Przesilenie zimowe stanowi zakończenie trudnego okresu jesiennego, w którym to dni stają się coraz krótsze. Od 22/23 grudnia stopniowo się wydłużają i przynoszą pierwszy powiew wiosny. Według wierzeń dawnych ludów przesilenie zimowe stanowiło symbol zwycięstwa światła nad ciemnością – uważano, że jest to czas powrotu zmarłych na ziemię.
Co to jest przesilenie zimowe?
Przesilenie zimowe (zwane również grudniowym) towarzyszy zmianom pór roku. Związane jest ono z zakończeniem jesieni i rozpoczęciem zimy. Na półkuli północnej (czyli w Polsce) jest momentem górowania słońca w zenicie nad zwrotnikiem Koziorożca, czyli najdalej wysuniętej na południe szerokości geograficznej półkuli południowej. Słońce zlokalizowane jest najniżej nad horyzontem – właśnie z tego wynika fakt najkrótszego dnia.
Przesilenie zimowe a najkrótszy dzień roku - kiedy wypada?
Długość dnia podczas przesilenia zimowego wynosi około 7,5 godziny. W Zakopanem dzień zacznie się o 7:33 i zakończy o 15:44. W Gdańsku wschód i zachód Słońca będzie około pół godziny później, o 8:05 i 15:23. Najkrótszy dzień roku będzie zatem trwał średnio 7 godzin 39 minut.
Data przesilenia zimowego to 21 lub 22 grudnia – w zależności wypadania roku przestępnego. W 2032 r. roku wypada ono 22 grudnia, w piątek.
Objawy przesilenia zimowego
Przesilenie letnie i zimowe dają szereg charakterystycznych objawów, które często mylone są z symptomami różnorakich chorób. Do najczęstszych z nich zaliczyć można: znużenie, znudzenie, senność, przytłoczenie psychiczne – uczucie smutku, utrata pasji i zainteresowań, zobojętnienie, a także stany lękowe.
U osób podatnych na zaburzenia psychiczne mogą pojawić się także „epizody depresyjne”. Bardzo często zaobserwować można również brak sił, bóle głowy i mięśni, rozdrażnienie. Libido może ulec znacznemu zmniejszeniu. W tym czasie wzrasta również ryzyko zachorowania na grypę i przeziębienie, ponieważ dochodzi do spadku odporności organizmu.
W razie zauważenia nasilenia się powyższych objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza, który dokona pogłębionej diagnozy.
Jak przeciwdziałać objawom przesilenia zimowego?
Okres przesilenia zimowego jest bardzo trudny dla organizmu, który od dłuższego czasu pozbawiony jest promieni słonecznych. Warto w tym czasie zaplanować dzień tak (jeżeli jest to możliwe), aby szczyt aktywności przypadał na moment, w którym jest jasno na zewnątrz. Dobrym rozwiązaniem jest też spędzanie czasu na świeżym powietrzu – odpowiednie dotlenienie ma zbawienny wpływ na odporność oraz samopoczucie (zwłaszcza podczas aktywnego wypoczynku poza domem).
Osobom ekstrawertycznym poleca się spędzenie tego trudnego czasu w otoczeniu rodziny i przyjaciół, ponieważ dobre towarzystwo może mieć pozytywny wpływ na ich nastrój. Dobre samopoczucie zależy także od odpowiedniej ilości snu i odpoczynku, dlatego warto o nie zadbać wtedy, gdy dni są krótkie.
W czasie przesilenia zimowego powinno się też stosować suplementację witaminy D, która m.in. poprawia działanie układu odpornościowego oraz nerwowego, dzięki czemu ma wpływ na polepszenie się stanu zdrowia i samopoczucia. Warto dostarczać organizmowi także innych witamin, składników odżywczych i ziół. Tran jest bardzo dobrym suplementem diety zawierającym witaminy A i D, a także kwasy tłuszczowe omega-3. Świetnym rozwiązaniem jest również przyjmowanie tabletek z żeń-szeniem, czyli tzw. korzeniem życia.
Przesilenie zimowe w dawnych wierzeniach
Przesilenie zimowe hucznie obchodzono m.in. w starożytnym w Rzymie oraz Persji. Dzień ten był okazją do świętowania także dla plemion germańskich – składali oni wtedy ofiary z ludzi. Słowianie z kolei przesilenie nazywali „Godowym Świętem”, które przyniosło nadzieję, radość i optymizm.
W czasie tej uroczystości wróżono m.in. jaka pogoda będzie w nadchodzącym roku oraz jakie uda się zebrać zbiory. Z tego okresu pochodzi również zwyczaj kładzenia sianka pod wigilijnym obrusem, które miało służyć do wróżenia pomyślności na podstawie długości wylosowanych słomek. Po chrzcie Polski święto przesilenia zostało zastąpione przez Boże Narodzenie. Na terenie Polski aż do XIX wieku wierzono, że w noc wigilii, czyli krótko po przesileniu zimowym, zmarli odwiedzają żywych.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Jak radzić sobie z zimową chandrą? Sprawdzone sposoby
- Pierwszy dzień zimy. Czy wiesz, kiedy wypada kalendarzowa i astronomiczna zima?
- 90 proc. Polaków ma niedobór witaminy D. To wpływa nie tylko na ciało, ale również psychikę
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Christopher Hope-Fitch/Getty Images