Czy sosna limba poradzi sobie w każdym ogrodzie? Jakie ma ograniczenia, a czego nie boi się ten popularny gatunek sosny? Skąd pochodzi i czemu warto poznać ją nieco bliżej?
Sosna limba – charakterystyka gatunku
Sosna limba (Pinus cembra ) należy do rodziny sosnowatych (Pinaceae ). W warunkach naturalnych występuje w Europie – głównie na terenie Alp i Karpat. Często spotykana w borach, ze znacznym udziałem modrzewia europejskiego (Larix decidua ) znajdującego się zazwyczaj na wysokościach od 1400 do 2500 metrów nad poziomem morza. W Polsce roślinę można spotkać w Tatrach. Gatunek w naszym kraju jest objęty ochroną.
Limba sosna to długowieczne drzewo. Zazwyczaj żyje od 200 do 400 lat, choć zdarzają się także okazy, które liczą sobie 700, a nawet 1200 lat! Roślina ma głęboki, palowy system korzeniowy z silnym głównym korzeniem i bardzo mocnymi korzeniami bocznymi, dzięki czemu jest stabilnie osadzona w podłożu. W początkowym etapie wzrostu korona drzewa jest stożkowata, z wiekiem jednak staje się coraz bardzo cylindryczna, jajowata, a w naturalnych warunkach nawet kolumnowa lub spłaszczona. Dorasta do około 20 metrów wysokości, rośnie jednak wolno i wieku 30 lat może mieć zaledwie 3–4 metry. U młodych egzemplarzy kora jest gładka i szara. Z czasem mogą pojawić się na niej żywiczne pęcherze i podłużne pęknięcia. Do około 15. roku pień sosny limby gęsto zasłaniają od nasady konary, co zmienia się w późniejszych latach. Igły sosny limby są żywozielone i kłujące, zebrane w pęczkach po 5. Mają po 6–8 centymetrów długości. Drzewo limba jest przykładem rośliny jednopiennej, czyli na jednym egzemplarzu wstępują zarówno męskie, jak i żeńskie narządy rozrodcze. Kwiaty żeńskie pojawiają się na szczytach tegorocznych pędów, natomiast męskie u ich nasady. Roślina zakwita zazwyczaj dopiero około 70.–80. roku. Szyszki sosny limby mają około 8 centymetrów długości i są jajowate, a zanim dojrzeją, mają fioletowy kolor. Znajdujące się wewnątrz szyszek 1-centymetrowe nasiona bez skrzydełek są jadalne. Lata z nasionami zdarzają się co 8–10 lat.
Uprawa sony limby
Roślina dobrze radzi sobie w górskich warunkach, które nie należą do najprostszych, zatem nie będzie sprawiała większych problemów przy uprawie. Stanowisko dla limby powinno być przede wszystkim słoneczne, ciepłe i wilgotne. Dobrze czuje się w pobliżu zbiorników wodnych, gdzie woda swobodnie paruje. Najlepsza dla limby będzie gleba przepuszczalna i żyzna, umiarkowanie wilgotna i świeża. Odczyn podłoża powinien mieścić się w przedziale od zasadowego po kwaśny. Jeśli zostanie posadzona na glebie wapiennej, jej igły będą żółkły. Sosna limba jest odporna na mrozy i silne wiatry, a także działalność mszyc czy rdzę wejmutkowo-porzeczkową. Pielęgnacja ogranicza się do sporadycznego nawożenia rośliny nawozem wieloskładnikowym przeznaczonym dla drzew iglastych. W czasie suszy limbę należy także regularnie podlewać. Sosna limba może być rozmnażana przez nasiona, a niektóre odmiany mogą być także szczepione na podkładkach z sosny pospolitej. Jednak oba procesy są na tyle skomplikowane i trudne, że najlepiej po prostu zakupić sadzonki sosny limby w dobrym sklepie ogrodniczym. Warto wybrać miejsce zaufane i sprawdzone, pozwoli to uniknąć problemów związanych z zakupem uszkodzonych czy chorych roślin.
Sosna limba – zastosowanie
Ten gatunek sosny sprawdzi się zarówno w uprawie w ogrodach przydomowych, jak i parkach. Uchodzi za jeden z piękniejszych gatunków sosny i dlatego może być sadzony jako drzewo soliterowe. Okazy pomnikowe można spotkać w wielu parkach znajdujących się przy pałacach i dworach, co tylko potwierdza niesłychany urok tego gatunku. Sosna limba będzie także pasowała do ogrodu w stylu wiejskim. Jej odporność na silne wiatry, którą zawdzięcza budowie systemu korzeniowego, sprawia, że może być także sadzona jako wiatrochron.
Sosna limba – ciekawostki
Żywica wytwarzana przez ten gatunek sosny limby oraz pędy były niegdyś używane do produkcji kadzidełek, maści i olejów. Natomiast odznaczające się znaczną plastycznością i miękkością drewno sprawia, że limba chętnie jest wykorzystywana w stolarstwie. Niegdyś jej drewna używano do produkcji instrumentów, naczyń, a także do tworzenia rzeźb. Zdarzało się także, że wytwarzano z niego podłogi, ramy okienne czy boazerię.
Ciekawe odmiany sosny limby
1. Sosna limba ‘Glauca’ – Pinus cembra ‘Glauca’ to odmiana o dosyć zwartej, kolumnowej sylwetce. W wieku 30 lat może dorastać do 3–4 metrów wysokości. Ma ciekawe, niebieskozielone igły, co sprawia, że nadaje się do oryginalnych zestawień kolorystycznych.
2. Sosna limba ‘Stricta’ – Pinus cembra ‘Stricta’ – kolumnowa odmiana limby dorastająca do 5 metrów wysokości o 1,5 metra szerokości. Rośnie bardzo powoli. Ma zwarty pokrój – jej gałęzie rosną niemalże pionowo, otulając pień od jego nasady. Ma piękne i długie niebieskoszare igły.
Zobacz wideo: Zwyczajna, niezwyczajna... sosna
Zobacz także:
- Jak stworzyć ogród w stylu śródziemnomorskim? Maja Popielarska zdradza sprawdzone sposoby aranżacyjne
- Laurowiśnia – odmiany, uprawa i cięcie
- Kurka (pieprznik jadalny) - gdzie rośnie, jak rozpoznać, co przyrządzić z kurek?
Źródło zdjęcia głównego: iStockphoto