Potocznie spotykamy się z określeniami "choroby wieku dziecięcego". Są to choroby zakaźne, które najczęściej występują w okresie dziecięcym, nie znaczy to jednak, że nie może zachorować na nie osoba dorosła. Należy do nich szkarlatyna, inaczej płonica. Znana jest od dawna. Kiedyś była bardziej rozpowszechniona, dziś, ze względu na znajomość czynnika wywołującego ją oraz dzięki powszechnej dostępności leków, jej występowanie nieznacznie się zmniejszyło. Nie znaczy to jednak, że możemy lekceważyć pierwsze objawy szkarlatyny, gdyż wciąż niesie ona za sobą ryzyko wielu poważnych powikłań. Zapobieganiu konsekwencjom choroby sprzyja szybka diagnoza i włączenie odpowiedniego leczenia.
Co to jest szkarlatyna?
Szkarlatyna, inaczej płonica to ostra choroba zakaźna występująca najczęściej w okresie dzieciństwa. Najbardziej charakterystycznym objawem jest specyficzna wysypka. Na szkarlatynę chorują zwykle dzieci od 3 do 6 roku życia. Najwięcej zachorowań przypada na okres jesienno-zimowy.
Zdrowie
Czynnikiem etiologicznym są bakterie z grupy paciorkowców, których toksyny są przyczyną objawów i mogą prowadzić do zaburzeń układu immunologicznego. Do zakażenia dochodzi zazwyczaj drogą kropelkową, ale można zarazić się także poprzez przedmioty, z którymi miała kontakt chora osoba. Obecnie szkarlatyna występuje dosyć rzadko, jednakże nie należy jej lekceważyć, gdyż może prowadzić do wielu powikłań, zwłaszcza że do tej pory nie opracowano na nią skutecznej szczepionki. Potwierdzone zostało, że "przechorowanie" szkarlatyny daje trwałą odporność, jednakże w związku z tym, że za chorobę odpowiada kilka rodzajów toksyn, może dojść do ponownego zakażenia innym jej typem.
Szkarlatyna - przyczyny
Szkarlatyna wywoływana jest przez bakterie będące paciorkowcami z grupy A. Łacińska nazwa bakterii to Streptococcus pyogenes. Rozwój szkarlatyny jest warunkowany nie tyle obecnością samej bakterii, co produkowaniem przez nią toksyn erytogennych typu A, B lub C. Toksyny te u osób wrażliwych prowadzą do rozwoju płonicy, a osoby niewrażliwe zachorują na anginę paciorkowcową.
Szkarlatyna - objawy
Objawy szkarlatyny są różne i jest ich wiele. Objawy szkarlatyny u dorosłych, jak i u dzieci, są dość podobne. Szkarlatyna u dzieci występuje zdecydowanie częściej, a szkarlatyna u dorosłych ma ostrzejszy przebieg. Początek tej choroby zwykle jest nagły - pojawia się ostry ból gardła, wysoka gorączka i kaszel. Czasem towarzyszyć mu mogą objawy ogólne takie jak ból głowy i wymioty. Obserwując gardło można stwierdzić powiększone migdałki i zmiany na języku.
Język przy szkarlatynie to tzw. malinowy język (jeden z najbardziej charakterystycznych objawów) - ma on jednolity, intensywnie czerwony kolor. Około 2-3 dnia choroby zaczyna pojawiać się charakterystyczna wysypka. Przy szkarlatynie ma postać drobnoplamistą. Czasami mówi się, że zmiany przypominają ukłucia szpilki. Początkowo lokalizuje się w dołach pachowych i pachwinach, później rozszerza się na całe ciało. Wolna od zmian skórnych jest jedynie okolica ustno-bródkowa. Zmiany skórne utrzymują się przez kilka dni, następnie samoistnie ustępują. Kolejnym charakterystycznym objawem jest łuszczenie się skóry na stopach i dłoniach, do którego dochodzi po około 2 tygodniach od pojawienia się pierwszych objawów.
Szkarlatyna - leczenie
Leczenie szkarlatyny polega na stosowaniu antybiotykoterapii. Przebieg choroby i skuteczność farmakoterapii powinien kontrolować lekarz. Dzięki temu uniknie się niebezpiecznych powikłań. Należy pamiętać, że przy szkarlatynie okres zarażania kończy się po dobie stosowania antybiotyku.
Szkarlatyna - powikłania
Powikłania po szkarlatynie występują bardzo rzadko. Może jednak dojść do zaburzeń układu krążenia i rozwoju zapalenia mięśnia sercowego. Może dojść też do kłębuszkowego zapalenia nerek i posocznicy. Zmiany w gardle mogą prowadzić do rozwoju martwicy tkanek dna jamy ustnej.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Dbanie o higienę nie ochroni nas przed wszami, a zakazić się mogą także dorośli. Jak walczyć z pasożytami?
- Niedobór snu może prowadzić do łysienia? Oto 10 zaskakujących faktów na temat włosów
- Co pić w czasie upałów? Te napoje nie tylko nawadniają, ale także wspomagają odchudzanie
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Rebecca Nelson/Getty Images