Choroba Hashimoto - jaką dietę stosować?
Katarzyna Oleksik, dziendobry.tvn.pl: Hashimoto diagnozowana jest głównie u kobiet. Co decyduje o rozwoju choroby?
Ewa Gajko, dietetyczka, Centrum Leczenia Otyłości Grupa Medyczna: Czynników jest bardzo dużo. Znaczenie mają m.in. uwarunkowania genetyczne, przebyte zakażenia, czy ilość spożywanego jodu. Niestety nie mamy żadnego wpływu na to, czy choroba się u nas rozwinie czy nie.
Warto dodać, że od kiedy zaczęto jodować sól, chorób autoimmunologicznych jest więcej. Wcześniej – z powodu niedoborów jodu – częściej diagnozowano wole.
Choroby gwiazd
Jak ważna jest dieta w leczeniu? Co jeść?
Ma olbrzymie znaczenie. Hashimoto to choroba postępująca. Sprawia, że w organizmie toczy się stan zapalny. Dietą można go złagodzić lub wzmocnić. Aby zmniejszyć stan zapalny, zaleca się jedzenie dużej ilości warzyw, także tych kapustnych. Choć często mówi się, aby je ograniczyć, to dzięki dłuższemu gotowaniu można zmniejszyć ilość związków, które wiążą w przewodzie pokarmowym jod. Należy jeść także owoce – najlepiej te o intensywnych kolorach jak borówki, czy wiśnie. Dodatkowo w menu powinny się znaleźć zdrowe tłuszcze (wykazują działanie przeciwzapalne), pestki, produkty z pełnego ziarna, dobrej jakości białko pochodzące ze strączków oraz ryb, w tym tłustych ryb morskich oraz produkty o niskim indeksie glikemicznym.
Czego unikać?
Przede wszystkim żywności wysokoprzetworzonej, przetworzonych węglowodanów, czystej mąki. Wystrzegać trzeba się tłuszczów pochodzenia zwierzęcego – bo działają prozapalnie – śmietany, masła, tłustego mięsa. Zaleca się również unikanie przetworzonych wędlin, parówek.
Czy gluten szkodzi osobom z chorobą Hashimoto?
Często pojawiają się informacje, że przy chorobie Hashimoto trzeba wyłączyć z diety także gluten. To prawda?
Choroby autoimmunologiczne lubią iść w parze. Zdarza się, że osoby z Hashimoto chorują też na celiakię. Wtedy wyłączenie glutenu jest konieczne. Natomiast jeśli ktoś nie odczuwa żadnych dolegliwości po zjedzeniu produktów zawierających gluten – nie ma potrzeby, aby wykluczyć go z diety. Rezygnacja z niego – bez wyraźnych wskazań – prowadzi do niedoborów m.in. kwasu foliowego, żelaza, witamin z grupy B.
Jeśli wyłączymy gluten, to dieta nagle zacznie obfitować w tłuszcze. Co gorsza, produkty bezglutenowe dostępne w "zwykłych" sklepach są nienajlepszej jakości. Niejednokrotnie są bogate w tłuszcze nasycone, które wzmacniają stan zapalny. Taka dieta sprzyja nie tylko niedoborom, ale także podnosi ryzyko rozwoju cukrzycy typu II.
Warto dodać, że u wielu osób, które mają Hashimoto, pojawiają się problemy z układem pokarmowym wynikające np. z SIBO, czyli przerostu flory bakteryjnej jelit. Zdarza się, że po odstawieniu glutenu zaczynają się one czuć lepiej. Jednak nie jest to związane z chorobą Hashimoto.
Jak często celiakia i choroba Hashimoto współistnieją?
Przy założeniu, że na celiakię choruje 1 proc. populacji, to wśród pacjentów z Hashimoto będzie to zaledwie 2 proc.
Drugim związkiem, który budzi podobne kontrowersje jest laktoza.
To sytuacja analogiczna do glutenu. Jeżeli nie mamy nietolerancji laktozy, nie ma potrzeby, aby z niej rezygnować. W sytuacji, gdy ona nam szkodzi, mamy chorą tarczycę, ale mimo to dalej sięgamy po produkty zawierające laktozę - sprawimy, że stan zapalny się nasili, poziom przeciwciał się podniesie, a to będzie zaostrzać chorobę.
Czy dieta leczy chorobę Hashimoto?
Czy samą dietą można leczyć Hashimoto?
