Olga Tokarczuk otrzymała prestiżowy tytuł doktora honoris causa na paryskiej Sorbonie. Podczas ceremonii jego wręczenia mówiła o współczesnym świecie, jego wyzwaniach, a także roli literatury w walce z fałszem, manipulacją, dezinformacją i fake newsami. Zdaniem wygłaszającej laudacje na cześć noblistki literaturoznawczyni, prof. Małgorzaty Smorąg-Goldberg, sukces Tokarczuk we Francji wynika m.in. z jej politycznego zaangażowania.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Olga Tokarczuk otrzymała tytuł doktora honoris causa na Sorbonie
Noblistka Olga Tokarczuk została uhonorowana we wtorek, 25 marca tytułem doktora honoris causa Sorbony. Pisarka odebrała to wyróżnienie podczas uroczystości na paryskiej uczelni, w towarzystwie siedmiorga innych laureatów, pochodzących z różnych kontynentów, reprezentujących zarówno nauki ścisłe, jak i humanistyczne.
- Z ogromną radością odbieram ten zaszczytny tytuł (...). Jestem jednak świadoma tego, że staję przed Akademią jako przybyszka z innego świata, z nieznanego miejsca i nieokreślonego czasu, gdzie ani instrumenty naukowe (...), ani indeksy i recenzje nie grają istotnej roli - powiedziała pisarka.
Noblistka w swoim wystąpieniu ostrzegła także, że "znaleźliśmy się w bardzo niepewnym, może nawet niebezpiecznym okresie historii świata. Stary porządek polityczny wydaje się rozsypywać w pył, podczas gdy nowy, powstający na naszych oczach, nabiera niepokojących kształtów".
Jej zdaniem w wojnie o przywództwo nad światem "informacja wykorzystywana jest jako broń, za pomocą której można wprowadzić w błąd, manipulować, oszukać, zwieść, w końcu zabić".
Przekonywała też, że w tej "rzeczywistości wszechobecnego kłamstwa" trzeba dbać o niezatracanie "rzeczywistych konturów naszego świata", "zwłaszcza w sytuacji, gdy napierają na nas hordy fałszerzy (...), zdolnych uczynić z czarnego białe, i odwrotnie". Tokarczuk pytała również, gdzie jest miejsce fikcji literackiej "w wojnie z fałszem, manipulacją, dezinformacją, mistyfikacją, fake newsami".
Laudację Tokarczuk wygłosiła słynna literaturoznawczyni
Wystąpienie Tokarczuk poprzedziło uhonorowanie przez władze Sorbony czworga innych osobistości: nigeryjskiej pisarki Chimamandy Ngozi Adichie, szefa Międzynarodowego Zespołu ds. Zmian Klimatu Jamesa Fergusona Skea, brytyjskiej neurobiolożki Giovanny Mallucci i kongijskiego mikrobiologa, jednego z odkrywców wirusa Ebola - Jean-Jacquesa Muyembe. Tytuły doktorów honoris causa otrzymali następnie: filolog i badacz myśli Arystotelesa, profesor Uniwersytetu w Monachium (LMU) Oliver Primavesi, kanadyjski specjalista z dziedzin neuronauki Remi Quirion oraz ukraińska matematyczka Maryna Wiazowska. Dokonania laureatów prezentowano kolejno w laudacjach.
Laudację polskiej noblistki wygłosiła literaturoznawczyni, wykładowczyni Sorbony, prof. Małgorzata Smorąg-Goldberg. W jej trakcie nawiązała do opowiadania Tokarczuk "Palec Stalina", w którym - jak przypomniała - palec dyktatora "leży na mapie i decyduje, dyktuje: granica będzie przebiegać tutaj. A wraz z nią wywróconych zostają tysiące istnień: przesiedlonych i wykorzenionych".
- Dyktatura, od łacińskiego dictare - powtarzać, mówić, dotyczy słów zagarniętych, wykolejonych przez politykę, pozbawionych ich sensu, uprowadzonych, zinstrumentalizowanych - mówiła w laudacji Smorąg-Goldberg.
Jej zdaniem to właśnie "pisarz przychodzi, by odzyskać" słowa; "przywraca im bogactwo i różnorodność". Kończąc swoją mowę, zaznaczyła, że pisarstwo Olgi Tokarczuk jest gestem polegającym na "otwarciu, połączeniu, sprawieniu, że świat zabrzmi w swej zmiennej złożoności".
Smorąg-Goldberg jest przekonana, że sukces Tokarczuk we Francji wynika też z politycznego zaangażowania pisarki. - Tematy, które porusza - feminizm, ekologia, walka o demokrację, zaangażowanie przeciwko partiom populistycznym we Francji w Europie Środkowej - bardzo przemawiają do młodych ludzi - twierdzi.
Dla tych, którzy jeszcze nie wiedzą. Za niecałą godzinę nasza Fundatorka odbierze doktorat honoris causa Sorbony. Przy...
Posted by Fundacja Olgi Tokarczuk on Tuesday, March 25, 2025
Gdzie odbyła się uroczystość?
Uroczystość odbyła się w Wielkim Amfiteatrze Sorbony - reprezentacyjnej sali z 1889 roku, uznanej za zabytek w 1975 roku. Obiekt, mogący pomieścić niemal tysiąc osób, cechuje się amfiteatralnym układem i dziesięcioma trybunami na dwóch poziomach. Nad sceną znajduje się fresk Pierre’a Puvisa de Chavannesa, przedstawiający alegorię Sorbony w otoczeniu personifikacji różnych dziedzin nauki i sztuki.
To czwarty tytuł doktory honoris causa na zagranicznej uczelni dla Olgi Tokarczuk
Przyznany przez Sorbonę zaszczytny tytuł akademicki jest czwartym, którym uhonorowały Olgę Tokarczuk uczelnie zagraniczne. Wcześniej uczynił to: Uniwersytet Sofijski (2022 r.), Hong Kong Baptist University (2022 r.) i Uniwersytet w Tel Awiwie (2023 r.). W Polsce tytuł doktory honoris causa otrzymała na: Uniwersytecie Jagiellońskim (2021 rok), Warszawskim i Wrocławskim (2022 rok), Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (2024 r.) i Uniwersytecie Gdańskim (2024 r.).
Jak powiedziała PAP prof. Smorąg-Goldberg, starania o przyznanie zaszczytnego tytułu Oldze Tokarczuk rozpoczęły się jeszcze w 2019 roku.
Zobacz także:
- Dua Lipa przeprowadziła wywiad z Olgą Tokarczuk. "Byłam zaintrygowana"
- Pedro Pascal z książką polskiej autorki. Po jaki tytuł sięgnął gwiazdor "The Last of Us"?
- MEN podało nową listę lektur szkolnych. Wśród nich dzieło Olgi Tokarczuk
Autor: Regina Łukasiewicz, Anna Wróbel
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: MWMEDIA