1-2 cm wolnej przestrzeni, aby ciasto podrosło do góry (można ciasto posmarować roztopionym masłem).
 - Odstaw na 30 minut - dzięki czemu jeszcze bardziej wyrośnie przed pieczeniem.
 - W tym czasie nagrzej piekarnik do temp. 185 st. C. piecz makowca około 40 minut, wyjmij i zostaw do ostygnięcia.
 - Gdy ciasto ostygnie polej je lukrem (zagotuj wodę z sokiem pomarańczowym 10ml i dodaj cukier puder 200g) posyp ciasto rodzynkami i orzechami.
 
Kutia świąteczna z makiem i orzechami - przepis Sebastiana Olmy
Składniki na kutię świąteczną:
- 250 g komosy ryżowej
 - woda do gotowania
 - 250 g niebieskiego maku
 - 300 ml mleka
 - 50 g masła
 - 200 ml miodu
 - 100 g orzechów włoskich
 - 100 g orzechów laskowych prażonych
 - 100 g migdałów
 - 100 g rodzynek
 - 100 g suszonej moreli
 - 100 g suszonej żurawiny
 - 2 laski wanilii
 
Przygotowanie świątecznej kutii:
- Komosę ryżową przepłucz w zimnej wodzie, następnie zalej raz taką samą ilością zimnej wody, lekko posól i wstaw do gotowania.
 - Gdy komosa się zagotuj zmniejsz ogień, na mniejszym ogniu gotuj przez około 12-15 minut, aż nasiona komosy zaczną się otwierać. Przelej komosę przez sitko i odstaw, aby ostygła.
 - W rondelku zagotuj mleko z odrobiną masła, wody (100ml) i wanilią, gdy mleko się zagotuje wsyp mak. Doprowadź mleko z makiem do ponownego wrzenia cały czas mieszając, aby nie przywarł do rondla. Po zagotowaniu zdejmij z ognia, przykryj folią lub talerzykiem i zostaw na 2-3 h, aby napęczniał.
 - W metalowej misce sparz wrzącą wodą wszystkie suche owoce, dodaj posiekane orzechy i migdały. Następnie przełóż ugotowaną komosę, zaparzony mak i wlej miód. Wszystkie składniki dokładnie wymieszaj. Gotową kutię przełóż do odpowiedniego naczynia i wstaw na noc do lodówki, aby nabrała kształtu.
 - Następnego dnia wyjmij i pokrój na plastry lub podaj w całości.
 
Zobacz też:
- 5 prezentów, których nie wypada kupić pod choinkę. Dr Irena Kamińska-Radomska o świątecznych wpadkach
 - Co region to inny zwyczaj. Tradycje bożonarodzeniowe i wierzenia z różnych części Polski
 - Symbole i zwyczaje świąt Bożego Narodzenia - co oznaczają i skąd pochodzą?
 
Zobacz wideo: Polska wigilia najzdrowsza na świecie?
Autor: Karolina Rybińska
Źródło zdjęcia głównego: Teresa Kasprzycka/Getty Images