Dieta ma olbrzymi wpływ na działanie organizmu, również tarczycy. Podażą pewnych produktów, które są źródłem żelaza, selenu, cynku możemy poprawić pracę tarczycy i usprawnić wydzielanie przez nią hormonów. Obok diety ważna jest też suplementacja. Jeśli wiemy, że w tarczycy coś się dzieje, to my dietetycy bardzo często sięgamy po suplementację. Jest to suplementacja celowana, czyli dobierana indywidualnie do potrzeb danego pacjenta. Dzięki takiemu postępowaniu – do pewnego stopnia – można odroczyć wprowadzenie leczenia farmakologicznego. Trzeba jednak podkreślić, że nawet po tym, jak lekarz przepisze leki, które mają zastąpić działanie hormonów tarczycy, to dalej trzeba stosować dietę – i jeśli jest takie zalecenie – przyjmować wskazane suplementy.
Dieta w chorobie Hashimoto to nie jest żadne specjalne menu, wystarczy opierać się na ogólnych zaleceniach żywieniowych zawartych w piramidzie zdrowego żywienia.
Tak, natomiast ludzie szukają różnych magicznych sposób. Zaczynają stosować dietę ketogeniczną czy dietę bezglutenową. Natomiast tak naprawdę dieta oparta na dużej ilości świeżych warzyw, dobrej jakości tłuszczach, produktach pełnoziarnistych spełnia się w większości stanów chorobowych. Oczywiście są sytuacje, gdy konieczne są modyfikacje, np. przy chorobach jelit, czy właśnie tarczycy, gdy zapotrzebowanie na pewne pierwiastki jest znacznie większe.
I pacjenci mają z nią kłopot.
Wszyscy mamy z nią kłopot. Żyjemy szybko, nie mamy czasu na gotowanie, nie mamy czasu, żeby się zastanowić, jaką sałatkę przygotować na śniadanie – wolimy zrobić kanapkę z masłem i serem. Niestety zmiana nawyków żywieniowych nie jest prosta i wymaga czasu. Najlepsze efekty daje metoda małych kroków, np. stawiamy sobie za cel, że zaczniemy stosować zdrowe tłuszcze. Kiedy to się udaje, dokładamy do tego kolejną rzecz i tak dalej.
Co jest najtrudniejsze w przestrzeganiu zdrowej diety?
Kiedy pacjenci dowiadują, że coś się dzieje, to znajdują w sobie motywację, żeby zdrowo się odżywiać. Niestety ten zapał utrzymuje się tylko przez chwilę. Zdarzają się jednak przypadki, gdy chorzy – głównie kobiety – dostrzegają, że dieta działa. Kiedy widzą różnicę, chcą ją stosować i trzymają się zasad.
Natomiast ogromna grupa pacjentów nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji, które płyną z nieprzestrzegania diety. Jeśli ktoś zmaga się otyłością i ma problemy z tarczycą, musi pamiętać, że ta pierwsza nasila stan zapalny, a tym samym napędza problemy z gruczołem. Samymi lekami nie da się schudnąć i należy działać dwutorowo. Trzeba dostrzec swoje błędy i zrozumieć jak nam szkodą. Zapominamy, że nie zgubimy zbędnych kilogramów z dnia na dzień. Tymczasem pacjenci chcieliby widzieć efekty od razu. Ich brak sprawia, że tracą motywację.
Bardzo często kobiety z Hashimoto, które chcą schudnąć, myślą, że utrata kilogramów będzie możliwa tylko wtedy, gdy ich posiłki będą nisko energetyczne. A to nieprawda. Faktycznie chora tarczyca spowalnia metabolizm, ale dzięki farmakologii można to zmienić. Choć metabolizm dalej działa u nich wolniej niż u zdrowych osób, to różnica jest niewielka. W takich sytuacjach najlepiej skorzystać z pomocy specjalisty. Ustali on taką dietę, która dostarczy niezbędnych substancji odżywczych (selenu, żelaza, cynku, zadba o odpowiednie spożycie jodu, a zminimalizuje spożycie związków, które zaostrzają przebieg choroby) i jednocześnie pomoże schudnąć.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Dwa piwa dziennie postarzają mózg o 10 lat. Czy istnieje bezpieczna dawka alkoholu?
- Po raz pierwszy w ludzkiej krwi wykryto mikroplastik. "Z pewnością zaniepokojenie jest uzasadnione"
- Celiakia jest podstępna i objawia się na wiele sposobów. "Biegałam od lekarza do lekarza"
Autor: Katarzyna Oleksik
Źródło zdjęcia głównego: d3sign/Getty Images