- Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom odpowiednie warunki pracy podczas upałów, m.in. napoje i przerwy.
- Obowiązujące przepisy nie określają maksymalnej temperatury, ale nowe regulacje mają to zmienić.
- Od 2027 roku mają wejść w życie limity temperatur, po których przekroczeniu praca będzie musiała zostać wstrzymana.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Obowiązki pracodawcy w czasie upałów - obecne przepisy
Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, co obejmuje również sytuacje, gdy warunki atmosferyczne ulegają pogorszeniu - na przykład w trakcie upałów. W takich przypadkach pracodawca powinien podejmować działania poprawiające komfort pracy, takie jak skrócenie czasu pracy, wprowadzenie dodatkowych przerw czy umożliwienie wcześniejszego zakończenia dnia pracy - bez obniżenia wynagrodzenia.
Obecnie nie ma przepisów określających maksymalną dopuszczalną temperaturę w miejscu pracy, istnieją jedynie regulacje wskazujące tę minimalną (zależy ona od rodzaju wykonywanej pracy). Jednakże w przypadku pracy w pomieszczeniach zamkniętych, jeśli temperatura przekracza 28°C, pracodawca musi zapewnić pracownikom napoje. Obowiązek ten dotyczy także pracy na otwartej przestrzeni - już od 25°C. Klimatyzacja i wentylacja mogą zwolnić pracodawcę z tego obowiązku tylko wtedy, gdy utrzymują temperaturę poniżej wspomnianych progów. Pracodawca, który nie zapewni wymaganych środków ochrony, może zostać ukarany grzywną w wysokości od 1 do 30 tys. zł. Szczególne przepisy obowiązują też w przypadku pracowników młodocianych - nie wolno ich zatrudniać w pomieszczeniach, w których temperatura przekracza 30°C, a wilgotność względna powietrza 65%.
Praca a upał - nowe przepisy od 2027 roku. Co się zmieni?
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wprowadza nowe regulacje, dotyczące pracy w wysokich temperaturach. Zgodnie z projektem nowelizacji rozporządzenia opublikowanym w grudniu 2024 r., pracodawca będzie zobowiązany do czasowego wstrzymania wykonywania pracy, jeśli temperatura w pomieszczeniu przekroczy 35 st.
W przypadku otwartej przestrzeni, prace związane "z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet" mają być wykonywane przy temperaturze nie wyższej niż 32 st., chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają.
Pierwotnie planowano, że zmiany wejdą w życie 1 czerwca 2025 roku, jednak termin przesunięto na 1 stycznia 2027 roku.
- Nowy proponowany termin stanowi kompromis osiągnięty na etapie konsultacji. Uwzględnia bowiem konieczność dostosowania do nowych przepisów wewnętrznych regulacji i warunków pracy - podkreśliło ministerstwo.
Rozwiązania te mają na celu poprawę bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, szczególnie w kontekście rosnącej liczby dni z ekstremalnymi temperaturami. Planowane zmiany w przepisach są odpowiedzią na niedostateczne obecnie regulacje i mają na celu uzupełnienie luk w ochronie zatrudnionych osób w czasie upałów.
Prawo pracownika do odmowy pracy w niebezpiecznych warunkach
Zgodnie z aktualnymi przepisami Kodeksu pracy, jeśli warunki pracy stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika lub mogą zagrozić innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania obowiązków. Musi jednak niezwłocznie poinformować o tym swojego przełożonego.
Zobacz także:
- Wysokość wynagrodzenia nie będzie już tajemnicą? Ważne zmiany w kodeksie pracy
- Zmiany w przepisach dotyczących ekwiwalentu za urlop. Mają zapobiec błędom w rozliczeniach
- Gdzie nie zapalisz e-papierosa? Nowe zakazy już wkrótce
Autor: Regina Łukasiewicz
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Sean De Burca/GettyImages