- Jak działa pamięć – odpowiada za nią sieć struktur mózgowych: hipokamp (wspomnienia epizodyczne), kora mózgowa (długotrwałe przechowywanie wiedzy) i ciało migdałowate (emocjonalny wymiar wspomnień).
- Jak dbać o pamięć – kluczowe są sen, dieta, aktywność fizyczna i rozwijanie pasji, które pobudzają różne obszary mózgu.
- Niepokojące sygnały – częste zapominanie bieżących wydarzeń, gubienie się w znanych miejscach czy problemy z orientacją mogą wskazywać na początek choroby Alzheimera; ważna jest wczesna diagnoza i reakcja bliskich.
Jak skutecznie ćwiczyć pamięć?
Nasza pamięć to proces złożony, który angażuje wiele struktur mózgowych działających w formie "sieci". Różne typy pamięci angażują różne obszary mózgu. Istotny jest hipokamp – struktura zlokalizowana w płacie skroniowym. Służy do skupienia pamięci epizodycznej – czyli naszych wspomnień z życia. Nie magazynuje wspomnień na stałe, ale pomaga przenieść je do długotrwałego magazynu w korze mózgowej. "Tworzy" pamięć gotową do zmagazynowania. Następnie kora mózgowa, zlokalizowana na powierzchni mózgu – w okolicach czołowej, ciemieniowej czy skroniowej – służy do długotrwałego przechowywania informacji (np. wiedzy, doświadczeń). Dzięki niej jesteśmy w stanie skojarzyć znane nam zapachy, emocje, kształty itp.
Kolejny obszar to ciało migdałowate, usytuowane obok hipokampa – odpowiedzialne za emocjonalne aspekty wspomnień: traumy, strach, do których często ciężko się "dokopać", bo podświadomie je chowamy i wypieramy.
Jednak jak podkreśla ekspert, pamięć to "sieć" połączeń całego mózgowia, a prawidłowość tych połączeń stanowi o jej właściwym funkcjonowaniu. Jak zatem dbać o zdrowie?
- Podstawą jest dieta, sen, ćwiczenia fizyczne. Pasje, rozwijanie dodatkowych czynności, to wszystko rozwija nasz mózg i większa część obszarów pracuje inaczej. To nam daje lepszy zasób na starość, która czeka nas wszystkich – powiedział neurolog.
Niepokojące sygnały świadczące o początkach choroby
Choroba Alzheimera wciąż dotyka wiele osób. Jakie są pierwsze sygnały, które powinny być dla nas niepokojące? Rozróżnienie między "zwykłym zapominaniem" – usprawiedliwianym wiekiem – a początkiem poważnych zaburzeń pamięci bywa trudne, zwłaszcza na wczesnym etapie. Stosunkowo niegroźne zapominanie, tzw. skleroza, to często efekt przeciążenia, stresu, zmęczenia albo rozproszenia uwagi. Może też wynikać z naturalnego starzenia się, braku snu, zbyt wielu obowiązków rodzinnych i zawodowych czy w gorszym przypadku np. depresji.
Alarmujące objawy, mogące wskazywać na początek zaburzeń poznawczych lub neurodegeneracji, to m.in.: częste zapominanie niedawnych wydarzeń, ciągłe zadawanie tych samych pytań, mimo że chwilę wcześniej otrzymaliśmy odpowiedź, problemy z orientacją w czasie i przestrzeni – np. gubienie się w znanych miejscach czy trudności w określeniu dnia tygodnia lub pory roku.
Problemy z pamięcią krótkotrwałą to typowy, pierwszy objaw choroby Alzheimera. Bardzo istotna jest tu rola bliskich, bo pacjent często nie zauważa u siebie takich objawów, bagatelizuje je lub wypiera, w obawie przed diagnozą choroby Alzheimera czy zespołu otępiennego.
- Osoby chore nie zauważają objawów albo je wypierają. Rolą naszych bliskich jest to, aby siłą zaprowadzić do specjalisty na badania i wcześnie reagować. Jeżeli chodzi o neurologie, robimy badania obrazowe. Warto wiedzieć, że inne choroby przekładają się na zaburzenia otępienne, jak niedobór witaminy B12 czy niedoczynność tarczycy. To są odwracalne czynniki i możemy mieć na nie wpływ, jeśli zostaną wykryte. Możemy wprowadzić terapię, która przedłuży nam dobrostan życia – powiedział lekarz.
Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Wszystkie odcinki znajdziesz też na Player.pl.
Zobacz także:
- Bruce Willis zmaga się z demencją. Żona aktora wyznaje: "Najtrudniejsza decyzja, jaką podjęłam"
- Czy grozi nam "zgnilizna mózgu"? Zaskakujące wyniki badań
- Nie możesz sobie przypomnieć jakiegoś słowa? Ekspert tłumaczy, kiedy takie sytuacje powinny niepokoić
Autor: Nastazja Bloch
Źródło zdjęcia głównego: Adam Burakowski/EastNews